Or you want a quick look: Xyanua là gì?
Nếu bạn đã từng đọc qua truyện Conan, chắc hẳn bạn sẽ thấy sự xuất hiện của xyanua nhiều nhất trong truyện. Một số vụ án gây chết người xảy ra khi kẻ thù cho nạn nhân sử dụng xyanua.
Xyanua là gì và tại sao nó lại nguy hiểm đến như vậy. Hãy theo dõi bài viết của GiaiNgo để biết tường tận về loại chất độc phổ biến này.
Xyanua là gì?
Xyanua là một hóa chất hoạt động nhanh mạnh, có thể gây chết người dưới nhiều dạng hợp chất khác nhau. Đây là định nghĩa theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ. Với một lượng nhỏ 50mg – 200mg xyanua hoặc hít phải 0,2% khí xyanua có thể gây tử vong ở người.
Xyanua có thể tồn tại dưới nhiều hình thức. Chẳng hạn:
- Thể rắn là natri xyanua (NaCN), kali xyanua (KCN).
- Thể khí là hydro xyanua (HCN), xyanua clorua (CNCl)
- Thể lỏng.
Xyanua được giải phóng từ các chất tự nhiên trong một số loại thực vật như sắn, đậu lima hay hạnh nhân. Ngoài ra chất độc này còn xuất hiện trong hạt của các loại trái cây như quả mơ, táo và đào.
Đặc biệt, xyanua còn xuất hiện trong khói thuốc lá. Trong sản xuất, xyanua dùng để sản xuất giấy, dệt may và nhựa. Ngoài ra, khí xyanua còn được người dân sử dụng để tiêu diệt sâu bệnh và sâu bọ.
Xyanua có vị gì?
Xyanua có vị đắng như quả hạnh nhân. Xyanua là một hợp chất hoá học có chứa nhóm xyano (C≡N), bao gồm một nguyên tử cacbon liên kết ba với một nguyên tử nitơ.
Xyanua là một loại khí không màu. Ví dụ như hydro cyanide (HCN) hoặc xyanua clorua (CNCl), hoặc một dạng tinh thể như natri xyanua (NaCN) hoặc kali xyanua (KCN).
Ngộ độc xyanua là gì?
Ngộ độc xyanua là ngộ độc do tiếp xúc trực tiếp với một số dạng hợp chất xyanua. Triệu chứng ngộ độc xyanua có thể xuất hiện trong vài giây đến vài phút sau khi tiếp xúc với chất độc. Mức độ ngộ độc còn phụ thuộc vào liều lượng xyanua tiếp xúc, loại xyanua và thời gian phơi nhiễm với chất độc.
Ngộ độc có thể xảy ra khi hít phải khói do cháy nhà. Ngoài ra có thể do tiếp xúc tại nơi làm việc liên quan đến đánh bóng kim loại, một số loại thuốc trừ sâu, thuốc nitroprusside và một số hạt giống như táo và quả mơ. Các dạng lỏng của xyanua có thể được hấp thụ qua da.
Kali xyanua là gì?
Kali xyanua là một hợp chất hóa học không màu được tạo bởi 3 nguyên tố kali, cacbon và nitơ. Hình dáng bên ngoài và màu sắc của kali xyanua khá giống với đường. Đặc biệt, kali xyanua có thể hòa tan trong nước.
Kali xyanua được sử dụng trong ngành kim hoàn dùng để mạ hay đánh bóng bằng phương pháp hóa học. Đồng thời, kali xyanua còn được dùng trong ngành khai thác các mỏ vàng để tách vàng ra khỏi quặng vàng. Kali xyanua được liệt vào hạng kịch độc trong những chất độc trên thế giới.
Nguồn gốc của xyanua
Nguồn gốc của xyanua là được tìm thấy trong môi trường tự nhiên. Ngoài ra, trong quá trình công nghiệp, chất thải xyanua trong nước là nguồn thải từ quá trình khai thác mỏ và công nghiệp hóa chất hữu cơ.
Trong công nghiệp luyện thép, xyanua là chất độc chính gây ô nhiễm. Ngoài ra, xianua còn xuất hiện từ xe cộ, ngành công nghiệp hóa học, chất đốt từ những nhà dân và thuốc trừ sâu. Xyanua còn được tìm thấy trong những bãi chôn lấp có thể làm nhiễm bẩn nguồn nước ngầm.
Dấu hiệu và triệu chứng khi bị ngộ độc xyanua
Dấu hiệu và triệu chứng khi bị ngộ độc xyanua là đầu tiên có cảm giác nóng lưỡi họng, đau đầu, chóng mặt, kích thích, đau bụng, buồn nôn, thở nhanh sâu. Nếu nặng hơn có thể bị rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, huyết áp thấp, tim ngừng đập.
Các triệu chứng xuất hiện nhanh từ 30 phút đến 1 – 2 giờ sau khi tiếp xúc với xyanua. Đôi khi người bệnh có thể tử vong ngay vài phút sau đó. Nếu được điều trị sớm, kịp thời sẽ không để lại di chứng.
Chất độc xyanua mua ở đâu?
Chất độc xyanua mua ở trên mạng và tại các cửa hàng dân sinh. Bạn nên mua xyanua ở những chỗ đảm bảo chất lượng, nhập khẩu chính ngạch, nguyên đai kiện.
Bên cạnh đó để hạn chế những rắc rối về sau bạn nên tìm đến những công ty được quyền kinh doanh loại hóa chất này. Bởi những công ty này đã được cấp phép kinh doanh của chính quyền.
Chất độc xyanua nguy hiểm mức nào?
Chất độc xyanua nguy hiểm đến mức có thể gây tử vong. Khi xyanua đi vào cơ thể nó sẽ ngăn chặn các tế bào sử dụng oxy. Lúc này, các tế bào sẽ chết.
Xyanua có hại cho tim và não hơn các cơ quan khác bởi chúng sử dụng rất nhiều oxy. Xyanua bay hơi và dễ phân tán trong không gian mở, do đó nó ít gây hại hơn khi ở ngoài trời.
Phải làm gì khi tiếp xúc với xyanua
Khi tiếp xúc với xyanua người dân không thể tự xử lý mà đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị tích cực và dùng thuốc giải độc. Những biện pháp mà người dân cần lưu ý khi đưa người nhiễm xyanua khi cấp cứu là cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng an toàn.
Khi bệnh nhân bị co giật, giữ không cho bệnh nhân ngã, không dùng các vật cứng cho vào miệng người bệnh. Có thể tạm thời đặt khăn gấp hoặc băng cuộn chèn miệng chống cắn. Hãy cố gắng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để kịp thời chữa trị.
Với phần phân tích chi tiết ở trên chắc hẳn bạn cũng đã hình dung được chất xyanua là gì và tác hại cực kỳ nguy hiểm của nó. Hẹn gặp các bạn trong những bài viết tiếp theo của GiaiNgo nhé!
