Những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp – Lịch sử 8

Cách mạng tư sản Pháp là chuyên đề quan trọng trong chương trình lịch sử 8. Để giúp các bạn nắm rõ ý nghĩa và những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp, bài viết sau đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ khái quát tiến trình, ý nghĩa và chỉ ra những điểm hạn chế của cách mạng tư sản Pháp.

Tổng quan về Cách mạng tư sản Pháp

Trước khi tìm hiểu về những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp, chúng ta hãy khái quát tổng quan về cuộc Cách mạng này. Có thể thấy, cách mạng tư sản Pháp đã đưa nước Pháp thoát khỏi bế tắc, xóa bỏ tàn dư của chế độ phong kiến, tạo lập một nền dân chủ mới.

Nước Pháp trước cuộc Cách mạng tư sản

Về kinh tế

• Cuối thế kỷ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp với công cụ kỹ thuật canh tác lạc hậu, năng suất thấp; người dân bị lãnh chúa, giáo hội bóc lột nặng nề
• Công thương nghiệp phát triển với số lượng công nhân lớn, máy móc sử dụng nhiều, buôn bán, giao thương được mở rộng

Về chính trị

Trước cách mạng, Pháp là nước quân chủ chuyên chế, mọi quyền hành tập trung vào tay vua

Về xã hội

Mâu thuẫn xã hội xảy ra gay gắt bởi sự phân biệt đẳng cấp. Có 3 đẳng cấp chính:

• Quý tộc: Là giai cấp có mọi quyền lực, không phải đóng thuế, luôn áp bức bóc lột giai cấp khác
• Tăng lữ: Cũng là đẳng cấp có mọi quyền, không đóng thuế, chiếm số lượng không nhiều.
• Đẳng cấp 3 bao gồm tư sản, nông dân, bình dân thành thị. Họ làm ra của cải, không có quyền hành về chính trị, phải đóng thuế và làm nghĩa vụ phong kiến. Số lượng nông dân chiếm 90%, tư sản là những người đứng đầu đẳng cấp thứ 3

Về tư tưởng

Các cuộc đấu tranh về tư tưởng diễn ra mạnh mẽ. Những tư tưởng tiến bộ phê phán những quan điểm lỗi thời, lạc hậu, mở đường cho sự phát triển của một xã hội văn minh. Triết học ánh sáng dọn đường cho cách mạng bắt đầu bùng nổ, với các tác phẩm tiêu biểu như: Những lá thư triết học của Voltaire, Khế ước xã hội của Rút xô…

Tiến trình Cách mạng tư sản Pháp

Để hiểu rõ hơn về những hạn chế của Cách mạng tư sản Pháp, chúng ta cùng tìm hiểu về tiến trình của cuộc Cách mạng này. Cách mạng tư sản Pháp mở đầu bằng việc đẳng cấp thứ 3 liên tiếng phản đối việc triệu tập hội nghị đẳng cấp thứ ba của Nhà vua vào ngày 5/5/1789 và kết thúc bằng việc giành lại chính quyền của quần chúng. Để biết thêm về ý nghĩa và hạn chế của cách mạng tư sản Pháp, trước hết chúng ta cần tìm hiểu tiến trình cuộc cách mạng diễn ra như thế nào nhé.

Cách mạng bùng nổ

• Ngày 14/7/1789, cuộc cách mạng bắt đầu nổ ra bằng sự kiện quần chúng phá ngục Ba-xti
• Sau đó, ở khắp cả nước (thành thị và nông thôn) đều có các cuộc nổi dậy của quần chúng, thiết lập chính quyền tư sản tài chính (Quốc hội lập hiến)
• Quần chúng nhân dân nổi dậy khắp nơi, chính quyền của tư sản tài chính được thiết lập (Quốc hội lập hiến).
• Vua Pháp xúi giục phản động trong nước, liên kết với bên ngoài để chống phá cách mạng, khôi phục lại chế độ phong kiến
• Tháng 4/1792, chiến tranh giữa Pháp và liên minh phong kiến Áo – Phổ
• Ngày 11/7/1792, Quốc hội tuyên bố Tổ quốc lâm nguy, quần chúng đồng loạt tự vũ trang bảo vệ đất nước.

Tư sản công thương cầm quyền

• Ngày 10/8/1792 , công chúng Pari nổi dậy lập nên quyền công xã cách mạng (phái Girôngđanh), bắt vua và hoàng hậu
• Ngày 21/9, xử tử nhà vua, nền Cộng hòa thứ nhất được thành lập
• Đầu năm 1793, nước Pháp đối mặt với nhiều khó khăn: Trong nước là sự nổi dậy của bọn phản động khiến tình hình xã hội rối ren, đời sống nhân dân khó khăn. Còn bên ngoài là liên minh phong kiến châu Âu đe dọa cách mạng.
• Ngày 31/5/1793, quần chúng Pari nổi dậy, lật đổ phái Gi-rông-đanh
• Ngày 2/6/1793 chính quyền về tay phái Gia-cô-banh.

Ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp

Mặc dù còn có nhiều hạn chế của cách mạng tư sản Pháp, nhưng nó góp phần quan trọng cho sự phát triển của lịch sử thế giới

Đối với nước Pháp

Cách mạng tư sản Pháp thành công, đã đem lại những bước phát triển về khoa học kỹ thuật và xã hội như:

• Về mặt kỹ thuật: Phát minh ra máy móc công nghiệp như máy dệt, máy hơi nước, vào những năm 80 của thế kỷ XVIII đã xuất hiện các nhà máy hơi nước, năm 1814 xuất hiện tàu chạy bằng hơi nước,… Những phát minh, sáng chế đã đưa việc sản xuất từ công trường thủ công sang máy móc tại các công xưởng
• Về mặt xã hội: Đã loại bỏ tàn dư của của chế độ phong kiến, xã hội tư bản chủ nghĩa được thiết lập gồm 2 giai cấp cơ bản: giai cấp tư sản công nghiệp và giai cấp vô sản.

Bên cạnh đó, cách mạng tư sản Pháp đã xóa bỏ những cản trở đối với công thương nghiệp như các phường hội phong kiến, hàng rào thuế quan, bãi bỏ những hạn chế của vương quyền, hình thành thị trường dân tộc thống nhất, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của chủ nghĩa tư bản Pháp.

Những tập quán riêng và các đặc quyền của địa phương được xóa bỏ thúc đẩy quá trình hình thành và Phát triển của dân tộc Pháp, từng bước đưa Pháp trở thành một quốc gia có ảnh hưởng lớn trên bản đồ chính trị châu Âu.

Đối với thế giới

Cuộc cách mạng tư sản Pháp đã loại bỏ những rác rưởi của chế độ phong kiến Pháp; đồng thời, góp phần làm lung lay chế độ phong kiến ở châu Âu.

Sự thành công của cách mạng tư sản Pháp đã làm thay đổi diện mạo thế giới: xác lập nên sản xuất tư bản chủ nghĩa, tạo ra lực lượng sản xuất đồ sộ; nên cạnh đó, tạo ra nền dân chủ và các thể chế nhà nước. Đây là một bước phát triển vĩ đại trọng lịch sử phát triển của xã hội loài người.

Cách mạng tư sản Pháp thành công là nguồn động lực to lớn, cổ vũ các phong trào đấu tranh giành độc lập của các nước trên thế giới. Mở ra thời đại thắng lợi và củng cố chủ nghĩa tư bản ở những nước tiên tiến châu Âu và châu Mỹ.

Cách mạng tư sản Pháp mở ra một thời đại mới trong lịch sử nhân loại, thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở những nước tiên tiến châu Âu và châu Mỹ.

Các cuộc Cách mạng tư sản thời cận đại đã làm thay đổi toàn bộ diện mạo thế giới. Trước hết là xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển khiến cho giai cấp tư sản trong quá trình thống trị chưa đầy một thế kỷ đã tạo ra lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất của tất cả thế hệ trước gộp lại. Không những vậy, nó tạo ra nền dân chủ và các thể chế nhà nước. Đó là một bước tiến vĩ đại trong sự phát triển của lịch sử xã hội loài người.

Những hạn chế của Cách mạng tư sản Pháp

Cách mạng tư sản pháp được coi là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất thời cận đại nhưng vẫn tồn tại những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp. Nói một cách khái quát, hạn chế của cách mạng tư sản Pháp là chưa đáp ứng được đầy đủ quyền lợi cho nhân dân, không hoàn toàn xóa bỏ được chế độ phong kiến, chỉ có giai cấp tư sản là được hưởng lợi; cụ thể là:

• Đầu tiên, hạn chế của cách mạng tư sản Pháp là đa số nhân dân không được hưởng quyền tự do dân chủ cũng như không được tham gia bàn bạc các công việc chung của đất nước. Điều này được thể hiện qua hoạt động chính trị quan trọng của nhà nước tư sản là hoạt động tham gia bầu cử. Do chính quyền sử sản Pháp (phái lập hiến) đã ban hành đạo luật chia công dân dựa trên tiêu chí tài sản; theo đó công dân Pháp được chia thành 2 loại “công dân tích cực” và “công dân tiêu cực” vì vậy số lượng cử tri có đủ tư cách tham gia vào hoạt động chính trị của đất nước là không nhiều.
• Thứ 2, hạn chế của cách mạng tư sản Pháp là một cuộc cách mạng tư sản không hề có ý định tiêu diệt chế độ bóc lột; vì vậy, cuộc cách mạng tư sản Pháp vẫn tiếp tục duy trì chế độ tư hữu mà tư hữu ở đây dành cho giai cấp tư sản.

Mặc dù đem lại nhiều ý nghĩa to lớn có tầm ảnh hưởng thế giới nhưng những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp là không hề nhỏ. Điều này thể hiện ở việc mang lại quyền lợi cho một ít số người còn đại bộ phận quần chúng nhân dân, không đáp ứng được nguyện vọng của quần chúng bị áp bức.

Trên đây là tổng quan về cuộc cách mạng tư sản Pháp vào cuối thế kỷ XVIII, hy vọng nó sẽ là nguồn tài liệu bổ ích giúp bạn học tập nghiên cứu dễ dàng hơn. Nếu có thắc mắc liên quan đến chủ đề bài viết hạn chế của cách mạng tư sản Pháp, bạn hãy để lại bình luận bên dưới bài viết này, DINHNGHIA.COM.VN sẽ hỗ trợ giải đáp trong thời gian sớm nhất.

Xem thêm: