Soạn Sinh 9 Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Soạn Sinh 9 Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể giúp các em học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức khái niệm, nguyên nhân phát sinh và tính chất đột biến cấu trúc NST. Đồng thời giải nhanh được các bài tập Sinh 9 trang 66.

Giải Sinh 9 Bài 22 là tài liệu vô cùng hữu ích dành cho giáo viên và các em học sinh tham khảo, đối chiếu với lời giải hay, chính xác nhằm nâng cao kết quả học tập của các em. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.

Tóm tắt Sinh 9 Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

I. Đột biến cấu trúc NST là gì?

– Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (NST) là những biến đổi trong cấu trúc NST.

– Nhiễm sắc thể có thể bị biến đổi cấu trúc ở một số dạng khác nhau.

• Mất đoạn: một đoạn của NST bị mất đi so với dạng ban đầu, làm giảm một lượng gen trên NST.
• Lặp đoạn: một đoạn nào đó của NST lặp lại một hoặc nhiều lần, làm tăng lượng gen trên NST.
• Đảo đoạn: một đoạn NST đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại vào vị trí vừa đứt, làm thay đổi trình tự các gen trên NST
• Chuyển đoạn: sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng, một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác.

II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST

1. Nguyên nhân

– Môi trường bên trong cơ thể (những biến đổi bất thường về sinh lí, sinh hóa trong tế bào).

– Môi trường bên ngoài là do tác động của con người như: tác nhân vật lý (tia phóng xạ, tia cực tím, nhiệt độ…), tác nhân hóa học (chất độc hóa học như thuốc trừ sâu, diệt cỏ, chất độc màu da cam…).

2. Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

– Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật.

Ví dụ: mất đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.

– Tuy nhiên, trong thực tiễn người ta vẫn gặp những đột biến cấu trúc NST có lợi.

Ví dụ: ở lúa mạch đột biến lặp đoạn làm tăng hoạt tính enzim phân hủy tinh bột.

3. Một số biện pháp nhằm hạn chế đột biến cấu trúc NST

• Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.
• Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học.
• Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường.

Giải bài tập SGK Sinh 9 Bài 22 trang 66

Câu 1

Đột biến cấu trúc NST là gì? Nêu một số dạng đột biến và mô tả từng dạng đột biến đó.

Gợi ý đáp án

Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST. Các dạng đột biến cấu trúc NST:

– Mất đoạn: một đoạn của NST bị đứt hai đầu và không nối lại được, làm độ dài của NST giảm đi so với ban đầu.

– Lặp đoạn: một hoặc nhiều đoạn của NST bị lặp lại trên NST, làm độ dài của NST tăng lên so với ban đầu.

– Đảo đoạn: một đoạn của NST bị đứt ra rồi nối lại nhưng lại xoay ngược 180o.

– Chuyển đoạn: trường hợp chuyển đoạn tương hỗ là loại đột biến trong đó hai NST không tương đồng trao đổi đoạn NST cho nhau.

Câu 2

Những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST?

Gợi ý đáp án

Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST. Nguyên nhân chủ yếu gây ra biến đổi cấu trúc NST là các tác nhân vật lí và hoá học trong ngoại cảnh đã phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng. Vì vậy, đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người tạo ra.

Câu 3

Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người, sinh vật.

Gợi ý đáp án

Trải qua quá trình tiến hóa, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho con người và sinh vật vì nó làm thay đổi số lượng và đảo lộn cách sắp xếp gen trên NST gây ra các rối loạn trao đổi chất hoặc bệnh NST, gây hại cho sinh vật.

Ví dụ: Mất 1 đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.

Ví dụ: ở lúa mạch đột biến lặp đoạn làm tăng hoạt tính enzim phân hủy tinh bột.

Soạn Sinh 9 Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể giúp các em học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức khái niệm, nguyên nhân phát sinh và tính chất đột biến cấu trúc NST. Đồng thời giải nhanh được các bài tập Sinh 9 trang 66.

Giải Sinh 9 Bài 22 là tài liệu vô cùng hữu ích dành cho giáo viên và các em học sinh tham khảo, đối chiếu với lời giải hay, chính xác nhằm nâng cao kết quả học tập của các em. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.

Tóm tắt Sinh 9 Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

I. Đột biến cấu trúc NST là gì?

– Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (NST) là những biến đổi trong cấu trúc NST.

– Nhiễm sắc thể có thể bị biến đổi cấu trúc ở một số dạng khác nhau.

• Mất đoạn: một đoạn của NST bị mất đi so với dạng ban đầu, làm giảm một lượng gen trên NST.
• Lặp đoạn: một đoạn nào đó của NST lặp lại một hoặc nhiều lần, làm tăng lượng gen trên NST.
• Đảo đoạn: một đoạn NST đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại vào vị trí vừa đứt, làm thay đổi trình tự các gen trên NST
• Chuyển đoạn: sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng, một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác.

II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST

1. Nguyên nhân

– Môi trường bên trong cơ thể (những biến đổi bất thường về sinh lí, sinh hóa trong tế bào).

– Môi trường bên ngoài là do tác động của con người như: tác nhân vật lý (tia phóng xạ, tia cực tím, nhiệt độ…), tác nhân hóa học (chất độc hóa học như thuốc trừ sâu, diệt cỏ, chất độc màu da cam…).

2. Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

– Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại cho sinh vật.

Ví dụ: mất đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.

– Tuy nhiên, trong thực tiễn người ta vẫn gặp những đột biến cấu trúc NST có lợi.

Ví dụ: ở lúa mạch đột biến lặp đoạn làm tăng hoạt tính enzim phân hủy tinh bột.

3. Một số biện pháp nhằm hạn chế đột biến cấu trúc NST

• Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.
• Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học.
• Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường.

Giải bài tập SGK Sinh 9 Bài 22 trang 66

Câu 1

Đột biến cấu trúc NST là gì? Nêu một số dạng đột biến và mô tả từng dạng đột biến đó.

Gợi ý đáp án

Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST. Các dạng đột biến cấu trúc NST:

– Mất đoạn: một đoạn của NST bị đứt hai đầu và không nối lại được, làm độ dài của NST giảm đi so với ban đầu.

– Lặp đoạn: một hoặc nhiều đoạn của NST bị lặp lại trên NST, làm độ dài của NST tăng lên so với ban đầu.

– Đảo đoạn: một đoạn của NST bị đứt ra rồi nối lại nhưng lại xoay ngược 180o.

– Chuyển đoạn: trường hợp chuyển đoạn tương hỗ là loại đột biến trong đó hai NST không tương đồng trao đổi đoạn NST cho nhau.

Câu 2

Những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST?

Gợi ý đáp án

Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST. Nguyên nhân chủ yếu gây ra biến đổi cấu trúc NST là các tác nhân vật lí và hoá học trong ngoại cảnh đã phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng. Vì vậy, đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người tạo ra.

Câu 3

Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người, sinh vật.

Gợi ý đáp án

Trải qua quá trình tiến hóa, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho con người và sinh vật vì nó làm thay đổi số lượng và đảo lộn cách sắp xếp gen trên NST gây ra các rối loạn trao đổi chất hoặc bệnh NST, gây hại cho sinh vật.

Ví dụ: Mất 1 đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.

Ví dụ: ở lúa mạch đột biến lặp đoạn làm tăng hoạt tính enzim phân hủy tinh bột.