Binh biến Đô Lương là cuộc nổi dậy chống thực dân Pháp của những binh lính bị Pháp bắt tại đồn Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Vậy nguyên nhân, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của binh biến Đô Lương là gì? Tất cả những thắc mắc đó sẽ được DINHNGHIA.COM.VN giải đáp trong nội dung bài viết dưới đây.
Nội dung chính bài viết
Nguyên nhân bùng nổ binh biến Đô Lương
- Pháp đã bắt binh lính của người Việt tại Nghệ An sang Lào đánh nhau với quân đội Xiêm.
- Trước sự tác động mạnh mẽ của những cuộc khởi nghĩa năm 1940, những binh lính người Việt đã bí mật chuẩn bị một cuộc nổi dậy nhằm chống lại quân đội Pháp.
Diễn biến binh biến Đô Lương
- Thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa binh biến Đô Lương là ông Nguyễn Văn Cung, quê gốc ở huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 1926, Nguyễn Văn Cung bị bắt đi lính khố xanh, đóng quân ở đồn Bỉm Sơn, Thanh Hóa.
- Năm 1930 đến 1931, để đàn áp phong trào Xô Viết – Nghệ Tĩnh, đơn vị của Nguyễn Văn Cung được điều về đóng ở đồn Kim Nhan, huyện Anh Sơn. Sau phong trào, Đội Cung được điều về đóng quân ở Vinh để bảo vệ nội thành của thực dân Pháp.
- Ngày 8/1/1941, Nguyễn Văn Cung được làm đội trưởng thay cho viên đồn trưởng người Pháp, đang đóng ở đồn Chợ Rạng. Ông có trách nhiệm kiểm soát 2 huyện Thanh Chương và Đô Lương. Sau khi nhậm chức, Nguyễn Văn Cung đã chớp thời cơ, kéo quân lên Đô Lương kiểm và tuyên bố khởi nghĩa.
- Tối ngày 13/1/1941, Đội Cung tập hợp binh sĩ và chuẩn bị lý do của cuộc khởi từ trước. Ông tuyên bố khởi nghĩa và giao nhiệm vụ cho các binh sĩ.
- Đội Cung cho cắt tất cả đường dây liên lạc ở bưu điện, phá máy điện thoại, điện báo tại Đô Lương, rồi chia thành hai nhóm. Nhóm 1 do Đội Cung chỉ huy, sẽ đi giết tên đồn trưởng Bạch. Nhóm 2 chịu trách nhiệm giết đồn trưởng là Rôsai.
- Ngày 14/1/1941, toàn bộ nghĩa quân tập hợp trước cổng Trường Quốc học Vinh. Đội Cung phân công các mũi tiến quân, Cai Vị dẫn lính ra phía sau thành chờ. Còn Đội Cung và Cai Á lái ô tô tiến thẳng vào thành.
- Tình hình bất lợi, Đội Cung chưa kịp hành động thì phải vượt tường thành ra bên ngoài. Ở phía sau Cai Vị dẫn binh sĩ trốn vào chùa Diệc. Thực dân Pháp điều lính lùng sục khắp mọi nơi nội, ngoại thành Vinh và chúng bắt được toàn bộ binh sĩ.
- Riêng mình Cai Á, sau khi bị bắt ông đã không chịu khuất phục, không chịu khai báo. Ông tự sát để giữ lòng trung thành và tấm lòng yêu nước của người lính phản kháng.
- Đội Cung sau khi vượt được thành trốn thoát ra ngoài, ông ẩn náu ở hang núi. Ngày 11/2/1941, Đội Cung quay lại khu vực ngoại thành để nắm bắt tình hình. Ông bị bắt khi vừa vào nhà Tống Gia Liêm, khu vực Cổng Chốt do có kẻ phản bội báo tin.
- Ngày 20/2/1941 tại Hà Nội, thực dân Pháp thực hiện mở phiên Tòa án binh xét xử những binh lính tham gia cuộc binh biến Đô Lương. Đội Cung cùng 10 đồng chí của ông bị kết án tử hình. Và 12 người bị kết án chung thân, 2 người bị kết án 20 năm tù khổ sai, 7 án 15 năm tù và một án 12 năm tù.
- Ngày 25/4/1941, thực dân Pháp đã thi hành án tử hình với Đội Cung và các nghĩa binh tại 3 địa điểm là Vinh, Chợ Rạng và Đô Lương.
Kết quả binh biến Đô Lương là gì?
Toàn bộ binh lính trong cuộc nổi dậy đều bị bắt. Đội Cung cùng với 10 đồng chí của ông bị xử bắn, nhiều người bị tù đày, khổ sai.
Cuộc binh biến Đô Lương là một hành động yêu nước của binh lính Việt Nam trong quân đội Pháp. Cũng giống như những cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kỳ, cuộc binh biến Đô Lương nổ ra khi kẻ thù còn mạnh. Và lực lượng khởi nghĩa chưa được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng nên đều dẫn tới thất bại.
Tuy nhiên, những sự kiện oanh liệt này đã gây nên ảnh hưởng rộng rãi trên toàn quốc. Binh biến Đô Lương đã nêu cao tinh thần anh hùng bất khuất của nhân dân ta, giáng những đòn mạnh vào thực dân Pháp. Và cảnh cáo phát xít Nhật khi vừa đặt chân vào nước ta.
Đây là một trong những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc về sau. Là những bước đầu của cuộc đấu tranh bằng vũ trang của các dân tộc Đông Dương.
Ý nghĩa binh biến Đô Lương là gì?
Cuộc binh biến đã thể hiện được tinh thần yêu nước của binh lính Việt Nam trong quân đội Pháp. Nguyên nhân khởi nghĩa thất bại là do kẻ thù còn quá mạnh, lực lượng cách mạng của quân ta chưa được chuẩn bị đầy đủ.
Tuy vậy, cuộc khởi nghĩa binh biến Đô Lương vẫn có những ý nghĩa to lớn như:
- Nêu cao được tinh thần anh dũng, kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.
- Là tiếng súng báo hiệu cho một cuộc khởi nghĩa trên toàn quốc. Là bước đầu trong cuộc đấu tranh bằng vũ lực của các dân tộc Đông Dương.
- Cuộc binh biến này đã để lại cho Đảng ta những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu. Để chuẩn bị cho lực lượng và xác định được thời cơ cách mạng. Nhằm phục vụ cho công việc lãnh đạo cuộc khởi nghĩa tháng Tám.
Tóm tắt khởi nghĩa Bắc Sơn, khởi nghĩa Nam Kì và binh biến Đô Lương
Nội dung | Khởi nghĩa Bắc Sơn | Khởi nghĩa Nam Kì | Binh biến Đô Lương |
Nguyên nhân | Nhật đẩy mạnh kế hạch đánh chiếm Đông Dương. Ngày 22-9-1940, Nhật đổ bộ lên Đồ Sơn (Hải Phòng) Pháp bị tổn thất nặng nề, rút chạy về Bắc Sơn. | Năm 1940, Pháp và Thái Lan xảy ra xung đột, thanh niên Việt Nam bị ép tham gia chiến đấu. Do đó, nhân dân Nam Kì và binh lính đã đấu tranh phản đối việc đưa binh lính ra mặt trận. | Binh lính người Việt trong quân đội Pháp phản đối việc họ bị đưa sang Lào để đấu tranh với Thái Lan. |
Diễn biến | Tháng 9 – 1940, nhân dân Bắc Sơn nổi dậy chống Pháp và giành được chính quyền tại địa phương, lập nên đội du kích Bắc Sơn. Mấy ngày sau, Pháp câu kết với Nhật, chúng khủng bố cuộc khởi nghĩa. | Tháng 11 – 1940, khởi nghĩa nổ ra từ miền Đông đến miền Tây Nam Bộ. Kế hoạch bị lộ, Pháp cho ném bom tàn sát nhân dân. Lực lượng khởi nghĩa còn lại phải rút về Đồng Tháp và U Minh. | Tháng 1 – 1941, binh lính đồn Chợ Rạng dưới sự chỉ huy của Đội Cung đã nổi dậy đấu tranh chiếm đồn Đô Lương rồi lên ô tô về Vinh để chiếm thành. Kế hoạch bất thành, toàn bộ binh lính nổi dậy bị bắt, Đội Cung và 10 đồng chí của ông bị xử bắn, nhiều người bị lưu đày. |
Ý nghĩa | Mở đầu phong trào vũ trang giải phóng dân tộc. Giúp Đảng rút ra những bài học quý báu về khởi nghĩa vũ trang, chọn thời cơ khởi nghĩa. | Chứng tỏ tinh thần yêu nước, sẵn sàng đứng lên chống quân thù của nhân dân Nam Bộ. | Là những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc. Bước đầu đấu tranh bằng vũ lực. |
Những nguyên nhân, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của binh biến Đô Lương đã vừa được DINHNGHIA.COM.VN gửi đến bạn đọc. Mong rằng qua nội dung bài viết đã giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích về cuộc khởi nghĩa binh biến Đô Lương.