Người Hà Nội vốn nổi tiếng với thói quen ăn uống cầu kỳ, đề cao tính thẩm mỹ của món ăn và nét thanh lịch của cách thưởng thức ẩm thực. Dù cuộc sống đô thị hiện đại mang đến nhiều đổi thay trong lối sống và cách sinh hoạt, thói quen ăn uống của người dân Hà thành vẫn vẹn nguyên từ bao đời nay.
Người Hà Nội rất coi trọng các bữa ăn trong ngày, đặc biệt là bữa sáng. Ngoài ra, thói quen ăn quà chiều hay ăn đêm cũng là nét đặc trưng của người dân. Chính vì lẽ đó mà dù bạn có ra đường ăn uống vào bất cứ thời điểm nào trong ngày thì các hàng quán vẫn luôn tấp nập. Có thể nói: “Ở Hà Nội bạn sẽ không bao giờ bị đói”.
Cách người Hà Nội dùng bữa cũng rất thú vị. Họ chuộng những quán ăn vỉa hè hay những gánh hàng rong trên phố hơn là những quán ăn nhà hàng sang trọng. Nhưng không vì thế mà họ dễ dãi theo kiểu « ăn gì cũng được ». Người Hà Nội vẫn rất cầu kỳ trong cách lựa chọn món ăn. Món ăn phải ngon, đậm vị và sạch sẽ. Và minh chứng rõ nét cho truyền thống ẩm thực cố hữu của người Hà Nội vẫn tiếp tục được duy trì một cách bền vững là sự tồn tại dài lâu và phát triển không ngừng của chính những quán ăn lâu đời của mảnh đất này. Có những địa chỉ đã ra đời cách đây đến hơn hai thập kỷ nhưng khách vẫn cứ xếp hàng ngày nào như ngày nấy.
1. Bún chả Hàng Quạt
Bún chả vẫn luôn là món ăn giản dị mà thấm đượm hương vị của làng quê Bắc Việt. Ai đến Hà Nội cũng nên thử một lần nhưng nhất định phải đến đúng địa chỉ mới có thể cảm nhận đúng bún chả chuẩn vị. Công bằng mà nói, bún chả là món ăn dễ làm bởi đúng là chỉ có thịt nướng và nước chấm. Nhưng để ướp và nướng được một mẻ thịt ngon thì là cả một nghệ thuật. Và cũng chỉ có người sành ăn mới pha được thứ nước chấm mặn ngọt chuẩn vị Bắc. Bún chả Hàng Quạt ra đời từ rất lâu và lúc nào cũng tấp nập. Ban đầu quán chỉ kê vài bàn sát tường, cho đến nay số lượng bàn tăng lên và trải dài khắp con ngõ số 74 nhỏ hẹp. Muốn biết người Hà Nội ăn bún chả như thế nào hãy đến đây thử một lần.
2. Bún ốc ngõ chợ Đồng Xuân
Nhắc đến ngõ chợ Đồng Xuân là nhắc đến một thế giới ẩm thực đường phố đa dạng và đặc trưng của khu phố cổ. Quán nào ở đây cũng đông khách dù là quán hủ tíu hay bánh giò. Nhưng bún ốc có lẽ vẫn là món được yêu thích nhất bởi nó gắn liền với thói quen ăn uống của người dân Hà Nội. Nhìn bát bún ốc có cả chuối đậu đúng kiểu xưa khiến cho mọi thực khách đều không thể cầm lòng. Và theo cá nhân mình đây vẫn là quán bún ốc đúng vị nhất ở Hà Nội.
3. Miến gà Hàng Buồm
Hàng miến gà nằm “tạm bợ” trên con phố Hàng Buồm vốn chật chội, xô bồ. Nó tạm bợ bởi khách đến ăn nếu đi xe máy thì sẽ luôn phải cảnh giác cao độ với những chiếc xe trật tự phường xuất hiện bất cứ lúc nào bắc loa ing ỏi dẹp phương tiện đỗ dưới lòng đường. Ấy thế mà quán miến lúc nào cũng nườm nượp khách. Nước dùng được chế đậm vị là điểm cộng của quán. Trong lúc chờ món chính bạn có thể nhâm nhi trước vài chiếc quẩy vàng ươm “giòn kiểu ỉu” rất đặc trưng.
4. Phở Bát Đàn
Nhắc đến phở Hà Nội là người ta chắc chắn sẽ nghĩ ngay đến phở Bát Đàn, thứ quà sáng “sang chảnh” và hội tụ đầy đủ tinh hoa của ẩm thực Việt xứ Bắc. Từ hàng mấy chục năm nay, trải qua bao thăng trầm lịch sử, phở Bát Đàn vẫn chưa một ngày vắng khách. Cho đến ngày nay cách phục vụ tự bưng bát xếp hàng chờ đến lượt kiểu thời bao cấp vẫn được áp dụng bởi quán quá đông.
5. Phở Thìn phố Lò Đúc
Ra đời vào năm 1979, cho đến nay cùng với phở Bát Đàn, quán phở Thìn trên phố Lò Đúc đã góp phần tạo nên thương hiệu phở Việt Nam đậm đà được chính người dân và ngay cả bạn bè thế giới tâm đắc, ca ngợi. Tô phở Thìn luôn nhiều thịt, nhiều hành cùng nước dung song sánh mặn mà hấp dẫn cả những thực khách khó tính. Quán chỉ phục vụ một loại duy nhất là phở bò tái lăn xào nhanh trên chảo lớn với nhiều loại gia vị khác nhau.
6. Bánh cuốn bà Hoành - Tô Hiến Thành
Ngoài chả quế, ruốc tôm, bánh cuốn ở đây còn ăn kèm với thịt nướng. Đây cũng chính là điểm nhấn làm nên thương hiệu bánh cuốn bà Hoành. Bánh cuốn ở đây được tráng rất mỏng, nước chấm pha ngon, thịt nướng tẩm ướp đậm đà, tất cả tạo nên một “mâm” bánh cuốn ăn một lần là không thể nào quên.
7. Cháo gà bà Mỹ - Lý Quốc Sư
Hẳn nhiên ai ở Hà Nôi cũng đều ít nhất một lần nghe đến đặc sản “cháo chửi” trên khu phố Nhà Thờ nổi tiếng. Quán cháo bà Mỹ không chỉ thu hút khách với những bát cháo đầy đặn mà còn với giọng chửi xa xả hằng ngày của bà Mỹ, chủ quán đời đầu. Nhưng đừng vội lầm tưởng bà đang chửi khách. Bà Mỹ chỉ chửi bới quát nạt nhân viên thôi và suy cho cùng đó chỉ là thói quen nói chuyện thường đệm câu chửi thề của bà. Chính vì thế mà dù bị “chửi” các cô cậu nhân viên vẫn thoăn thoắt làm việc và cười đùa chọc ghẹo lại bà.
8. Bún đậu mắm tôm ngõ 31 Hàng Khay
Quán nằm trong ngõ nhỏ hai người đi bộ tránh nhau còn khó đúng kiểu “ngõ nhỏ, phố nhỏ” của phố cổ Hà Nội. Con phố Hàng Khay, giống như những tuyến phố khác nằm ven hồ Hoàn Kiếm, được quy hoạch chỉn chu và ‘sang chảnh’ hơn so với phần còn lại của khu phố cổ. Nhưng khi bước vào sâu con ngõ 31 này khung cảnh náo nhiệt và bình dân sẽ khiến bạn choáng ngợp ngay lập tức. Đối mặt với bốn, năm hàng bún đậu chen chúc nhau mở ra bạn hãy giữ bình tĩnh để đến được đúng địa chỉ không thì sẽ “lạc lối” ngay. Hầu như quán nào cũng nhận mình là quán lâu đời nhất nhưng theo người dân quanh đây và theo kinh nghiệm của dân nghiền bún đậu thì bạn nên thử quán đầu tiên bên tay trái. Một mẹt bún đậu đầy đủ sẽ bao gồm gần chục món đồ được rán vàng ươm ngập mỡ như: đậu mơ, chả cốm, giò tai, dồi lợn, dạ dày… Thịt chân giò và lưỡi luộc được cắt lát mỏng vừa ăn giúp cân bằng chất béo của các món chiên rán. Vì thế mà bất kể mùa đông hay mùa hè, bún đậu mắm tôm vẫn là món ăn thanh mát dễ tiêu hóa của người dân Hà Thành. Với không gian chật hẹp đặc trưng của hàng quán vỉa hè Hà Nội có thể bạn sẽ mất thời gian chờ đợi và phải ‘xông xáo’ một chút để có được chỗ ngồi nhưng bạn sẽ thấy chẳng ai khó chịu cả bởi đó mới là trải nghiệm cần có tạo nên sức hấp dẫn của món ăn.
9. Bánh mì thịt xiên Bà Ngà
Thịt xiên Bà Ngà nằm trên con phố Quang Trung không còn xa lạ gì với người dân thủ đô ở nhiều tầng lớp và thế hệ. Thịt xiên ở đây đặc biệt ở chỗ được băm ra, tẩm ướp rồi mới viên lại nên không hề bị khô. Bạn có thể kẹp thịt xiên với bánh mì nhưng bánh mì ở đây không ngon nên nhiều người vẫn chỉ thích gọi thịt không.
10. Nộm 25 Hàm Long
Phố Hàm Long vốn nổi tiếng với những hàng nộm san sát nhau dọc cả con phố. Một trong những quán có tuổi đời lâu năm có thể nhắc đến Nộm Mai Nga tại địa chỉ số 25. Món quà vặt đặc trưng của người Hà Nội mà bất cứ ai cũng nghiền xuất hiện ở rất nhiều nơi nhưng để có được vị nước thanh ngọt không quá chua không phải ai cũng làm được. Nộm ở đây có hai loại chính: nộm thịt bò khô truyền thống và nộm thập cẩm có thêm nội tạng bò. Ngoài ra, quán có vài món ăn vặt phụ thêm khác như : bánh bột lọc, cổ gà, chim quay…
11. Bánh giò ngõ chợ Nguyễn Công Trứ
Hàng bánh giò nằm gọn trong ngõ chợ Nguyễn Công Trứ đã có từ rất lâu. Bánh giò của chị này vừa ăn không quá to như bánh giò Thụy Khuê đủ cho bữa xế chiều. Bánh giò được bán kèm giò lụa, chả cốm hay nem chua. Bạn có thể ngồi ăn caramen và gọi bánh giò sang.
12. Bánh rán lúc lắc Gia Trịnh ngõ 16A Lý Nam Đế
Tiếng lúc lắc của nhân bánh rán gắn liền với hoài niệm về một thời bao cấp gian khó mà đậm cái tình của người Hà Nội. Ai đã từng mua những chiếc bánh rán nhỏ xinh này sẽ không thể quên được hương vị ngọt ngào của đậu xanh và sự giòn dẻo của vỏ bánh. Bánh rán Gia Trịnh đặc biệt thơm ngon và hấp dẫn bởi vỏ bánh mỏng khiến bạn có ăn đến 10 chiếc vẫn không bị ngấy. Vào các dịp lễ Tết, không chỉ bánh rán mà các loại bánh cổ truyền của Gia Trịnh đều cháy hàng. Thực khách cần đặt mua từ trước đó cả tuần lễ.
13. Quẩy Hàng Bông
Từ lâu, quẩy nóng đã luôn là món quà vặt được người Hà Nội yêu thích. Hàng quẩy nóng trên phố Hàng Bông vẫn ở đó y nguyên như thời tôi còn học cấp II, tức là cách đây đến gần hai thập kỷ rồi. Sau mấy năm xa nhà, trở về góc phố quen tìm hàng quẩy nóng ngày nào thấy bồi hồi xúc động bởi cô chú bán hàng vẫn vậy, vẫn ngày ngày dọn hàng với vài ba chiếc ghế nhựa bên cạnh là thúng quẩy cứ đầy lại vơi.
14. Chè Mười Sáu phố Ngô Thì Nhậm
Nằm ngay ngã tư Ngô Thì Nhậm và Lê Văn Hưu, quán chè Mười Sáu đã tồn tại đến gần ba mươi năm rồi. Đây có thể là quán chè lâu đời nhất Hà Nội chuyên bán những món chè truyền thống đúng vị xưa của người dân đất Bắc như: chè đỗ xanh, đỗ đen, chè sen, chè trôi tàu, xôi chè… Giá một cốc chè chỉ từ 10.000 đến 15.000 đồng. Nguyên liệu tự nhiên và cách chế biến gia truyền từ bao đời nay mang đến vị thanh, ngọt vừa cho từng cốc chè.
15. Xôi xéo Hàng Bài
Những người Hà Nội phố hẳn không ai còn xa lạ hàng xôi xéo đã có hơn 20 năm của chị Mây trên phố Hàng Bài. Xôi xéo với mỡ, đậu xanh, hành phi phủ lên những hạt xôi vàng óng ả là món quà sáng quen thuộc của những vị khách trung thành. Nguyên liệu nấu xôi của chị Mây vô cùng đảm bảo. Chính vì nó thực chất nên thúng xôi của chị mới tồn tại lâu đến thế.
16. Cháo trai - Trần Xuân Soạn
Bạn có thể tìm thấy món ăn này ở bất cứ đâu trên khắp các ngóc ngách phố phường Hà Nội nhưng không phải ở đâu cháo cũng được nấu sánh mịn và những con trai cũng béo ngậy như ở đây. Đây là địa chỉ bán cháo trai hiếm hoi có biển hiệu và cửa hàng đàng hoàng nhất là với tuổi đời hơn 30 năm. Giá 30.000 đồng không hề rẻ so với món ăn bình dân này nhưng phải tận miệng thưởng thức bạn mới thấy chất lượng của bát cháo. Ngoài ra ở đây còn phục vụ tào phớ rất thanh và mát.
17. Sườn rán Lê Duẩn
Sườn rán “lâu năm” trên đường Lê Duẩn phục vụ món sườn rán đặc trưng. Đây không hẳn là đặc sản gì của người Hà Nội mà đơn giản chỉ là món ăn được chế biến đơn giản từ nguyên liệu hằng ngày. Nhưng nó dần trở thành đặc sản bởi cách tẩm ướp gia vị và cách chiên rán khéo léo biến một món ăn đơn giản trở thành một “tác phẩm” thu hút thực khách sành ăn. Ngoài sườn rán, bạn cũng có thể thử nhiều món khác cũng rất ngon và đặc biệt như: dạ dày quay, cháo sườn, gà chiên bơ…
18. Mì vằn thắn số 8 Nguyễn Biểu
Quán mì vằn thắn có thâm niên hơn hai mươi năm nằm trên phố Nguyễn Biểu khiến nhiều thực khách lần đầu đến đây không khỏi lung túng bởi cách phục vụ phát số chờ đến lượt như thời bao cấp. Nhưng đây quả thực là cách làm cần thiết để không bỏ sót vị khách nào bởi quán quá đông. Mì vằn thắn ở đây được đánh giá cao bởi cách nấu nước dùng đạt độ thanh và trong, sủi cảo, há cảo tôm thịt ăn kèm đều tươi ngon và đúng vị.
19. Bún riêu Trang, Nguyễn Siêu
Bún riêu là món ăn dễ tiêu hoá, nhẹ bụng rất hợp với bữa sáng và bữa trưa của người Hà Nội. Quán bún riêu trên phố Nguyễn Siêu đã luôn thu hút khách từ hàng chục năm nay, thời mà nhiều hàng quán vẫn chưa mọc lên cạnh tranh như bây giờ. Vào thời hoàng kim, bún riêu Trang thậm chí khách phải xếp hàng vào giờ cao điểm.
20. Xôi khúc cô Lan, Nguyễn Công Trứ
Bạn phải tìm đến con ngõ nhỏ trên đường Nguyễn Công Trứ để tìm được “cô Lan chính hiệu”. Nhân xôi khúc ở đây đặc biệt ở miếng thịt ba chỉ mềm đủ nạc và mỡ béo ngậy. Buổi sáng, cô Lan bán trong ngõ đến chiều lại dọn ra đầu ngõ nhé.
