Or you want a quick look: Đột biến là gì? Đột biến gen là gì?
Đột biến gen là hiện tượng xuất hiện nhiều trong quá trình di truyền ở người. Vậy đột biến gen là gì? Các dạng đột biến gen, nguyên nhân và ý nghĩa của đột biến gen như nào? Hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu kỹ hơn về đột biến gen là gì qua bài viết dưới đây nhé.
Vuidulich.vn cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây:- Vai trò của đột biến gen
- Thể đột biến là gì
- Đột biến gen là gì Sinh 12
- Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
đột biến gen
Nội dung chính bài viết
Đột biến là gì? Đột biến gen là gì?
Khái niệm đột biến và các loại đột biến
Theo khái niệm, đột biến là hiện tượng bất thường trong di truyền ở người và động vật, thường xảy ra ở cấp độ phân tử như ở ADN hay gen hoặc ở cấp độ tế bào như nhiễm sắc thể. Từ đó dẫn tới sự biến đổi đột ngột của một hoặc nhiều tính trạng. Những biến đổi này có thể di truyền cho các đời sau và khá bền vững.
Đột biến là một hiện tượng ngẫu nhiên và tương đối đột ngột, không có định hướng cụ thể.Trong đó có 2 loại chính là đột biến gen và đột biến NST.
Vậy, đột biến nhiễm sắc thể là gì? Đột biến NST là sự biến đổi về cấu trúc hoặc hình thái hay số lượng nhiễm sắc thể. Cũng giống như đột biến, đột biến NST có thể xảy ra ở một cặp NST nào đó hoặc tất cả các cặp NST. Đột biến NST có thể gây ra những căn bệnh nguy hiểm như down, hội chứng tóc-nơ hay bệnh siêu nữ…
Đột biến gen là gì?
Trong các loại đột biến, đột biến gen là loại thường thấy nhất và có nhiều ảnh hưởng nhất. Chính vì thế, bài viết hôm nay sẽ tập trung tìm hiểu về đột biến gen. Đột biến gen hay còn được biết tới với tên gọi khác là đột biến điểm. Vậy đột biến gen là gì? Hay đột biến điểm là gì?
Theo khái niệm, đột biến gen là loại đột biến xảy ra ở một hay nhiều cặp Nucleotit dẫn tới biến đổi nhỏ trong cấu trúc của gen. Đột biến gen sẽ làm thay đổi cấu trúc của gen, qua đó tạo ra alen mới so với dạng alen ban đầu. Người ta cũng có thể gọi các alen mới được tạo ra là thể đột biến. Vậy thể đột biến là gì?
Thể đột biến được hiểu là là cơ thể mang đột biến đã biểu hiện ra kiểu hình. Ví dụ: Ở ruồi giấm, người ta quy định gen A quy định mắt đỏ nhưng sau khi bị đột biến, gen A mắt đỏ sẽ tạo thành gen a là mắt trắng.
Vậy đột biến gen có di truyền không? Giống như đột biến nói chung, đột biến gen diễn ra đột ngột và không báo trước, đồng thời có thể di truyền qua nhiều thế hệ.
Biến thể gen là gì?
- Các biến thể di truyền (hoặc di truyền): Các biến thể này được truyền từ cha mẹ sang con cái và hiện diện trong suốt cuộc đời của một người trong hầu hết mọi tế bào trong cơ thể. Những biến thể này còn được gọi là biến thể dòng mầm vì chúng có trong tế bào trứng hoặc tinh trùng của bố mẹ, chúng còn được gọi là tế bào mầm.
- Các biến thể không di truyền: Các biến thể này xảy ra tại một số thời điểm trong cuộc đời của một người và chỉ có ở một số tế bào nhất định, không phải ở mọi tế bào trong cơ thể. Vì các biến thể không di truyền thường xảy ra trong tế bào xôma (tế bào không phải tế bào tinh trùng và tế bào trứng), chúng thường được gọi là biến thể xôma.
3. Vì sao có đột biến gen hay biến thể gen xảy ra như thế nào?
Các dạng đột biến gen và nguyên nhân gây đột biến
Các dạng đột biến gen
Đột biến gen có 3 dạng chính:
- Mất một hoặc nhiều cặp nucleotit: dãy ADN hoặc ARN sẽ bị mất đi một hoặc nhiều nucleotit trong dãy.
- Thêm một hoặc nhiều cặp nucleotit: biến đổi làm tăng một hoặc nhiều nucleotit trong dãy.
- Thay thế một hoặc nhiều cặp nucleotit: đó là sự thay thế cặp nucleotit này thành cặp nucleotit khác trên dãy ADN.
Ngoài ra đột biến gen còn có dạng thay thế. Tức là việc đảo vị trí 2 cặp nucleotit thuộc 2 bộ 3 khác nhau để làm thay đổi 2 axit amin tương ứng hoặc đảo vị trí 2 cặp nucleotide trong cùng 1 bộ 3 và chỉ làm thay đổi 1 axit amin.
Nguyên nhân đột biến gen
Chúng ta đã tìm hiểu đột biến gen là gì và các loại đột biến gen. Vậy nguyên nhân của đột biến gen thì sao? Có 3 nguyên nhân chính dẫn tới đột biến gen, đó là :
- Đột biến gen do những sai sót ngẫu nhiên trong phân tử ADN và quá trình này xảy ra trong quá trình tự nhân đôi của ADN.
- Do tác động của những tác nhân từ môi trường
- Cũng có thể do việc phát sinh trong điều kiện tự nhiên hay do con người tạo ra và người ta gọi đây là đột biến nhân tạo.
Ý nghĩa của đột biến gen
Đột biến gen có thể gây ra cả những tác hại tốt và xấu tùy vào từng trường hợp cụ thể. Đột biến gen có ý nghĩa trong cả tiến hóa và chọn giống do tạo ra nhiều alen mới, từ đó tạo ra những kiểu hình mới.
- Trong tiến hóa: Đột biến gen ở người và động vật có thể giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, nâng cao sức sống và khả năng đề kháng. Đồng thời, đây cũng là nguyên liệu quan trọng trong quá trình chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
- Trong chọn giống: đột biến gen có thể trở thành nguồn nguyên liệu quan trọng cho việc chọn giống, đặc biệt là thông qua đột biến nhân tạo, con người có thể tạo ra những loài động, thực vật có nhiều ưu điểm và đặc tính tốt hơn.
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong một số kiến thức cơ bản về đột biến gen là gì. Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ tự trả lời được các câu hỏi như đột biến gen là gì, các dạng đột biến gen, nguyên nhân và ý nghĩa của đột biến gen. Nếu có bất cứ thắc mắc nào về bài viết đột biến gen là gì, hãy để lại nhận xét bên dưới để cùng trao đổi thêm nhé!
Xem thêm >>> Cơ sở tế bào học của hoán vị gen là gì? Đặc điểm của hoán vị genXem thêm >>> Enzim là gì? Enzim trong nước bọt có tên là gì?
Xem thêm >>> Mối quan hệ giữa gen và ARN
Vuidulich.vn cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây:- Trắc nghiệm đột biến gen là gì
- Các dạng đột biến gen
- Thể đột biến gen là gì
- Đột biến điểm la gì
- Vai trò của đột biến gen
- Thể đột biến là gì
- Đột biến gen là gì Sinh 12
- Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
