Tham sân si là gì? Tham sân si mạn nghi là gì?

Tham sân si là gì? Tham sân si mạn nghi là gì? Đây là những câu hỏi được rất nhiều bạn đọc quan tâm. Hãy đọc bài viết sau đây của Mobitool để tìm hiểu rõ hơn về tham sân si và tham sân si mạn nghi các bạn nhé!

Tham sân si là gì?

Trong Phật giáo, tham sân si được gọi là “tam độc” (tiếng Phạn là Triviṣa). Tam độc nói về 3 trạng thái tinh thần có hại của con người là tham lam (tiếng Phạn là Lobha), sân hận (tiếng Phạn là Dosa) và ngu si hay vô minh (tiếng Phạn là Moha).

“Bánh xe luân hồi” (Bhavacakra – Wheel of Existence)

Tam độc là phần chính giữa trong bức tranh “Bánh xe luân hồi” (Bhavacakra – Wheel of Existence) được đặt tại nhiều tu viện Phật giáo ở Tây Tạng với hình ảnh con công, rắn và lợn cắn đuôi nhau.

Con người vì bị kiềm chế bởi tam độc là tham, sân, si nên họ luôn tạo nghiệp ác, do đó, họ tạo ra trong tâm thức của mình những nghiệp lực dưới dạng tiền định lực và trói buộc tâm thức. Khi mạng sống của họ chấm dứt, họ sẽ bị kiềm chế bởi những tiền định lực ấy và sẽ phải đi theo nghiệp lực của mình để tái sinh trong 6 cõi luân hồi. Khi tái sinh, họ sẽ có một tâm thức và thân thể của kiếp sống mới, phù hợp với các nghiệp nhân đã tạo tác ra trong quá khứ.

Tham sân si mạn nghi là gì?

Trong Kinh Pháp Cú (Dhammapada) của Phật giáo có đề cập đến các khái niệm về tham, sân, si, mạn, nghi như sau:

Tham

Tham chính là lòng tham lam, là sự ham muốn quá mức đến mức bị cuốn theo và bị đắm chìm vào những thứ khiến mình muốn có được. Lòng tham không biết chán và không có điểm dừng, lòng tham muốn có được những thứ bản thân ưa thích lại càng sinh lòng tham hơn. Khởi tạo lòng tham có thể được xuất phát từ chính những nhu cầu của con người về ăn uống (thực), ngủ nghỉ (thùy), sắc đẹp (sắc), tài sản (tài) và danh vọng (danh).

Lòng tham của con người trước nhất là vì bản thân họ, sau đến là cho gia đình, mở rộng ra là xã hội và quốc gia. Lòng tham thường đi liền với những điều ác, đó là sự ghen ghét, sự tranh giành, đấu đá lẫn nhau, chiến tranh… để có thể giành được thứ mình muốn (tham) bằng bất cứ thủ đoạn nào (ác).

Sân

Sân có nghĩa là cơn giận, sự giận dữ, lòng thù hận của con người khi họ không được vừa lòng và thỏa ý muốn của bản thân. Sân cũng được hiểu là sự bất bình và cảm thấy bản thân bị xúc phạm nên mượn lý do đó để làm điều sai trái. Từ sự giận dữ ban đầu sẽ hóa thành sự oán trách, cảm thấy ấm ức trong lòng và giữ điều đó làm cái cớ để trả thù về sau này. Phật thường dạy: “Sân xuất phát từ sự yêu thích, bảo vệ cái ta hoặc cái của ta. Điều này cũng có thể hiểu rằng cái tôi của mỗi cá nhân”.

Si

Si ở đây được hiểu là sự si mê đến mê muội, không sáng suốt hay vô minh. Si khiến con người không còn khả năng hiểu lẽ phải, không phân biệt đúng sai, tốt xấu gì nữa, từ đó vô tình hoặc cố ý tạo ra những điều không đúng, có hại cho cả bản thân và những người khác.

Sự vô minh sẽ khiến con người không thể thấy và hiểu được những thói hư, tật xấu đang dần hủy hoại chính bản thân mình, khiến bản thân sa lầy vào con đường tội lỗi không cách nào thoát ra nổi.

Mạn

Mạn chính là ngã mạn, ngạo mạn, tự mãn hay kiêu căng, cho mình là nhất và hơn cả con người. Con người khi có những điểm vượt trội hơn kẻ khác thường sinh ra tâm lý so sánh hơn thua. Họ sẽ tỏ ra kiêu căng, khinh thường người khác, trở nên tự mãn hoặc coi mình là “trung tâm của vũ trụ”. Mạn có thể sinh ra sự ghét bỏ, sự đố kỵ, dẫn đến hãm hại lẫn nhau và từ đó sinh ra khổ đau, phiền não.

Nghi

Nghi là trong chữ hoài nghi hay ngờ vực. Nghi được ví như kẻ thù cuối cùng trong tâm của chúng ta, nó khởi sinh rồi mang tới khổ đau cho chúng ta. Vì con người hay nghi ngờ nên bị luẩn quẩn không lối thoát. Vì nghi quá nên không thể nhìn ra và nhìn xa được. Đáng sợ nhất có lẽ là lòng nghi hoặc về khả năng của chính bản thân mình, nghi ngờ chính trực giác của mình rồi từ đó tự kìm hãm và giam cầm chính sự phát triển của chính bản thân mình.

Trên đây là những thông tin về tham sân si và tham sân si mạn nghi mà Mobitool muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng, những thông tin vừa rồi là hữu ích đối với bạn. Đừng quên thường xuyên ghé Mobitool để cập nhật nhiều thông tin hữu ích bạn nhé. Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi bài viết!

>> Xem thêm:

• Ikigai là gì? Tìm hiểu về triết lý Ikigai
• Hỉ nộ ái ố là gì? Cách kiểm soát hỉ nộ ái ố trong cuộc sống
• Tam quan là gì? Ngũ quan là gì? Tất cả những ý nghĩa của tam quan, ngũ quan
• Nhạc niệm Phật Quán Thế Âm Bồ Tát, nhạc Phật Quan Âm, mẹ hiền Quan Thế Âm
• Nhạc Phật tịnh tâm dễ ngủ, nhạc kinh Phật dễ ngủ, nhạc niệm Phật ngủ ngon
• Nhạc Phật không lời hay, nhạc niệm Phật không lời, nhạc kinh Phật không lời

Nếu bạn có nhu cầu mua các sản phẩm đồ gia dụng, điện máy – điện lạnh, thiết bị văn phòng, y tế & sức khỏe, thiết bị số – phụ kiện… thì bạn hãy truy cập website Mobitool để đặt hàng online, hoặc bạn có thể liên hệ đặt mua trực tiếp các sản phẩm này tại:

Tại Hà Nội:

56 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy

Điện thoại: 024.3568.6969

Tại TP. HCM:

716-718 Điện Biên Phủ, Phường 10, Quận 10

Điện thoại: 028.3833.6666

303 Hùng Vương, Phường 9, Quận 5

Điện thoại: 028.3833.6666