Or you want a quick look: Ngữ âm tiếng anh là gì?
Bạn đang tìm hiểu khái niệm ngữ âm tiếng Anh là gì? Tại sao phải học ngữ âm tiếng anh?
Bài viết này đề cập đến một vài khía cạnh của ngữ âm tiếng anh.
Để người nói tiếng Anh bản xứ hiểu được bạn muốn nói gì, bạn phải phát âm chuẩn. Muốn nghe tốt được tiếng Anh, bạn lại càng phải biết phát âm chuẩn.
Ngữ âm tiếng anh là gì?
Ngữ âm tiếng Anh là một nhánh của ngôn ngữ học nghiên cứu âm thanh, tiếng nói của con người. Ngữ âm tiếng Anh mô tả âm tiếng Anh bằng những ký hiệu theo bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet).
Bảng phiên âm quốc tế IPA rất cần thiết và hữu dụng cho những người học tiếng Anh.
Phát âm chuẩn trong tiếng Anh vẩn còn là một thách thức với nhiều người học tiếng Anh. Để phát âm chuẩn cần luyện tập và tìm hiểu về bảng mẩu tự ngữ âm quốc tế - IPA.
Nghe đến từ “quốc tế” làm chúng ta liên tưởng ngay đến những gì khó khan, gắt gao lắm. Nhưng bạn đừng quá lo lắng. Thực chất là một minh họa bằng ký hiệu các âm thanh dựa trên cơ sở giải phẩu học của bộ máy phát âm. Đấng Tạo Hóa đã công bằng thiết kế cho mổi người bộ máy này dù là da trắng hay da màu.
Vàng, trắng đen, tuy khác màu da. Nhưng cách thức ăn ngủ, cách thức duy trì nòi giống và bài tiết là giống nhau hết. Cơ cấu bộ máy phát của con người đều giống nhau hết: môi, răng, lưởi khoang mũi và vòm họng đều có cùng chức năng như nhau, bất kể chủng tộc gì.
Quay lại IPA thôi! Bảng mẩu tự ngữ âm quốc tế được các học giả (học thật) Ngôn Ngữ Học Anh và Pháp nghiên cứu từ năm 1888 chủ yếu dựa trên bảng chử cái La tin. IPA được phát triển và hình thành qua nhiều lần hiệu chỉnh.
Bảng phiên âm quốc tế được lập ra dựa trên nhiều tiêu chí khá phức tạp, cũng gây bối rối khi những người mới bước chân vào tìm hiểu.
May mắn thay, người viết bài cũng được học khá cao về môn này, leo cầu thang bộ lên tuốt lầu 3 để học lận. (Thế nên mới gọi là học khá cao)
Đây là một minh họa cho IPA, thoạt nhìn cứ tưởng là xem trong “Mummy” của Hollywood.
Ngữ âm tiếng anh tại sao lại quan trọng?
Bảng chử cái tiếng Anh gồm có 26 ký tự. Trong đó có 5 nguyên âm và 21 phụ âm.
Phần phiên âm bên dưới mổi chử cái là phần phiên âm của chử cái tiếng Anh theo IPA.
Thôi, thoạt nhìn ban đầu bảng phiên âm IPA rối mắt quá. Xem 5 nguyên âm của bảng chử cái tiếng Anh trước đã nhé.
Với bảng chử cái gồm 5 nguyên âm và 21 phụ âm đó đã tạo nên vô số từ vựng. Nếu không có hiểu được IPA, chúng ta khó mà diễn đạt được đặc tính siêu việt của ngôn ngữ.
Đặc tính siêu việt của ngôn ngữ là dùng những phần tử hữu hạn để biểu đạt những cái vô hạn. Nghe có vẻ hàn lâm, lý luận quá. Thực ra là 26 ký tự chử cái ghép lại tạo nên kho từ vựng khổng lồ. Chắc chúng ta cũng đã gặp nhiều tiêu đề trên các phương tiện truyền thông “ 1000 từ vựng tiếng Anh thông dụng” “ 3000 từ vựng cho Toeic” “1000 từ vựng tiếng Anh để đàm thoại”
Từ vựng, theo Wikipedia giải thích: “Từ vựng hay vốn từ, kho từ vựng của một người là tập hợp các từ trong một ngôn ngữ mà người đó quen thuộc (biết tới). Vốn từ vựng thường xuyên tăng lên theo tuổi tác, và là công cụ cơ bản và hữu dụng trong giao tiếp và thu nhận kiến thức.
Người ta phân biệt hai loại kho từ vựng là chủ động và bị động. Kho từ vựng chủ động bao gồm các từ được sử dụng trong văn nói và văn viết. Kho từ vựng bị động bao gồm các từ mà một người có thể nhận ra lúc đọc hoặc lúc nghe, nhưng không sử dụng chúng trong văn nói hoặc viết. Kho từ vựng bị động nhiều hơn kho từ vựng chủ động một vài lần.”
Trong lịch sử phát triển của nhân loại thì âm thanh của lời nói có trước và chử viết có sau. Vậy có nên chăng khi chúng ta tìm hiểu vềngôn ngữ Anh mà chúng ta học bằng việc tìm hiểu vềngữ âm tiếng Anh trước? Hiểu ý nghĩa của âm thanh để nắm được đặc tính siêu việt của ngôn ngữ, tức là nắm bắt đươc kho từ vựng phong phú hơn.
Trong mổi từ vựng thì 1 trong 5 nguyên âm luôn xuất hiện. Không có nguyên âm thì không có chủ âm tạo nên âm tiết(syllable) của từ. Tuy nhiên, cách phát âm của 5 nguyên âm này trong mổi từ vựng thì không nhất quán. Điều này nhiều khi cũng gây bối rối cho người học tiếng Anh. Do đó, hiểu về IPA có nghĩa là chúng ta sẽ học ngôn ngữ Anh dễ dàng hơn. Đặc biệt là cho việc nghe và nói tiếng Anh hiệu quả.
Chúng ta hãy làm quen với ngữ âm tiếng Anh theo IPA với 5 nguyên âm của bảng chữ cái trước nhé.
Nào, chúng ta xem phiên âm của 5 nguyên âm theo IPA. Những nguyên âm này như là một món súp cua khai vị cho 1 thực đơn gồm nhiều món ngon của bữa tiệc ngữ âm Tiếng Anh của chúng ta nhé. Món súp khai vị sẽ xoa dịu cái cồn cào của bao tử, kích thích vị giác, tạo cảm giác thèm ăn trước khi vào món chính.
Bây giờ hãy gắn 5 nguyên âm này vào các từ quen thuộc và thử phát âm nhé.
1. a /eɪ/
day /deɪ/
hay /heɪ/
may /meɪ/
Bạn thử nhấn vào đây để nghe phát âm. Tương tự, gõ các từ lần lượt còn lại vào ô tìm kiếm, lập lại thao tác để nghe. Bảo đảm là ngữ âm chuẩn tiếng Anh đấy.
2. e /iː/
He /hiː/
She /ʃiː/
Me /miː/
3. i /aɪ/
Nice /naɪs/
Five /faɪv/
Nine /naɪn/
4. o /əʊ/
Open /ˈəʊpən/
Moment /ˈməʊmənt/
Show /ʃəʊ/
5. u /juː/
Unit /ˈjuːnɪt/
Uniform /ˈjuːnɪfɔːm/
Union /ˈjuːniən/
Nắm bắt 5 nguyên âm trong bàn tay.
Chắc hẳn là nhiều người trong chúng ta không ai không biết đến Tôn Ngộ Không trong Tây Du Ký. Hãy nhớ lại cảnh Ngộ Không đại náo Thiên Cung. Ngộ Không ta ngông nghênh đòi Ngọc Đế nhường ngôi vị cho mình.
Thiên binh thiên tướng không ai khống chế được. Cuối cũng phải cầu cứu đến Phật Tổ. Phật Tổ đưa bàn tay ra điều kiện. Nếu Vua Khỉ nhảy được ra khỏi bàn tay của Phật Tổ thì sẽ được nhường ngôi.
Ngộ Không cười đắc chí tràn đầy tự tin. Cân Đẩu Vân đâu phải tầm thường. Vua Khỉ khoái trá vèo 1 phát, cứ tưởng là bay đến cùng trời cuối đất rồi. Lại còn để lại “niệu liệu” làm dấu chứng tích ở cây cột chống trời (là ngón tay của Phật Tổ).
Cuối cùng thì sao? Bị lật úp và bị đè dưới Ngũ Hành Sơn hơn 500 năm.
Cám ơn tác giả Ngô Thừa Ân.
Quay lại vấn đề của chúng ta. Hãy xòe bày tay ra và gắn lên đó 5 nguyên âm trong bảng chử cái Tiếng Anh theo như hình minh họa ở trên. Bạn cứ xem phát âm từ vựng như Vua Khỉ. Láu lỉnh, thiên biến vạn hóa thế nào thì cũng chỉ nằm trong lòng bàn tay ta với 5 nguyên âm đó mà thôi. Cuối cùng cũng bị khuất phục à. Tạo niềm tin cho mình chinh phục ngữ âm tiếng Anh thôi.
Thế nhé. 5 nguyên âm này có tầm quan trọng lắm đấy. Nó sẽ là cơ sở cho chúng ta làm nhiều việc lắm. Hãy chìa 5 ngón tay ra và nắm lấy chúng trong lòng bàn tay chúng ta.
- Tham khảo thêm: vuidulich.vn/luyen-ngu-am-tieng-anh/
Và chỉ với 5 nguyên âm ở trên - một tập hợp hữu hạn 5 phần tử đó - cùng với 21 phụ âm còn lại trong bảng chử cái tiếng Anh tạo nên vô số từ vựng.
Vậy, ngữ âm tiếng Anh có vai trò quan trọng với việc nghe và nói tiếng Anh chuẩn. Nó được minh họa bằng các ký tự theo bảng IPA (bảng phiên âm quốc tế). Nó cũng là cơ sở để chúng ta, những người học và sử dụng tiếng Anh phát triển ngữ vựng tiếng Anh và các kỹ năng giao tiếp. Chúng ta cùng xắn tay áo khám phá ngữ âm tiếng Anh nhé.
