Phân tích sông Hương trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông để thấy một xứ Huế rất thơ, dịu dàng và đằm thắm. Một con sông gắn liền với chiều dài lịch sử, văn hóa và địa lý được thể hiện qua ngòi bút giàu xúc cảm, tinh tế và tài hoa… Phân tích sông Hương trong tác phẩm cũng thể hiện Hoàng Phủ Ngọc Tường là một người con gắn bó tha thiết với quê hương xứ sở. Tất cả được thể hiện trọn vẹn qua văn phong tao nhã, một chất văn hướng nội đầy sâu sắc… Bài viết dưới đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn phân tích sông Hương qua tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Mở bài: Ai từng đến Huế chắc hẳn sẽ không quên được những hình ảnh rất đỗi thơ mộng, trữ tình của một vùng đất kinh kỳ. Đó là những đền đài, lăng tẩm; là góc phố bình yên; là tà áo dài tím đầy dịu dàng, là dòng sông Hương êm đềm, duyên dáng… Dòng sông ấy trong tiềm thức con người không biết tự bao đời đã trở thành một nét Huế rất đằm thắm, êm ả. Để rồi khiến cho biết bao trái tim người nghệ sĩ phải thổn thức mà chắp bút viết thành văn thơ. “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những tác phẩm đặc sắc khi viết về vẻ đẹp dòng sông ấy. Phân tích sông Hương qua bút ký này sẽ thấy một tâm hồn trĩu nặng và tha thiết với dòng sông quê hương…
Nội dung chính bài viết
Những nét chính về Hoàng Phủ Ngọc Tường cùng tác phẩm
Để phân tích sông Hương cùng với việc tìm hiểu giá trị nội dung và tư tưởng của bút ký, ta cần nắm được đôi nét về tác giả và tác phẩm.
Giới thiệu nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường
Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế nhưng quê gốc của ông là ở Quảng Trị. Sau khi dành thời gian để chuyên tâm học tập tại trường Sư phạm ở Sài Gòn và Đại học Văn khoa Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dồn tâm sức của mình vào sự nghiệp giảng dạy ngay tại Huế – nơi ông đã được sinh ra và gắn bó. Không chỉ vậy, ông còn là một trí thức yêu nước vì đã hăng hái tham gia cách mạng trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng các hoạt động văn hóa, văn nghệ.
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn nổi tiếng của Việt Nam ở lĩnh vực bút kí. Ông cũng chính là một trong số ít những nhà văn viết bút kí hay nhất của văn học Việt Nam hiện đại. Trong các sáng tác của mình, Hoàng Phủ Ngọc Tường luôn giúp người đọc thấy được độ nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình.
Đặc biệt ở nhà văn luôn có cách lập luận và tư duy đa chiều với lối hành văn hướng nội, súc tích, rất mê đắm và cũng rất tài hoa. Với phong cách sáng tác đặc trưng của riêng mình, tác giả đã mang đến cho văn học nước nhà nhiều tác phẩm có giá trị ở thể bút kí, điển hình như: “Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu”, “Rất nhiều ánh lửa”, “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” hay “Ngọn núi ảo ảnh”…
Ngoài bút kí, ông cũng thử sức mình với thể loại thơ và cũng gặt hái được nhiều trái ngọt từ cuộc thử sức ấy: “Những dấu chân qua thành phố”, “Người hái phù dung” hay tác phẩm “Dạ khúc”… Với những sáng tác đóng góp cho văn học nước nhà, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã được vinh danh với giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2007.
Đôi nét về “Ai đã đặt tên cho dòng sông”
Phân tích sông Hương qua tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” ta thấy đây là một trong những bút kí đặc sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường viết vào năm 1981 và được in trong tập sách cùng tên. Nói đây là một bút kí đặc sắc bởi nó không chỉ thể hiện được sự tài hoa của tác giả trong một giọng văn mê đắm, súc tích mà còn cho thấy được một bức tranh thiên nhiên trữ tình và thơ mộng với dấu ấn độc đáo là dòng sông Hương.
Phân tích sông Hương qua tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
Vẻ đẹp của sông Hương được gợi nên từ rất nhiều những phương diện như: trong thủy trình, trong văn hóa, lịch sử, thi ca và ngay cả trong tên gọi của nó…
Phân tích thủy trình của sông Hương
Phân tích vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn
Người ta thường nghĩ đến sông Hương trong hình ảnh của sự dịu dàng, nên thơ nhưng nếu tìm về ngon nguồn của nó, có thể thấy đây cũng là một dòng sông đầy cá tính. Nhìn về cội nguồn, sông Hương có mối quan hệ mật thiết với dãy Trường Sơn. Khi gắn với hình ảnh của dãy núi huyền thoại ấy, sông Hương hiển hiện như “một bản trường ca của rừng già” và không ngại bộc lộ mình bằng sự “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn”.
Phân tích sông Hương, ta thấy dòng sông ấy có khi “mãnh liệt qua những ghềnh thác” nhưng chốc đã “cuộn xoáy vào những đáy vực bí ẩn” rồi lại trở về với sự “sự dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi của hoa đỗ quyên rừng”.
Cũng chính nơi thượng nguồn ấy, sông Hương đã sống như bản năng vốn có của “một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Phân tích sông Hương ta cũng nhận thấy, hình ảnh cô gái Di-gan được liên tưởng khi nói đến đặc tính của sông Hương đã cho thấy sự khám phá độc đáo của nhà văn. Sông Hương không chỉ đơn thuần là một một dòng sông dịu dàng đầy nữ tính mà bên trong nó có sự tiềm tàng của nét hoang dại và mãnh liệt đầy bí ẩn.
Ấy vậy mà khi vừa ra khỏi rừng, dòng sông ấy lại nhập vai thành một “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở” mang nét đẹp “dịu dàng và trí tuệ”. Khi tác giả sử dụng cụm từ “người mẹ phù sa”, ta cảm thấy như dòng sông Hương mang trên mình thật nhiều sứ mệnh cao cả. Dòng sông ấy không chỉ bồi đắp dưỡng chất dồi dào để làm tươi tốt ruộng đồng, cây cỏ mà còn có vai trò to lớn trong việc vun xới cho biết bao giá trị về văn hóa được hình thành như thi ca, nhạc, họa để làm đẹp cho đời.
Nếu ngày xưa dòng sông là một cô gái Di-gan sống hết mình cho thỏa sự sôi nổi, trẻ trung thì khi thoát khỏi môi trường hoang dại của mình, dòng sông trưởng thành và mang dáng dấp của một người mẹ đầy trách nhiệm. Đồng thời cũng là nơi tiếp sức vững vàng cho tinh thần, cho cuộc sống con người mảnh đất Thừa Thiên và thành phố Huế…
Phân tích vẻ đẹp Sông Hương ở ngoại vi thành phố
Vẫn bằng cách so sánh, nhân hóa, liên tưởng độc đáo, vẫn là lối hành văn lịch lãm và tài hoa. Thủy trình của sông Hương khi bắt đầu về xuôi tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực trong câu chuyện tình lãng mạn nhuốm màu cổ tích. Sông Hương lúc này lại hiện lên trong hình ảnh của một cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng đầy hoa mong được người tình đến đánh thức.
Sau khi ra khỏi cánh rừng, sông Hương bỗng ngời lên sức sống phơi phới của cô gái tuổi xuân thì. Sau giấc ngủ thật sâu và thật say, cô gái tỉnh giấc, cựa mình và “chuyển dòng liên tục” rồi uốn mình theo những đường cong thật mềm sau khi “vòng giữa khúc quanh đột ngột”. Dòng sông như mềm mại hẳn ra và càng lung linh, quyến rũ hơn bởi những sắc màu dịu dàng, tươi trẻ của “sớm xanh, trưa vàng chiều tím”.
Đi qua bao lăng tẩm, đền đài, sông Hương như được tìm lại chốn cũ xưa để ngẫm về những điều thuộc về một thời quá khứ nên dòng sông ấy cũng mang một “vẻ đẹp trầm mặc”. Thế nhưng khi bắt nhịp lắng nghe “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận ờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”, sông Hương lại sống lại một đời tươi tắn và trẻ trung vốn có của nó.
Có lẽ khi sắp được gặp thành phố trong tâm thế như một người con gái được gặp lại người thương mà cuộc gặp gỡ giữa sông Hương và thành phố thơ mộng mà nó đi qua đó mới trở nên thật đáng quý, đáng yêu tựa một mối tình được chờ đợi và ấp ủ đã từ rất lâu.
Phân tích sông Hương trong lòng thành phố Huế
Sự mong chờ, trông ngóng từ lâu về một người tình trong mộng đã đến hồi gặp gỡ khi sông Hương đi vào giữa lòng thành phố. Có lẽ vì thế nên vừa hội ngộ, sông Hương đã “vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long”. Sau đó, dòng sông “kéo một nét thẳng thật yên tâm theo hướng đông nam – tây bắc” như đã tin rằng đây là cuộc gặp gỡ ở thực tại chứ không phải là trong mơ nữa.
Nhà văn đã rất tinh tế khi so sánh sự ý nhị, nhẹ nhàng của dòng sông khi đến với Huế bởi vào Huế nó đã “uốn một cánh cung rất nhẹ […] làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu”. Trong cung cách của dòng sông ta như thấy thấp thoáng bóng dáng của một người con gái Huế rất dịu hiền. Nét phóng khoáng, man dại thuở xưa bỗng được sự mềm mại, nhẹ nhàng thay thế trong cách “trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh” của sông Hương.
Khi được liên tưởng với người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya, sông Hương như muốn dành cho đất Huế những gia điệu nhiệt thành nhất, chân thực nhất như chính điều mà nó muốn tâm tình cùng vạn vật chốn này.
Phân tích sông Hương sau khi rời thành phố
Trước sự miêu tả của một trái tim nhạy cảm với vẻ đẹp của tự nhiên, sông Hương chính là hiện thân của một người tình đằm thắm, dịu dàng. Nhưng dòng sông có bao giờ tự ý đứng lại theo ý muốn để được ở lại nơi nó có thiện cảm như vùng đất Huế mến thương.
Do vậy, sông Hương mới dành cho Huế một cái ôm thật nồng thắm trước lúc giã biệt: “Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố Huế để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ”. Thế nhưng dù có níu kéo đến như thế nào thì đã tới lúc, sông Hương phải rời xa thành phố.
Tuy nhiên sự lưu luyến, bịn rịn khiến dòng sông như cũng chùng chình, dềnh dàng rồi cương quyết “rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối”. Cách “rẽ ngoặt” ấy của dòng Hương giang được tác giả khéo léo gọi là nỗi vương vấn và cả sự lẳng lơ rất duyên dáng, kín đáo trong tình yêu. Chính dòng chảy mang niềm quyến luyến ấy đã khiến tác giả gợi nhớ đến hình ảnh của nàng Kiều trong đêm tình tự trở lại tìm Kim Trọng để nói một lời thề.
Phân tích sông Hương qua sự gắn bó với lịch sử, văn hóa, thi ca
Lịch sử, văn hóa và thi ca cũng thể hiện sự gắn bó với dòng sông trữ tình ấy. Phân tích sông Hương qua từng phương diện trên sẽ thấy rất rõ vẻ đẹp của dòng sông.
Phân tích vẻ đẹp của sông Hương qua lịch sử
Phân tích sông Hương để thấy dòng chảy của dòng sông ấy cũng là dòng chảy của lịch sử. Bởi nguồn gốc của nó vốn là dòng sông biên thùy xa xôi của đất nước các vua Hùng với tên gọi là Linh Giang. Không chỉ vậy, dòng sông ấy còn vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ trong thế kỉ XVIII.
Đồng thời, nó cũng là nhân chứng của những sự kiện lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX và đi vào thời đại cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển. Như vậy, với kiến thức uyên bác và tình cảm mê đắm dành cho sông Hương, tác giả đã đem đến cho người đọc hình ảnh một dòng sông mang bóng dáng của một nhân chứng sống của lịch sử. Sông Hương trong những khoảnh khắc lịch sử ý nghĩa ấy đã trở thành một bản anh hùng ca ghi dấu, lưu giữ những chiến công oanh liệt của cha ông.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương qua văn hóa thi ca
Sông Hương còn là một dòng sông của văn hóa, thi ca. Nó nuôi dưỡng tâm hồn con người bằng sự sinh thành của toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế trên mặt sông. Sông Hương trong những đêm hòa âm của những giai điệu Huế thiết tha đã trở thành không gian không thể thiếu để người nghệ sĩ được thăng hoa cảm xúc.
Hà Ánh Minh trong bài “Ca Huế trên sông Hương” cũng đã nói về cảnh sinh hoạt văn nghệ đầy ấn tượng trong một không gian thật đẹp, thật thoáng đãng của thiên nhiên vạn vật, tất nhiên không thể thiếu sự góp mặt của dòng sông Hương: “Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh. Đêm nằm trên dòng Hương thơ mộng để nghe ca Huế, với tâm trạng chờ đợi rộn lòng”.
Trong cách gọi tên, sông Hương gắn với câu chuyện thuở xưa về tình cảm của nhân dân hai bên bờ dành cho nó. Gắn bó với con sông để rồi yêu mến nó, nhân dân đã gửi trọn tấm lòng của mình vào hương một trăm loài hoa ướp vào trong lòng sông. Chính câu chuyện này đã làm cho dòng sông đã làm nổi bật vị trí của dòng sông trong lòng không chỉ của những người sống hai bên bờ mà còn là nhân dân thập phương khi đối với nó.
Đánh giá tác phẩm khi phân tích sông Hương của Hoàng Phủ Ngọc Tường
Như vậy, bằng các biện pháp tu từ nổi bật như nhân hóa, so sánh, ẩn dụ và cách lựa chọn ngôn ngữ phong phú, gợi hình và giàu nhạc điệu, bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” đã cho thấy những khám phá, phát hiện sâu sắc của tác giả về sông Hương. Đồng thời, tác giả cũng đã bộc lộ được niềm tự hào và tình yêu tha thiết của mình dành cho con sông thân thương và xứ Huế thơ mộng.
Kết bài: Có thể thấy, với việc khắc họa những vẻ đẹp đáng quý của dòng Hương giang, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã góp vào bức tranh thắng cảnh của Việt Nam bằng những nét vẽ rất sinh động và tao nhã. Từ những nét vẽ ấy, ta lại thấy hiện lên cả một tấm lòng tha thiết với con sông quê Hương vì sự gắn bó sâu đậm của nó với lịch sử, văn hóa và cả tâm hồn của con người vùng đất cố đô.
Dàn ý phân tích sông Hương qua bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông
Vẻ đẹp của dòng sông ấy được khái quát hóa qua dàn ý phân tích sông Hương trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Mở bài phân tích sông Hương
- Đi từ vẻ đẹp của xứ Huế mộng mơ đến hình ảnh dòng sông Hương trữ tình thơ mộng.
- Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường cùng tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông.
- Khẳng định phân tích sông Hương sẽ thấy được vẻ đẹp của bút ký cũng như giọng văn tinh tế và tình yêu quê hương xứ sở của nhà văn.
Thân bài phân tích sông Hương
-
Phân tích thủy trình của sông Hương
- Phân tích sông Hương nơi thượng nguồn.
- Phân tích sông Hương ở ngoại vi thành phố.
- Phân tích sông Hương khi giữa lòng thành phố.
- Phân tích sông Hương khi đã đi khỏi thành phố.
-
Sông Hương với sự gắn bó mật thiết với lịch sử, văn hóa và thi ca.
- Phân tích vẻ đẹp sông Hương qua chiều dài lịch sử.
- Phân tích vẻ đẹp của sông Hương qua văn hóa thi ca.
- Đánh giá bút ký khi phân tích sông Hương trong “Ai đã đặt tên cho dòng sông”
Kết bài phân tích sông Hương
- Khẳng định vẻ đẹp của dòng sông được thể hiện trên nhiều phương diện.
- Bút pháp và phong cách sáng tác của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường.
- Bày tỏ những suy nghĩ của bản thân về tác phẩm, những nhận định riêng khi phân tích vẻ đẹp sông Hương.
Như vậy, để phân tích sông Hương qua nhiều góc độ và vẻ đẹp khác nhau, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường phải có trái tim nhạy cảm và gắn bó tha thiết với dòng sông thơ mộng này. Với lối viết giản dị, nhẹ nhàng nhưng đầy lôi cuốn đã để lại nhiều dư âm sâu sắc trong lòng bạn đọc biết bao thế hệ…
Hy vọng với bài phân tích sông Hương của DINHNGHIA.COM.VN đã giúp ích cho bạn trong quá trình học tập. Nếu có bất cứ câu hỏi hay đóng góp gì cho chủ đề phân tích sông Hương, đừng quên để lại nhận xét bên dưới để cùng chúng tôi trao đổi thêm nhé. Chúc bạn luôn học tốt!.
Bài làm 2: Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông
Mở bài: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên về thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong những sáng tác của ông chính là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình. Các tác phẩm của ông còn là sự giao hòa nhuần nhuyễn giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, lịch sử, văn hóa, địa lý,… Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa của nhà văn. Chính lối văn phong ấy, ông đã thổi hồn vào Ai đã đặt tên cho dòng sông?, làm cho tác phẩm trở thành bài bút kí xuất sắc. Trong tác phẩm này, tác giả đã chép họa nên một dòng sông Hương – một dòng sông đã đi vào thơ ca nghệ thuật như một niềm cảm hứng bất tận đối với văn nhân, nghệ sĩ – với một dáng vẻ vô cùng dịu dàng, quyến rũ khiến ai cũng phải mê đắm và vẻ đẹp của sông Hương không chỉ được lột tả qua dáng vẻ bên ngoài mà còn là độ sâu lắng của nét đẹp bên trong tâm hồn.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương trong “Ai đã đặt tên cho dòng sông”
Khi phân tích vẻ đẹp sông Hương, ta thấy trong đoạn trích của bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông, dưới sự am hiểu sâu sắc về địa lý, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đem đến cho người đọc thấy được vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên đa dạng, phong phú cùng sức quyến rũ của dòng sông Hương. Cái đẹp của dòng sông được nhìn nhận trên vẻ đẹp cảnh quan địa lý của xứ Huế và ngược lại vẻ xinh đẹp của thiên nhiên hai bên bờ sông cũng được dòng sông nâng đỡ làm nổi bật.
Sông Hương chảy qua ba đoạn lớn: chảy giữa lòng Trường Sơn, vào ngoại vi thành phố và chảy đến giữa lòng thành phố để lúc này đây dòng Hương Giang đã in bóng cái vẻ đẹp tuyệt mỹ của kinh thành Phú Xuân rồi lưu luyến khi chảy ra ngoài thành về hạ nguồn.
Phân tích vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn
Phân tích vẻ đẹp sông Hương sẽ thấy không gian của núi rừng Trường Sơn đã góp phần làm cho hình ảnh sông Hương trở nên xinh đẹp. Để làm rõ điều này, tác giả đã đưa vào bài bút kí ba hình ảnh so sánh đặc biệt ấn tượng. Trước hết, sông Hương “đã là một bản trường ca của rừng già” – một hình ảnh so sánh hết sức độc lạ cho thấy cá tính của tác giả trong việc liên tưởng phong phú.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương để thấy dòng sông này mang cái chất hào hùng, nằm giữa lòng Trường Sơn với bộ mặt hùng vĩ vừa hùng tráng cũng rất đỗi trữ tình. Trong cái nhịp chảy của sông Hương “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua từng ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”, tác giả đã sử dụng những động từ mạnh để nhấn mạnh sự hùng tráng của dòng sông.
Nhưng bên cạnh đó, dòng Hương Giang cũng chẳng kém phần trữ tình thơ mộng khi thả mình qua “những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”. Ngay lúc này đây, sông Hương “trở nên dịu dàng và say đắm”, mang thêm cho mình một diện mạo khác hẳn giữa rừng núi Trường Sơn đại ngàn, hùng vĩ.
Cả dòng sông tồn tại như một sinh thể mang những nét tính cách đối lập nhau nhưng cũng rất hài hòa tạo nên vẻ đẹp phong phú đa dạng, mang lại một sức sống mãnh liệt cho dòng Hương Giang ở thượng nguồn. Chưa dừng lại ở đó, cảm thấy vẫn chưa lột tả được hết vẻ đẹp, tính cách của dòng sông Hương, tác giả đã sử dụng thêm một hình ảnh so sánh đầy sáng tạo “sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Với hình ảnh so sánh này làm cho độc giả liên tưởng đến những cô gái du mục với những vũ khúc tình tứ cháy bỏng làm say đắm lòng người.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương sẽ thấy dưới ngòi bút so sánh của nhà văn, dòng sông trở nên có cá tính và tâm hồn tự do, trong sáng. Chính vẻ đẹp của cấu trúc rừng núi thượng nguồn đã chế ngự sức mạnh bản năng của cô gái phóng khoáng ấy, để khi ra khỏi rừng, sông Hương dưới ngòi bút của tác giả trở thành “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”, mang một vẻ đẹp dịu dàng đầy trí tuệ, nuôi dưỡng những đứa con xứ Huế, bồi đắp nên nền văn hóa hai bên bờ sông cố đô bằng những dòng phù sa ngọt ngào.
Bằng những hình ảnh so sánh độc đáo, nhà văn đã biến sông Hương – một cảnh quan của thiên nhiên vốn vô tri vô giác nay đã trở thành một sinh thể có cảm xúc, có cá tính, biết hy sinh như một người thực thụ, để lại cho độc giả những ấn tượng vô cùng sâu sắc. Việc Hoàng Phủ Ngọc Tường tìm đến tận vùng thượng nguồn của dòng sông nơi núi rừng Trường Sơn cho thấy được sự kỳ công, lòng khám phá không ngừng, đồng thời thể hiện sự tinh tế trong cảm nhận của nhà văn, quá trình lao động nghệ thuật công phu và khó nhọc của tác giả.
Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong hành trình tìm kiếm tình yêu
Hết phần chảy giữa Trường Sơn hùng vĩ, sông Hương bắt đầu một giai đoạn mới trong cuộc đời của mình ở vùng ngoại vi kinh thành Huế, đi qua “cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”, hết sức lãng mạn, hết sức thi vị, mang vẻ đẹp của “người gái đẹp”, trong cảm nhận của nhà văn cô gái ấy đang nằm ngủ mơ màng, đợi người tình mong đợi đến và đánh thức.
Hành trình về xuôi, hành trình chảy ra cửa biển Thuận An của sông Hương giờ đây giống như một cuộc tìm kiếm và đuổi bắt, hào hoa và đầy đam mê. Đây là hành trình của những người yêu nhau, tìm về với nhau, là hành trình của nàng công chúa đi tìm hoàng tử trong mơ của mình.
Dòng sông mang trong mình đầy đủ những sức sống mới, những vóc dáng mới, chuyển dòng một cách liên tục “vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm”. Khi phân tích vẻ đẹp sông Hương, ta thấy tác giả ngằm nhìn dòng sông mà liên tưởng đến “người gái đẹp” đang phô ra những đường cong quyến rũ đầy hấp dẫn của mình. Đây là dòng liên tưởng đầy sáng tạo và mạnh mẽ của nhà văn.
Sông Hương khi đi qua vùng Châu Hóa không chỉ mang vẻ đẹp mềm mại quyến rũ của người con gái mà còn mang nhiều vẻ đẹp rất đa dạng và phong phú khác. Rồi dòng sông đi qua những ngọn đồi, mặt nước phản quang thành những màu rực rỡ “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” thật kì thú, làm cho dòng Hương Giang như bức tranh nhiệm màu.
Khi đi qua những lăng tẩm, sông Hương lại trở nên trầm mặc, tạo cho độc giả có cảm giác như dòng sông đang chiêm nghiệm, thành kính suy nghĩ về lịch sử của những ông hoàng bà chúa xưa kia đã từng huy hoàng như thế nào.
Và rồi, sông Hương bỗng bừng sáng hơn khi nghe thấy âm thanh thành phố. Nhà văn thật tài tình khi sáng tác ra những hình ảnh độc đáo “chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như vầng trăng non”, rồi thì “dòng sông mềm hẳn đi như tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu” như tiếng lòng thẹn thùng, bẽn lẽn của cô gái Huế trong tình yêu đầu đời.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương sẽ nhận thấy tác giả so sánh sông Hương như một “mặt hồ yên tĩnh”, “điệu nhảy lặng lờ của nó ngang qua thành phố” – những câu văn mang theo âm nhạc chậm chạp hòa vào lòng người đọc, du dương, mềm mại, một sự liên tưởng hết sức thú vị “sông Nê-va cuốn trôi những đám băng lô xô”, “mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với những chiếc thuyền xinh đẹp của chúng”.
Tác giả như muốn hóa mình thành con chim hải âu trôi nhanh ra biển trên chiếc thuyền thủy tinh ấy, rồi cuối cùng chẳng kịp nói lời tạm biệt với lũ bạn trên bờ tàu vì trôi nhanh quá. Thế, tác giả mới thấm thía nhớ thương về sông Hương và “chợt thấy quý cái điệu nhảy chảy lẳng lờ của nó khi đi qua thành phố”.
Với lối viết sinh động sáng tạo, nhà văn đã khoác lên mình Hương Giang diện mạo của một “nàng thơ xứ Huế” vừa cá tính, vừa e ấp, đắm mình trong tình yêu cùng chàng trai Huế đầy mộng mơ.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương khi soi chiếu vào lịch sử
Phân tích vẻ đẹp sông Hương để thấy dòng sông này càng đẹp hơn khi được soi chiếu và trở thành một phần của lịch sử nước nhà. Hơn thế nữa, sông Hương còn là nhân chứng cho lịch sử biết bao thăng trầm hưng thịnh của cố đô Huế “vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân”, những dấu ấn, những sự kiện không bao giờ có thể lãng quên của dân tộc Việt Nam đều được sông Hương chứng kiến và ghi lòng tạc dạ.
Dòng sông trải qua biết bao đau thương của chiến tranh nhưng khi hòa bình lập lại dòng sông cũng nhanh chóng thay đổi trở về vẻ dịu dàng vốn có. Sông Hương chính là biểu tượng đẹp đẽ nhất xây dựng cho Huế một hình ảnh đẹp thơ mộng. Một vẻ đẹp lặng lờ, ẩn sâu trong đó từ lâu nhưng nó chưa bao giờ già cõi, nó vẫn mang trong mình nhiệt huyết yêu đương của cô gái đang độ xuân thì.
Phân tích vẻ đẹp sông Hương khi chia xa Huế
Rời khỏi kinh thành, sông Hương lưu luyến không muốn rời xa “đột ngột đổi dòng, rồi rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ.” Bên cạnh đó, “là nỗi vấn vương, là cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu, và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự…”
Bằng nghệ thuật nhân hóa sinh động, nhà văn đã cho độc giả thấy được tình cảm của sông Hương đối với Huế, như người tình dịu dàng, chung thủy của xứ Huế đầy thơ mộng, trữ tình. Từ đây, khi phân tích vẻ đẹp sông Hương, độc giả thấy được sự quan tế tinh tế cùng với vốn từ ngữ phong phú cùng với sự tài hoa uyên bác trên mỗi trang viết của tác giả trong việc khắc họa vẻ đẹp của sông Hương vô cùng độc đáo.
Nhận xét khi phân tích vẻ đẹp sông Hương trong tác phẩm
Bằng óc sáng tạo, liên tưởng tài tình, sự quan sát tỉ mỉ, sự am hiểu tinh tường về các kiến thức xã hội, văn hóa của xứ Huế, pha vào đó là sự thành thạo, điêu luyện trong việc sử dụng những thủ pháp nghệ thuật đặc sắc như so sánh, nhân hóa, tác giả đã cho độc giả thấy được vẻ đẹp của sông Hương mang những bộ mặt khác nhau ở mỗi vùng đất mà nó chảy qua.
Với những xúc cảm sâu lắng được tổng hợp từ một vốn hiểu biết về mọi mặt cùng với văn chương tao nhã, hướng nội và tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã cho ra đời một tác phẩm bút kí đặc sắc, một bức tranh Huế và sông Hương tuyệt đẹp – vẻ đẹp gần gũi, thiêng liêng nhưng rất dịu êm.
Kết bài: Có thể nói “Ai đã đặt tên cho dòng sông” đã mang đến những phát hiện mới lạ và độc đáo của sông Hương cho độc giả cả nước. Sông Hương, một dòng sông mang dại ở khúc thượng nguồn. Sông Hương, trở nên dịu dàng và say đắm, thủy chung khi gặp được người tình của mình là xứ Huế đầy thơ mộng trữ tình. Sông Hương đi vào trang viết của Hoàng Phủ Ngọc Tường không đơn thuần là một cảnh quan thiên nhiên vô tri vô giác mà nó còn chứa đựng trong tâm hồn đầy rẫy cung bậc cảm xúc và tình yêu.
Xem thêm:
Tu khoa lien quan:
- phân tích bài sông hương
- phân tích bài thơ sông hương
- phân tích tác phẩm sông hương
- vẻ đẹp văn hóa của sông hương
- phân tích thủy trình của sông hương
- dàn ý bài ai đã đặt tên cho dòng sông
- phân tích bài ca huế trên sông hương
- phân tích sông hương và đây thôn vĩ dạ
- phân tích sông hương liên hệ đây thôn vĩ dạ
- vẻ đẹp của sông hương qua góc nhìn địa lý
- phân tích sông hương trong lòng thành phố huế
- vẻ đẹp sông hương dưới góc nhìn văn hoá lịch sử
- phân tích vẻ đẹp sông hương qua cái nhìn toàn thể
