Protein là một khái niệm không còn xa lạ với chúng ta. Đây là một dưỡng chất vô cùng quan trọng và cần thiết với sức khỏe mỗi người. Trong đó nổi bật là protein dạng sợi và dạng cầu. Vậy protein là gì? Chúng có đặc điểm và tính chất ra sao? Và protein có vai trò thế nào thế nào? Hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN khám phá và tìm hiểu qua bài viết về protein dưới đây nhé.
Nội dung chính bài viết
Khái niệm protein?
Protein là gì?
Protein hay còn gọi là chất đạm. Đây được hiểu là những phân tử hoặc đại phân tử chứa một hoặc nhiều chuỗi axit amin. Protein là một chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng với cơ thể người và động vật.
Cấu trúc của protein
Dựa vào khái niệm, có thể thấy, cấu trúc protein là một hoặc nhiều chuỗi axit amin tạo thành. Đây chính là cấu trúc cơ bản của thành phần dinh dưỡng này. Các protein có cấu trúc tương đối mềm dẻo, vì thế có thể uốn, gấp mà không cần hỗ trợ. Đồng thời, cấu trúc của protein rất linh hoạt, chúng có thể thay đổi tùy thuộc vào chức năng sinh học mà chúng thực hiện.
Phân loại protein
Dựa vào cấu trúc của protein, người ta có thể chia chúng thành 4 loại:
- Protein dạng sợi: thường có vai trò cấu trúc, thành phần chủ yếu là collagen và các protein có trong móng tay, tóc…
- Protein dạng cầu: có thể hòa tan được, trong đó thành phần chủ yếu là các enzim.
- Protein màng tích hợp: thường làm kênh dẫn cho cho các phân tử mang điện có thể vượt qua màng tế bào.
- Protein mất trật tự nội tại: là loại protein có cấu trúc khác hoàn toàn với 3 loại trên,
Trong các loại protein, protein dạng sợi và protein dạng cầu là 2 loại phổ biến và được biết tới nhiều nhất.
Protein dạng cầu
Protein dạng cầu hay còn gọi là protein có cấu trúc hình cầu. Đây chính là các protein chức năng, trong đó bao gồm các Enzym và protein hormone.
- Enzym: tất cả các Enzym đều là protein dạng cầu, đây là chất xúc tác một lượng lớn các phản ứng hóa học trong cơ thể.
- Protein hormone: có trong tuyến nội tiết, có chức năng kích thích các cơ quan và kiểm soát các hoạt động quan trọng trong cơ thể, như kiểm soát lượng đường trong máu, kiểm soát hàm lượng canxi hay kích thích sự phát triển các mạch máu ở các mô…
>>> Xem thêm: Trình bày mối quan hệ giữa ADN ARN và protein
Protein dạng sợi
Protein dạng sợi hay còn gọi là protein có cấu trúc dạng sợi. Khác với protein dạng cầu, đây là các protein cấu trúc, trong đó gồm có collagen, Keratin, protein cơ…
Protein dạng sợi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cơ thể con người. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành xương, cơ, da, gân… Đồng thời, đây còn là các chất tạo thành lớp ngoài cùng của tóc, vẩy, da, hay móng và lông của các loài động vật. Đặc biệt, các protein dạng sợi còn có chức năng đông máu và giúp các cơ co bóp.
Công thức và tính chất của protein
Protein công thức
Như đã giải thích ở trên, cấu trúc của protein là một hoặc nhiều chuỗi axit amin, gọi tắt là aa. Mỗi aa gồm có: nhóm cacboxyl -COOH, nhóm amin –NH2 và gốc hữu cơ R (gồm 20 loại khác nhau).
Công thức tổng quát:
H
|
R – C – COOH
|
NH2
Các aa lại được liên kết với nhau bằng các peptit từ đó tạo thành chuỗi pôlipeptit. Mỗi phân tử protein sẽ bao gồm 1 hoặc nhiều chuỗi polipeptit tạo thành. Protein công thức hóa học là :
R1 R2
| |
NHN – C – CO-NH – C – COOH + H20
| |
NH2 NH2
Tính chất của protein
Tính chất của protein sẽ phụ thuộc vào tính chất của các axit amin tạo thành. Chúng được quy định bởi số lượng, thành phần và cách sắp xếp các aa.
Ví dụ: Protein có tính kị nước khi các aa kị nước, hoặc protein sẽ ưa nước khi các aa ưa nước.
Chức năng của protein
- Protein có chức năng hình thành và duy trì các tế bào trong cơ thể. Do đó, nếu thiếu protein sẽ dẫn tới chậm lớn, còi xương và thậm chí là suy giảm các chức năng miễn dịch
- Có liên quan tới mọi chức năng sống của cơ thể như tuần hoàn, bài tiết, tiêu hóa….
- Protein là nguồn năng lượng của cơ thể, giúp chuyển hóa các chất dinh dưỡng
- Đặc biệt, protein giúp cân bằng sinh lý và hoạt động của cơ thể.
Protein có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là các protein dạng sợi và dạng cầu. Vì thế chúng ta cần ăn uống đầy đủ để bổ sung protein kịp thời, đặc biệt là ăn các thực phẩm chứa nhiều protein như thịt, cá, trứng, sữa… Nếu có bất cứ thắc mắc nào về bài viết “protein dạng sợi”, hãy nhanh chóng để lại thắc mắc dưới đây, để chúng ta có thể cùng nhau trao đổi nhé!
