Nguyễn Minh Châu là một nhà văn luôn có trách nhiệm sâu sắc với từng tác phẩm của mình. Khi phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, người đọc sẽ nhận thấy chất triết lý thâm thúy đầy tính nhân văn thường gặp trong phong cách sáng tác của nhà văn. Bến quê là những suy ngẫm của Nhĩ trong những ngày tháng cuối cùng nằm bên giường bênh. Đây cũng là một tác phẩm điển hình khẳng định cho sự tài hoa trong ngòi bút của Nguyễn Minh Châu. Cùng DINHNGHIA.COM.VN phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung chính bài viết
Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu và truyện ngắn Bến quê
Là một trong những nhà văn đi được xa nhất trên con đường đổi mới văn học, Nguyễn Minh Châu đã sử dụng ngòi bút khắc họa tâm lý nhân vật tinh tế đã xây dựng nên hình tượng nhận vật Nhĩ với nhiều trạng thái cảm xúc chân thực. Để phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê của nhà văn, chúng ta cần nắm được những thông tin cơ bản về tác giả và tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
- Nguyễn Minh Châu sinh năm 1930, mất năm 1989. Quê ông ở làng Thơi, thuộc xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
- Nguyễn Minh Châu là một trong số những cây bút tài năng thể hiện chất chiêm nghiệm và triết lý sâu sắc trong các tác phẩm của mình. Nhà văn Nguyên Ngọc từng nhận xét, ông là một trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học hiện nay.
- Giai đoạn văn chương chuyển hướng khám phá về với đời thường từ năm 1975, ông là một trong số những nhà văn đầu tiên thời kỳ này đã đi sâu đổi mới khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.
- Những khám phá nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu đi sâu vào tâm điểm sự thật đời sống ở đạo đức thế sự, là sự khai phá con người trong hành trình nhọc nhằn đi tìm hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách cũng như cuộc sống mưu sinh.
- Quan điểm sáng tác của ông là nhà văn không được quyền nhìn nhận đơn giản, cần phải phấn đấu để đào xới bản chất con người vào các tầng lớp lịch sử.
- Một số tác phẩm điển hình của Nguyễn Minh Châu: Tiểu thuyết “Cửa sông” (1967), Truyện ngắn “Những vùng trời khác nhau” (1970), Tiểu thuyết “Dấu chân người lính” (1977)…
- Nguyễn Minh Châu được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.
Giới thiệu truyện ngắn Bến quê
Trước khi phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, chúng ta cần hiểu hoàn cảnh ra đời và các thông tin về tác phẩm này như sau:
- Những năm 80 của thế kỉ XX, cảm hứng sáng tác của các nhà văn chuyển đổi rõ rệt từ cảm hứng sử thi lãng mạn viết về đề tài chiến tranh với những người anh hùng bất khuất đã chuyển sang tính triết luận với những giá trị nhân bản của cuộc sống đời thường. Trong đó, nhà văn lấy bản chất con người trong cuộc sống mưu sinh và hoàn thiện nhân cách làm đối tượng khai thác.
- Truyện ngắn được in trong tập truyện cùng tên được sáng tác năm 1985. Sau đó, cái tên “Bến quê” đã được tác giả lấy làm tên chung cho một tuyển tập truyện ngắn.
- Qua việc phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê – một người đang trải qua ốm nặng và sắp phải lìa đời, tác giả đã gửi gắm những triết lý giản đơn mà sâu sắc về con người và cuộc đời. Qua đó, thức tỉnh mọi người đừng sống tẻ nhạt, dửng dưng mà hãy biết trân quý những giá trị giản đơn xung quanh, trân trọng những giá trị bình dị của cuộc sống, của quê hương và gia đình.
Soạn bài Bến quê của Nguyễn Minh Châu
Trước khi phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn về nội dung tác phẩm qua việc soạn bài Bến quê.
Bố cục truyện ngắn Bến quê
Tác phẩm này được chia làm 3 phần với nội dung rõ rệt như sau:
- Phần 1: Từ đầu đến “bậc gỗ mòn lõm” – Cuộc trò chuyện giữa Nhĩ và Liên
- Phần 2: Tiếp theo đến “một vùng nước đỏ” – Nhĩ nhờ con trai đi qua bên kia sông
- Phần 3: Đoạn còn lại – Hành động cố gắng cuối cùng của nhân vật Nhĩ.
Tìm hiểu về tình huống truyện
- Nhĩ là nhân vật chính trong tác phẩm – một con người cả đời đã đi khắp đó đây của trái đất, từng khám phá những vẻ đẹp ở những chân trời xa lạ, không thiếu xó xỉnh nào, ấy vậy đến cuối đời lại bị buộc chặt trên giường bệnh khi sự sống gần như bị cạn kiệt. Tình huống vô cùng éo le và ngặt nghèo.
- Biết bao nơi đã khám phá, ấy vậy mà trong hoàn cảnh ngặt nghẽo ấy Nhĩ mới phát hiện ra vẻ đẹp ở bên kia con sông cạnh nhà. Nhân vật ấy khao khát được đặt chân sang bờ bãi bên kia sông. Anh đã nhờ cậu con trai thực hiện khát khao ấy nhưng cậu con trai lại không hiểu mà sa vào phá cờ trên đường phố.
- Nguyễn Minh Châu vô cùng tinh tế và khéo léo khi tạo ra tình huống truyện đầy nghịch lý này để đưa ra những chiêm nghiệm về cuộc sống và số phận của con người, về cuộc đời luôn chứa đựng những nghịch lý ngẫu nhiên, những điều bất thường vượt ra khỏi mọi dự định, toan tính và ngay cả ước mơ của con người.
Phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê
Nhĩ là trung tâm của câu chuyện, là nhân vật mà Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm nhiều tâm huyết trong tác phẩm của mình. Phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê chính là phân tích chất triết lý sâu sắc mà tác giả đã gửi gắm.
Nhĩ là một người từng trải, có địa vị, đi rộng biết nhiều
Khi phân tích nhân vaattj Nhĩ trong truyện nhắn Bến quê, chúng ta thấy rằng anh là người đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ. Có thể nói bao cảnh đẹp những nơi phồn hoa đô hội gần xa, những miếng ngon nơi đất khách quê người, anh đã được thưởng thức, nhưng những cảnh đẹp gần gũi, những con người tình nghĩa thân thuộc nơi quê hương cho đến ngày tháng năm ốm đau trên gường bệnh khi sắp từ giã cõi đời anh mới cảm thấy một cách sâu sắc, cảm động.
Qua cửa sổ nhà mình Nhĩ cảm nhận được trong tiết trời lập thu vẻ đẹp của hoa bằng lăng “đậm sắc hơn”. Sông Hồng “màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra”, bãi bồi phù sa lâu đời ở bên kia sông dưới những tia nắng sớm đầu thu đang phô ra “một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non…” và bầu trời, vòm trời quê nhà “như cao hơn”
Nhìn qua cửa sổ nhà mình, Nhĩ xúc động trước vẻ đẹp của quê hương mà trước đây anh đã ít nhìn thấy và cảm thấy, phải chăng vì cuộc sống bận rộn, tất tả ngược xuôi hay bởi tại vô tình mà quên lãng.
Nhĩ cũng là người yêu vơ con, gia đình
Khi phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bên quê, chúng ta còn thấy hình ảnh về Liên – vợ Nhĩ là người tần tảo, giàu đức hi sinh. Nhĩ đã ân hận vì sự vô tình của mình với vợ. Nhĩ hiểu ra rằng: Gia đình là điểm tựa vững chắc nhất của cuộc đời mỗi con người.
Tuấn là đứa con thứ hai của Nhĩ. Nhĩ đã sai con đi sang bên kia sông “qua đò đặt chân lên bờ bên kia, đi chơi loanh quanh rồi ngồi xuống nghỉ chân ở đâu đó một lát, rồi về”. Nhĩ muốn con trai thay mặt mình qua sông, để ngắm nhìn cảnh vật thân quen, bình dị mà suốt cuộc đời Nhĩ đã lãng quên.
Tuấn “đang sà vào một đám người chơi phá cờ thế trên hè phố” mà quên mất việc bố nhờ, khiến Nhĩ nghĩ một cách buồn bã “con người ta trên đường đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo hoặc chùng chình” để đến chậm hoặc không đạt được mục đích của cuộc đời. Anh không trách con vì “nó đã thấy gì hấp dẫn bên kia sông đâu”.
Nhĩ là người có nhiều chiêm nghiệm về cuốc sống
Phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, chúng ta còn thấy ở người đàn ông này một người có tình yêu quê hương sâu sắc cũng như có nhiều chiêm nghiệm về cuộc sống. Khi Nhĩ tưởng tượng chính mình như một nhà thám hiểm đang chậm rãi đặt từng bước chân lên mặt đất dấp dính phù sa.
Nhĩ xúc động mạnh, chân dung anh khác thường “mặt mũi đỏ rựng, hai mắt long lanh chứa một nỗi say mê đầy đau khổ”. Khi con đò sắp chạm vào bờ đất bên này, Nhĩ thu hết tàn lực, đu người lên cửa sổ, giơ cánh tay gầy guộc “khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.
Phải chăng anh đang nôn nóng thúc giục con trai hãy mau hơn kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày? Và dường như nó còn có ý nghĩa khái quát hơn: Muốn thức tỉnh mọi người vượt lên những cái vòng vèo hoặc chùng chình trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực vốn rất gần gũi bình dị mà bền vững!
Bằng cách tạo dựng chuỗi nghịch lý để nhân vật tự nhận thức, suy ngẫm và cách xây dựng nhiều hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng tác giả đã tạo nên ý nghĩa sâu xa cho tác phẩm. Ngòi bút miêu tả thiên nhiên đẹp, tinh tế, giọng văn thầm trầm ẩn chứa những chiêm nghiệm, suy ngẫm của tác giả đã góp phần không nhỏ tạo nên những ấn tượng riêng cho tác phẩm.
Trên đây là những phân tích về nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có những trải nghiệm và cảm nhận sâu sắc về hình tượng nhân vật này. Nếu có thắc mắc hay đóng góp gì cho chủ để của bài viết Phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, mời bạn để lại nhận xét để cùng dinhnghia.com.vn trao đổi thêm nhé.
Xem thêm >>> Tìm hiểu tác giả Nguyễn Minh Châu trong Bến quê
