Soạn bài Rằm tháng giêng chi tiết và đầy đủ nhất – nội dung, dàn ý, giá trị, bố cục, tác giả – Ngữ văn lớp 7

You are viewing the article: Soạn bài Rằm tháng giêng chi tiết và đầy đủ nhất – nội dung, dàn ý, giá trị, bố cục, tác giả – Ngữ văn lớp 7 at Vuidulich.vn

Rằm tháng giêng là một trong những tác phẩm chọn lọc hay nhất của Hồ Chí Minh. Đây cũng là bài học trong điểm trong chương trình ngữ văn lớp 7. Hãy cùng GiaiNgo soạn bài Rằm tháng giêng chi tiết nhất nhé! Vuidulich.vn cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây:

Tìm hiểu chung tác giả, tác phẩm

Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh (1890 – 1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam. Người đã lãnh đạo nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Bác có tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung. Quê ở huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Không chỉ là một nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc, Hồ Chí Minh còn được biết đến với tư cách là một nhà văn nhà thơ lớn. Khi soạn bài Rằm tháng giêng, bác mang trong mình nhụ ý sâu sắc. Ý nghĩa đó sẽ được phân tích ngay sau đây.

Hoàn cảnh ra đời bài Rằm tháng giêng

Bài thơ được Bác Hồ sáng tác khi còn ở chiến khu Việt Bắc. Thời điểm chính là trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Cuối năm 1947, quân xâm lược Pháp ồ ạt tấn công lên căn cứ Việt Bắc. Bọn chúng muốn tiêu diệt cơ quan đầu não và lãnh đạo của quân ta. Nhưng với sự đồng lòng cùng sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chiến dịch Việt Bắc đã làm thất bại kế hoạch của quân địch. Biết được hoàn cảnh ra đời tác phẩm là nội dung quan trọng khi soạn bài Rằm tháng giêng.

Bố cục bài Rằm tháng giêng

Đa số mọi người đều thống nhất khi soạn bài Rằm tháng giêng sẽ chia tác phẩm thành hai phần:

• Phần 1 (hai câu đầu): cảnh đêm trăng trò.
• Phần 2 (hai câu cuối): hoạt động cách mạng trong đêm trăng.

Đọc – hiểu bài Rằm tháng giêng

Khi soạn bài Rằm tháng giêng, các bạn cần hiểu được những ý nghĩ bên trong những câu thơ đầy ẩn dụ của Bác. Bài thơ Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu) Bác viết năm 1948. Lúc này, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta mới trải qua hơn một năm. Khi đó, đội quân ta còn gặp nhiều khó khăn chồng chất. Thế nhưng những khó khăn ấy không để lại một nét gợn nào trong bài thơ. Bài thơ biểu hiện một vẻ đẹp hoàn chỉnh một đêm trăng rằm tháng giêng. Nhưng đẹp hơn cả là vẻ đẹp lung linh của một tâm hồn lớn. Cảm hứng sáng tạo của nhà thơ trước hết dậy lên từ cảnh một đêm rằm tháng giêng. Có nghĩa là một đêm trăng, lại trăng rằm, vầng trăng đang độ tròn đẹp nhất. Cảnh vật ở đây phơi phới lồng lộng, đù đó là cảnh ban đêm ở chiến khu Việt Bắc. Đất trời sông nước tràn ngập ánh trăng, tràn ngập sắc xuân, sức xuân. Bài thơ Rằm tháng giêng là cả một sự hài hoà tuyệt đẹp. Hài hoà giữa cái dáng vẻ cổ điển hiện đại. Bởi ở đây, tác giả không tan biến vào tạo vật. Bác xuất hiện với tư thế của một người đang cùng nhân dân, lãnh đạo nhân dân trù hoạch công việc kháng chiến. Bác luôn giữ vững nền độc lập, tư do của dân tộc. Bài thơ còn là sự hoà quyện giữa con người nghệ sĩ và con người chiến sĩ trong một con người Hồ Chí Minh. Đây có thể coi là một trong những bài thơ hay nhất của Bác viết trong những ngày ở chiến khu Việt Bắc gian khổ, thiếu thốn nhưng tràn đầy lạc quan cách mạng. Khi soạn bài Rằm tháng giêng, bạn sẽ biết được những ý nghĩ sâu sắc như vậy.

Soạn bài Rằm tháng giêng - Mẫu 1

Soạn văn Rằm tháng giêng chi tiết

I. Tác giả - Hồ Chí Minh (1890 - 1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam. Người đã lãnh đạo nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. - Hồ Chí Minh có tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung. Quê ở huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. - Gia đình: Thân phụ là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - một nhà Nho yêu nước có tư tưởng tiến bộ có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của Người. Thân mẫu của Người là bà Hoàng Thị Loan. - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người đã sử dụng nhiều tên gọi khác nhau: Nguyễn Tất Thành, Văn Ba, Nguyễn Ái Quốc... Tên gọi “Hồ Chí Minh” được sử dụng lần đầu tiên trong hoàn cảnh: Ngày 13 tháng 8 năm 1942, khi Trung Quốc với danh nghĩa đại diện của cả Việt Minh và Hội Quốc tế Phản Xâm lược Việt Nam để tranh thủ sự ủng hộ của Trung Hoa Dân Quốc. - Không chỉ là một nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc, Hồ Chí Minh còn được biết đến với tư cách là một nhà văn nhà thơ lớn. - Hồ Chí Minh được UNESCO công nhận là Danh nhân văn hóa thể giới. - Một số tác phẩm nổi bật:

• Tuyên ngôn độc lập (1945, văn chính luận)
• Bản án chế độ thực dân Pháp (1925, văn chính luận)
• Đường Kách Mệnh (1927, tập hợp những bài giảng)
• Con rồng tre (1922, kịch )
• Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946)
• Các truyện ngắn: Vi hành (1923), Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (1925)...
• Nhật kí trong tù (thơ, 1942 - 1943)...

II. Tác phẩm 1. Hoàn cảnh sáng tác Bài thơ được Bác Hồ sáng tác khi còn ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954). Cuối năm 1947, quân Pháp ồ ạt tấn công lên căn cứ Việt Bắc nhằm tiêu diệt cơ quan đầu não và lãnh đạo của quân ta. Nhưng với sự đồng lòng cùng sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chiến dịch Việt Bắc đã làm thất bại kế hoạch của quân địch. 2. Thể thơ

• Thất ngôn tứ tuyệt.
• Ngôn ngữ trong sáng, giản dị.
• Biện pháp tu từ: điệp ngữ...

3. Bố cục Gồm 2 phần:

• Phần 1. Hai câu đầu: Cảnh thiên nhiên ở chiến khu Việt Bắc trong đêm trăng.
• Phần 2. Hai câu sau: Hình ảnh con người trong đêm trăng.

III. Đọc - hiểu văn bản 1. Hai câu đầu: Cảnh thiên nhiên ở chiến khu Việt Bắc trong đêm trăng - Hình ảnh ánh trăng: “nguyệt chính viên” - trăng đúng lúc tròn nhất. => Không gian bao la, tràn ngập ánh trăng. - Sức sống của mùa xuân: “xuân giang, xuân thủy, tiếp xuân thiên” => Ba chữ “xuân” nối tiếp nhau thể hiện sức xuân và sắc xuân đang trỗi dậy. Khung cảnh tràn đầy sức sống. => Hai câu đầu đã khắc họa bức tranh thiên nhiên đêm rằm mùa xuân đẹp, bát ngát, rộng lớn và tràn đầy sức sống. 2. Hai câu sau: Hình ảnh con người trong đêm trăng - Công việc: “đàm quân sự” - bàn việc quân nghĩa là bàn việc kháng chiến, bàn việc sinh tử của của dân tộc. - Hình ảnh “trăng ngân đầy thuyền”: gợi sức lan tỏa của ánh trăng trong đêm rằm và qua đó thể hiện ý nguyện, mong muốn vươn tới thành công trong sự nghiệp cách mạng. => Hai câu thơ cuối cho thấy phong thái ung dung, lạc quan, luôn tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng và tâm hồn giao cảm, hòa hợp với thiên nhiên của Bác Hồ.

Soạn văn Rằm tháng giêng ngắn gọn

I. Trả lời câu hỏi Câu 1. - Bài thơ “Rằm tháng giêng” được viết theo thể: thất ngôn tứ tuyệt. - Đặc điểm:

• Gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
• Cách gieo vần: chữ cuối của các câu 1, 2 và 4 (viên - thiên - thuyền).
• Cách ngắt nhịp: 2/2/3

Câu 2. Hãy nhận xét về không gian và miêu tả không gian trong bài thơ Rằm tháng giêng. Câu thơ thứ hai có gì đặc biệt về từ ngữ và đã gợi ra vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng như thế nào? - Rằm tháng giêng miêu tả một không gian rộng lớn với bầu trời, mặt nước, dòng sông như hòa vào làm một. - Nhận xét: cách miêu tả từ xa đến gần, từ cao đến thấp. - Câu thơ thư hai: từ “xuân” được điệp lại tới ba lần. Từ đó gợi ra vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng tràn ngập sắc xuân, dường như cảnh vật đều bị bao trùm bởi sự sống, vẻ đẹp tươi trẻ của mùa xuân. Câu 3. Bài Nguyên tiêu (phiên âm) gợi cho em nhớ tới những tứ thơ, câu thơ và hình ảnh nào trong thơ cổ Trung Quốc có trong Ngữ Văn 7, tập một? - Bài Nguyên tiêu gợi nhớ đến: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) của Lý Bạch. (Ở hình ảnh ánh trăng trong đêm). - Câu thơ: Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương. (Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương.) Câu 4. Cảnh khuya và Rằm tháng giêng được viết trong những năm đầu rất khó khăn của cuộc kháng chiến chống Pháp. Hai bài thơ đó đã biểu hiện tâm hồn và phong thái của Bác Hồ như thế nào? - Tâm hồn: thơ mộng, say mê trước vẻ đẹp của thiên nhiên. - Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan với niềm tin chiến thắng của cách mạng Việt Nam. Câu 5. So sánh vẻ đẹp của ánh trăng trong Cảnh khuya và Rằm tháng giêng. - Cảnh khuya:

• Không rõ thời gian cụ thể, trăng lúc này tròn hay khuyết.
• Ánh trăng soi chiếu xuống bóng cây tạo ra một cảnh tượng thiên nhiên đầy thơ mộng.
• Hình ảnh nhà thơ trong đêm trăng: lo lắng, trăn trở về sự nghiệp cách mạng của đất nước.

- Rằm tháng giêng:

• Trăng vào đêm rằng tháng giêng, đang ở độ tròn và sáng nhất (nguyệt chính viên).
• Ánh trăng bao trùm lên cảnh vật, mang sức sống của mùa xuân.
• Hình ảnh con người: bàn việc cách mạng với một niềm lạc quan tin tưởng vào chiến thắng.

II. Luyện tập Tìm đọc và chép lại một số bài thơ, câu thơ của Bác Hồ viết về trăng hoặc cảnh thiên nhiên. Gợi ý: Trong tù không rượu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.  (Ngắm trăng) Kháng chiến thành công ta trở lại Trăng xưa, hạc cũ với xuân này (Cảnh rừng Việt Bắc) Trăng vào cửa sổ đòi thơ Việc quân đang bận xin chờ hôm sau Chuông lầu chợt tỉnh giấc thu Ấy tin thắng trận Liên khu báo về (Tin thắng trận, 1948) Trung thu ta cũng tết trong tù, Trăng gió đêm thu gợn vẻ sầu; (Trung thu)

Soạn bài Rằm tháng giêng - Mẫu 2

I. Trả lời câu hỏi Câu 1. - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. - Đặc điểm:

• Gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
• Cách gieo vần: chữ cuối của các câu 1, 2 và 4 (viên - thiên - thuyền).
• Cách ngắt nhịp: 2/2/3

Câu 2. Hãy nhận xét về không gian và miêu tả không gian trong bài thơ Rằm tháng giêng. Câu thơ thứ hai có gì đặc biệt về từ ngữ và đã gợi ra vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng như thế nào? Rằm tháng giêng miêu tả một không gian rộng lớn với bầu trời, mặt nước, dòng sông như hòa vào làm một. Câu thơ thư hai: từ “xuân” được điệp lại tới ba lần. Từ đó gợi ra vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng tràn ngập sắc xuân, dường như cảnh vật đều bị bao trùm bởi sự sống, vẻ đẹp tươi trẻ của mùa xuân. Câu 3. Bài Nguyên tiêu (phiên âm) gợi cho em nhớ tới những tứ thơ, câu thơ và hình ảnh nào trong thơ cổ Trung Quốc có trong Ngữ Văn 7, tập một? - Bài Nguyên tiêu gợi nhớ đến: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) của Lý Bạch. (Ở hình ảnh ánh trăng trong đêm). - Câu thơ: "Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương." (Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương.) Câu 4. Cảnh khuya và Rằm tháng giêng được viết trong những năm đầu rất khó khăn của cuộc kháng chiến chống Pháp. Hai bài thơ đó đã biểu hiện tâm hồn và phong thái của Bác Hồ như thế nào? Tâm hồn của Bác hiện lên với vẻ thơ mộng, say mê trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan với niềm tin chiến thắng của cách mạng Việt Nam. Câu 5. So sánh vẻ đẹp của ánh trăng trong Cảnh khuya và Rằm tháng giêng. - Cảnh khuya:

• Không rõ thời gian cụ thể, trăng lúc này tròn hay khuyết.
• Ánh trăng soi chiếu xuống bóng cây tạo ra một cảnh tượng thiên nhiên đầy thơ mộng.
• Hình ảnh nhà thơ trong đêm trăng: lo lắng, trăn trở về sự nghiệp cách mạng của đất nước.

- Rằm tháng giêng:

• Trăng vào đêm rằng tháng giêng, đang ở độ tròn và sáng nhất (nguyệt chính viên).
• Ánh trăng bao trùm lên cảnh vật, mang sức sống của mùa xuân.
• Hình ảnh con người: bàn việc cách mạng với một niềm lạc quan tin tưởng vào chiến thắng.

II. Luyện tập Tìm đọc và chép lại một số bài thơ, câu thơ của Bác Hồ viết về trăng hoặc cảnh thiên nhiên. Gợi ý: "Song ngoại nguyệt minh lung cổ thụ, Nguyệt di thụ ảnh đáo song tiền, Quân cơ, quốc kế thương đàm liễu, Huề chẩm song bàng đối nguyệt miên." (Đối nguyệt) "Trung thu trăng sáng như gương Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng Sau đây Bác viết mấy dòng Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ nhung…" (Thư trung thu 1951)

Trả lời câu hỏi soạn bài Rằm tháng giêng

Trả lời câu hỏi sách giáo khoa soạn bài Rằm tháng giêng

Soạn bài Rằm tháng giêng không thể hoàn chỉnh nếu bạn không trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.

Câu 1 trang 142 sgk Ngữ Văn 7

Bài thơ “Rằm tháng giêng” được viết theo thể: thất ngôn tứ tuyệt với đặc điểm:

• Gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
• Cách gieo vần: chữ cuối của các câu 1, 2 và 4 (viên – thiên – thuyền).
• Cách ngắt nhịp: 2/2/3.

Câu 2 trang 142 sgk Ngữ Văn 7

Khi soạn bài Rằm tháng giêng, mục đích của Bác miêu tả một không gian rộng lớn với bầu trời, mặt nước, dòng sông. Tất cả như hòa vào làm một. Với câu thơ thứ hai: từ “xuân” được điệp lại tới ba lần. Từ đó gợi ra vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng tràn ngập sắc xuân, dường như cảnh vật đều bị bao trùm bởi sự sống, vẻ đẹp tươi trẻ của mùa xuân.

Câu 3 trang 142 sgk Ngữ Văn 7

Bài Nguyên tiêu gợi nhớ đến: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) của Lý Bạch. (Ở hình ảnh ánh trăng trong đêm).

Câu 4 trang 142 sgk Ngữ Văn 7

Khi soạn bài Rằm tháng giêng, những đặc điểm sau được bộc rõ là:

• Tâm hồn: thơ mộng, say mê trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
• Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan với niềm tin chiến thắng của cách mạng Việt Nam.

Câu 5 trang 142 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Sau khi soạn bài Rằm tháng giêng và Cảnh khuya, những so sánh rút ra là: Cảnh khuya:

• Không rõ thời gian cụ thể, trăng lúc này tròn hay khuyết.
• Ánh trăng soi chiếu xuống bóng cây tạo ra một cảnh tượng thiên nhiên đầy thơ mộng.
• Hình ảnh nhà thơ trong đêm trăng: lo lắng, trăn trở về sự nghiệp cách mạng của đất nước.

Rằm tháng giêng:

• Trăng vào đêm rằng tháng giêng, đang ở độ tròn và sáng nhất (nguyệt chính viên).
• Ánh trăng bao trùm lên cảnh vật, mang sức sống của mùa xuân.
• Hình ảnh con người: bàn việc cách mạng với một niềm lạc quan tin tưởng vào chiến thắng.

Luyện tập

Sau khi soạn bài Rằm tháng giêng, một số bài thơ, câu thơ của Bác Hồ viết về trăng hoặc cảnh thiên nhiên là:

Ngắm trăng

Trong tù không rượu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.

Cảnh rừng Việt Bắc

Kháng chiến thành công ta trở lại Trăng xưa, hạc cũ với xuân này

Trung thu

Trung thu ta cũng tết trong tù, Trăng gió đêm thu gợn vẻ sầu; Trên đây là phần soạn bài Rằm tháng giêng đầy đủ và chi tiết nhất mà GiaiNgo tổng hợp. Đừng quên lưu lại những ý chính và ghi nhớ các kiến thức trọng điểm nhé! Vuidulich.vn cũng giúp giải đáp những vấn đề sau đây:

See more articles in the category: wiki