Soạn Sinh 9 Bài 64: Tổng kết chương trình toàn cấp

Virut

– Kích thước rất nhỏ (12 – 50 phần triệu milimet).

– Chưa có cấu tạo tế bào, chưa phải là dạng cơ thể điển hình.

– Kí sinh bắt buộc.

Khi kí sinh thường gây bệnh cho sinh vật khác.

Vi khuẩn

– Kích thước nhỏ bé (1 đến vài phần nghìn milimet).

– Có cấu tạo tế bào nhưng chưa có nhân hoàn chỉnh.

– Sống hoại sinh hoặc kí sinh (trừ một số ít tự dưỡng).

– Phân hủy chất hữu cơ, được ứng dụng trong nông nghiệp, công nghiệp.

– Gây bệnh cho sinh vật khác và ô nhiễm môi trường.

Nấm

– Cơ thể gồm những sợi không màu, một số ít là đơn bào (nấm men).

– Có cơ quan sinh sản là mũ nấm, sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

– Sống dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh).

– Phân hủy chất hữu cơ thành chất vô cơ.

– Dùng làm thuốc, hay chế biến thực phẩm.

– Gây bệnh hay gây độc cho sinh vật khác.

Thực vật

– Cơ thể gồm cơ quan sinh dưỡng (thân, rễ, lá) và cơ quan sinh sản (hoa, quả, hạt).

– Sống tự dưỡng (tự tổng hợp chất hữu cơ).

– Phần lớn không có khả năng di động.

– Phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài.

– Cân bằng khí O₂ và CO₂, điều hòa khí hậu.

– Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nơi ở và bảo vệ môi trường sống của các sinh vật khác.

Động vật

– Cơ thể gồm nhiều cơ quan, hệ cơ quan: vận động, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, tiêu hóa, sinh sản…

– Sống dị dưỡng.

– Có khả năng di chuyển.

– Phản ứng nhanh với các kích thích.

– Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nguồn nguyên liệu dùng vào việc nghiên cứu và hỗ trợ con người.

– Gây bệnh hay truyền bệnh cho người.

Tảo

– Là thực vật bậc thấp.

– Gồm các thể đơn bào và đa bào.

– Tế bào có diệp lục.

– Chưa có rễ, thân, lá thật.

– Sinh sản sinh dưỡng và hữu tính.

– Hầu hết sống ở nước.

Rêu

– Là thực vật bậc cao.

– Có thân, lá cấu tạo đơn giản; rễ giả, chưa có hoa.

– Sinh sản bằng bào tử.

– Là thực vật sống ở cạn đầu tiên nhưng chỉ phát triển được ở môi trường ẩm ướt.

Quyết

– Quyết có rễ, thân, lá thật và có mạch dẫn.

– Sinh sản bằng bào tử.

Hạt trần

– Có cấu tạo phức tạp (thông): thân gỗ, có mạch dẫn.

– Sinh sản bằng hạt nằm lộ trên các lá noãn hở (chưa có hoa và quả).

Hạt kín

– Cơ quan sinh dưỡng có nhiều dạng, rễ, thân, lá có mạch dẫn phát triển.

– Có nhiều dạng hoa, quả (có chứa hạt).

Ngành

Đặc điểm

Động vật nguyên sinh

– Cơ thể đơn bào.

– Phần lớn dị dưỡng.

– Di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi.

– Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi.

– Sống tự do hoặc kí sinh.

Ruột khoang

– Đối xứng tỏa tròn, ruột dạng túi.

– Cấu tạo thành cơ thể có 2 lớp tế bào.

– Có tế bào gai để tự vệ và tấn công.

– Có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới.

Giun dẹp

– Cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi, lưng, bụng.

– Ruột phân nhiều nhánh, chưa có ruột sau và hậu môn.

– Sống tự do hoặc kí sinh.

Giun tròn

– Cơ thể hình trụ thuôn hai đầu, có khoang cơ thể chưa chính thức.

– Cơ quan tiêu hóa dài từ miệng đến hậu môn.

– Phần lớn sống kí sinh, một số ít sống tự do.

Giun đốt

– Cơ thể phân đốt, có thể xoang.

– Ống tiêu hóa phân hóa bắt đầu có hệ tuần hoàn.

– Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ .

– Hô hấp qua da hay mang.

Thân mềm

– Thân mềm không phân đốt có vỏ đá vôi, có khoang áo.

– Hệ tiêu hóa phân hóa.

– Cơ quan di chuyển thường đơn giản.

Chân khớp

– Có số loài lớn, chiếm 2/3 số loài động vật.

– Có 3 lớp lớn: giáp xác, hình nhện, sâu bọ.

– Các phần phụ phân đốt và khớp động với nhau.

– Có bộ xương ngoài bằng kitin.

Động vật có xương sống

– Có các lớp chủ yếu: cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú.

– Có bộ xương trong, trong đó có cột sống (chứa tủy sống).

– Các hệ cơ quan phân hóa và phát triển, đặc biệt là hệ thần kinh.

Lớp

Đặc điểm

Cá

– Sống hoàn toàn dưới nước, hô hấp bằng mang, bơi bằng vây.

– Có 1 vòng tuần hoàn, tim 2 ngăn chứa màu đỏ thẫm.

– Thụ tinh ngoài.

– Là động vật biến nhiệt.

Lưỡng cư

– Sống vừa ở nước và cạn, da trần và ẩm ướt.

– Di chuyển bằng 4 chi.

– Hô hấp bằng phổi và da.

– Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chứa máu pha.

– Thụ tinh ngoài, sinh sản trong nước, nòng nọc phát triển qua biến thái.

– Là động vật biến nhiệt.

Bò sát

– Chủ yếu sống ở cạn, da và vảy sừng khô, cổ dài.

– Phổi có nhiều vách ngăn.

– Tim có vách hụt ngăn tâm thất (trừ cá sấu), máu nuôi cơ thể là máu pha. Có cơ quan giao phối, thụ tinh trong; trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng.

– Là động vật biến nhiệt.

Chim

– Mình có lông vũ bao phủ, chi trước biến thành cánh.

– Phổi có mạng ống khí, có túi tham gia vào hô hấp.

– Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi đi nuôi cơ thể.

– Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt chim bố mẹ.

– Là động vật hằng nhiệt.

Thú

– Có lông mao, răng phân hóa (răng nanh, răng cửa, răng hàm).

– Tim 4 ngăn.

– Não phát triển (đặc biệt là ở bán cầu não, tiểu não).

– Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa mẹ.

– Là động vật hằng nhiệt.

Virut

– Kích thước rất nhỏ (12 – 50 phần triệu milimet).

– Chưa có cấu tạo tế bào, chưa phải là dạng cơ thể điển hình.

– Kí sinh bắt buộc.

Khi kí sinh thường gây bệnh cho sinh vật khác.

Vi khuẩn

– Kích thước nhỏ bé (1 đến vài phần nghìn milimet).

– Có cấu tạo tế bào nhưng chưa có nhân hoàn chỉnh.

– Sống hoại sinh hoặc kí sinh (trừ một số ít tự dưỡng).

– Phân hủy chất hữu cơ, được ứng dụng trong nông nghiệp, công nghiệp.

– Gây bệnh cho sinh vật khác và ô nhiễm môi trường.

Nấm

– Cơ thể gồm những sợi không màu, một số ít là đơn bào (nấm men).

– Có cơ quan sinh sản là mũ nấm, sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

– Sống dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh).

– Phân hủy chất hữu cơ thành chất vô cơ.

– Dùng làm thuốc, hay chế biến thực phẩm.

– Gây bệnh hay gây độc cho sinh vật khác.

Thực vật

– Cơ thể gồm cơ quan sinh dưỡng (thân, rễ, lá) và cơ quan sinh sản (hoa, quả, hạt).

– Sống tự dưỡng (tự tổng hợp chất hữu cơ).

– Phần lớn không có khả năng di động.

– Phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài.

– Cân bằng khí O₂ và CO₂, điều hòa khí hậu.

– Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nơi ở và bảo vệ môi trường sống của các sinh vật khác.

Động vật

– Cơ thể gồm nhiều cơ quan, hệ cơ quan: vận động, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, tiêu hóa, sinh sản…

– Sống dị dưỡng.

– Có khả năng di chuyển.

– Phản ứng nhanh với các kích thích.

– Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nguồn nguyên liệu dùng vào việc nghiên cứu và hỗ trợ con người.

– Gây bệnh hay truyền bệnh cho người.

Tảo

– Là thực vật bậc thấp.

– Gồm các thể đơn bào và đa bào.

– Tế bào có diệp lục.

– Chưa có rễ, thân, lá thật.

– Sinh sản sinh dưỡng và hữu tính.

– Hầu hết sống ở nước.

Rêu

– Là thực vật bậc cao.

– Có thân, lá cấu tạo đơn giản; rễ giả, chưa có hoa.

– Sinh sản bằng bào tử.

– Là thực vật sống ở cạn đầu tiên nhưng chỉ phát triển được ở môi trường ẩm ướt.

Quyết

– Quyết có rễ, thân, lá thật và có mạch dẫn.

– Sinh sản bằng bào tử.

Hạt trần

– Có cấu tạo phức tạp (thông): thân gỗ, có mạch dẫn.

– Sinh sản bằng hạt nằm lộ trên các lá noãn hở (chưa có hoa và quả).

Hạt kín

– Cơ quan sinh dưỡng có nhiều dạng, rễ, thân, lá có mạch dẫn phát triển.

– Có nhiều dạng hoa, quả (có chứa hạt).

Ngành

Đặc điểm

Động vật nguyên sinh

– Cơ thể đơn bào.

– Phần lớn dị dưỡng.

– Di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi.

– Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi.

– Sống tự do hoặc kí sinh.

Ruột khoang

– Đối xứng tỏa tròn, ruột dạng túi.

– Cấu tạo thành cơ thể có 2 lớp tế bào.

– Có tế bào gai để tự vệ và tấn công.

– Có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới.

Giun dẹp

– Cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi, lưng, bụng.

– Ruột phân nhiều nhánh, chưa có ruột sau và hậu môn.

– Sống tự do hoặc kí sinh.

Giun tròn

– Cơ thể hình trụ thuôn hai đầu, có khoang cơ thể chưa chính thức.

– Cơ quan tiêu hóa dài từ miệng đến hậu môn.

– Phần lớn sống kí sinh, một số ít sống tự do.

Giun đốt

– Cơ thể phân đốt, có thể xoang.

– Ống tiêu hóa phân hóa bắt đầu có hệ tuần hoàn.

– Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ .

– Hô hấp qua da hay mang.

Thân mềm

– Thân mềm không phân đốt có vỏ đá vôi, có khoang áo.

– Hệ tiêu hóa phân hóa.

– Cơ quan di chuyển thường đơn giản.

Chân khớp

– Có số loài lớn, chiếm 2/3 số loài động vật.

– Có 3 lớp lớn: giáp xác, hình nhện, sâu bọ.

– Các phần phụ phân đốt và khớp động với nhau.

– Có bộ xương ngoài bằng kitin.

Động vật có xương sống

– Có các lớp chủ yếu: cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú.

– Có bộ xương trong, trong đó có cột sống (chứa tủy sống).

– Các hệ cơ quan phân hóa và phát triển, đặc biệt là hệ thần kinh.

Lớp

Đặc điểm

Cá

– Sống hoàn toàn dưới nước, hô hấp bằng mang, bơi bằng vây.

– Có 1 vòng tuần hoàn, tim 2 ngăn chứa màu đỏ thẫm.

– Thụ tinh ngoài.

– Là động vật biến nhiệt.

Lưỡng cư

– Sống vừa ở nước và cạn, da trần và ẩm ướt.

– Di chuyển bằng 4 chi.

– Hô hấp bằng phổi và da.

– Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chứa máu pha.

– Thụ tinh ngoài, sinh sản trong nước, nòng nọc phát triển qua biến thái.

– Là động vật biến nhiệt.

Bò sát

– Chủ yếu sống ở cạn, da và vảy sừng khô, cổ dài.

– Phổi có nhiều vách ngăn.

– Tim có vách hụt ngăn tâm thất (trừ cá sấu), máu nuôi cơ thể là máu pha. Có cơ quan giao phối, thụ tinh trong; trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng.

– Là động vật biến nhiệt.

Chim

– Mình có lông vũ bao phủ, chi trước biến thành cánh.

– Phổi có mạng ống khí, có túi tham gia vào hô hấp.

– Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi đi nuôi cơ thể.

– Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt chim bố mẹ.

– Là động vật hằng nhiệt.

Thú

– Có lông mao, răng phân hóa (răng nanh, răng cửa, răng hàm).

– Tim 4 ngăn.

– Não phát triển (đặc biệt là ở bán cầu não, tiểu não).

– Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa mẹ.

– Là động vật hằng nhiệt.