Or you want a quick look: ADN là gì?
ADN và ARN là những đại phân tử sinh học có vai trò quan trọng trong sự sống. Vậy sự khác nhau giữa ADN và ARN như thế nào? Hãy cùng GiaiNgo tìm hiểu ngay nhé!
Đã bao giờ bạn tò mò về ADN hay ARN là gì chưa? Sự khác nhau giữa ADN và ARN như thế nào? Hãy theo dõi bài viết sau đây của GiaiNGo để tìm được câu trả lời xác đáng nhé!
ADN là gì?
Trước khi tìm hiểu sự khác nhau giữa ADN và ARN, chúng ta cùng xem qua khái niệm ADN là gì nhé!
ADN là viết tắt của cụm từ Acid Deoxyribonucleic. ADN là phân tử mang vật chất di truyền quy định mọi hoạt động sống của các sinh vật và nhiều loại virus. Hầu như toàn bộ các tế bào trong cơ thể có ADN như nhau.
Phần lớn ADN ở trong nhân tế bào, một lượng nhỏ ADN khác có thể có trong ti thể (được gọi là mtADN). Ti thể là cơ quan trong tế bào giúp chuyển năng lượng trong máu thành dạng mà các tế bào có thể sử dụng được.
ADN được cấu tạo từ 5 nguyên tố hoá học là C, H, O, P, N. ADN là loại phân tử lớn (đại phân tử), có cấu trúc đa phân, bao gồm nhiều đơn phân là nucleotit.
Mỗi nucleotit gồm các thành phần sau:
- Đường Deoxiriboluzo: C5H10O4.
- Axit photphoric: H3PO4.
- 1 trong 4 loại bazơ nitơ (A, T, G, X ).
ARN là gì?
ARN là viết tắt của thuật ngữ Acid Ribonucleic. ARN là một phân tử polyme cơ bản có nhiều vai trò sinh học trong mã hóa, dịch mã, điều hòa và biểu hiện của gene.
ARN là bản sao của một đoạn ADN (tương ứng với một gen). Ngoài ra ở một số virus, ARN là vật chất di truyền.
ARN là đại phân tử sinh học được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là nucleotit. Mỗi đơn phân (nucleotit) được cấu tạo từ 3 thành phần sau:
- Đường riboluzo: C5H10O5.
- Axit photphoric: H3PO4.
- 1 trong 4 loại bazơ nitơ (A, U, G, X).
Sau khi hiểu được các khái niệm về ADN và ARN, chúng ta cùng tìm hiểu sự khác nhau giữa ADN và ARN ở phần tiếp theo nhé!
Sự khác nhau giữa ADN và ARN
Các nhà khoa học sau khi so sánh ADN và ARN đã tìm ra sự khác nhau giữa ADN và ARN về cấu trúc và chức năng như sau:
Về cấu trúc
Đặc điểm về cấu trúc của ADN và ARN khác nhau như sau:
ADN
- ADN là một chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch polynucleotit xoắn đều quanh một trục theo chiều từ trái sang phải. Hai mạch ADN chạy song song theo hướng ngược nhau.
- Phân tử ADN có khối lượng và kích thước lớn hơn phân tử ARN.
- Có 4 loại đơn phân chính là A, T, G, X.
- Liên kết trong 1 mạch đơn: Nhờ liên kết hóa trị giữa axit photphoric của nucleotit với đường C5 của nucleotit tiếp theo.
- Liên kết giữa 2 mạch đơn: Nhờ mối liên kết ngang (liên kết hydro) giữa 1 cặp bazơ nitric đứng đối diện theo nguyên tắc bổ sung.
ARN
- ARN có cấu trúc là một mạch đơn, dạng thẳng hoặc xoắn theo từng đoạn.
- Các ribonucleotit liên kết với nhau bằng liên kết cộng hóa trị. Liên kết giữa H3PO4 của ribonucleotit này với đường C5H10O5 của ribonucleotit kế tiếp tạo nên một chuỗi polynucleotit.
- Kích thước của ARN ngắn hơn rất nhiều so với kích thước của ADN.
- Có 4 loại đơn phân chính là A, U, G, X.
- Có 3 loại ARN là mARN, rARN, tARN. Mỗi loại có một chức năng riêng.
Như vậy, ta có có thể thấy sự khác nhau về cấu trúc là điểm cơ bản tạo nên sự khác nhau giữa ADN và ARN. Vậy chức năng của hai phân tử này khác nhau như thế nào cùng tìm hiểu ở phần sau nhé!
Về chức năng
Đặc điểm về chức năng của ADN và ARN có điểm khác nhau như sau:
ADN
ADN là đại phân tử có tính đa dạng và đặc thù. Chính vì thế, ADN là cơ sở để hình thành nên sự khác biệt giữa các loài sinh vật. ADN có khả năng bảo quản, lưu giữ và truyền đại các thông tin di truyền về cấu trúc và toàn bộ protein trong mỗi loài sinh vật.
Do đó, ADN quy định các tính trạng của cơ thể sinh vật. Khi ADN bị đột biến sẽ làm cho kiểu hình sinh vật thay đổi.
Ngoài ra, ADN còn có chức năng tái sinh và sao mã.
ARN
Mỗi loại ARN có chức năng khác nhau như:
- mARN (ARN thông tin): Truyền đạt thông tin di truyền từ ADN (gen cấu trúc) tới riboxom.
- tARN (ARN vận chuyển): Vận chuyển AA tương ứng tới riboxom (nơi tổng hợp protein).
- rARN (ARN riboxom): Thành phần cấu tạo nên riboxom.
ARN có chức năng truyền đạt các thông tin di truyền đến ADN, chức năng truyền đại này do mARN thực hiện. Các axit amin sẽ được ARN vận chuyển đến nơi tổng hợp protein và tiến hành dịch mã.
Sau khi dịch mã xong, các mARN biến mất. Vì vậy, ARN không làm ảnh hưởng đến tính trạng biểu hiện ra kiểu hình của sinh vật.
ARN không có chức năng tái sinh và sao mã như ADN.
Sự giống nhau giữa ADN và ARN
Bên cạnh những điểm cho thấy sự khác nhau giữa ADN và ARN, hai phân tử này còn có những điểm giống nhau. Cùng GiaiNgo tìm hiểu ngay nhé!
Điểm giống nhau giữa ADN và ARN:
- Đều là đại phân tử có cấu trúc đa phân, đơn phân là các nucleotit.
- Được cấu tạo bởi 5 nguyên tố hóa học là C, H, O, N, P.
- Đều có khối lượng và kích thước vô cùng lớn.
- Trong cấu tạo giống nhau gồm các đơn phân nucleotit A, G, X liên kết với nhau bằng liên kết cộng hóa trị.
- Hai đại phân tử này đều có cấu trúc xoắn, xảy ra trong nhân tế bào tại các nhiễm sắc thể ở kì trung gian.
- Đều có chức năng trong quá trình tổng hợp protein để truyền đạt thông tin di truyền.
Trên đây là những chia sẻ của GiaiNgo về sự khác nhau giữa ADN và ARN. Hy vọng bài viết giúp các bạn phân biệt được hai đại phân tử này. Nếu các bạn thấy kiến thức này bổ ích thì nhớ share bài để mọi người cùng biết nhé. Đừng quên truy cập GiaiNgo hàng ngày để nhận thông tin nhé!
