Trong bài 2 lai 1 cặp tính trạng Sinh học 9 miêu tả thí nghiệm của Menđen. Cụ thể ông đã tiến hành lai 1 cặp tính trạng khi thực hiện thí nghiệm giao phấn cho hai loại đậu Hà lan khác nhau. Đây chính là miêu tả cụ thể nhất về phương pháp lai 1 cặp tính trạng. Vậy lý thuyết lai một cặp tính trạng là gì? Cách giải bài tập lai một cặp tính trạng nâng cao lớp 9? Khái niệm kiểu hình là gì và cho ví dụ minh họa? Giải thích lại 1 cặp tính trạng trong thí nghiệm của Menđen?… Hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!.
Nội dung chính bài viết
Lý thuyết lai 1 cặp tính trạng
Trước khi tìm hiểu về thí nghiệm lai 1 cặp tính trạng chúng ta cần tìm hiểu về các khái niệm con. Điều này giúp người đọc hiểu rõ và thuận tiện trong việc nghiên cứu về thí nghiệm của Menđen.
Alen trong lai 1 cặp tính trạng
Alen hay còn được gọi là Allele. Đây là một dạng phiên bản khác của gen trong biến thể của tính trạng mang tính di truyền.
Kiểu hình trong lại 1 cặp tính trạng
Kiểu hình được ký hiệu là KH. Đây là tổ hợp bao gồm các tính trạng của cơ thể. Tuy nhiên, trên thực tế, kiểu hình cơ thể được nhận định là các trạng thái đang được quan tâm.
Là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể. Nhưng trên thực tế, khi nói tới kiểu hình của một cơ thể, người ta chỉ xét một vài tính trạng đang được quan tâm.
Ví dụ về kiểu hình như: quả đủ, thân cao, quả vàng, mắt nâu…
Kiểu gen trong lai 1 cặp tính trạng
Kiểu gen được ký hiệu là KG. Đây là tập hợp bao gồm tất cả các gen nằm trong tế bào cơ thể. Khi nhắc đến kiểu gen, ta sẽ xét các cặp gen liên quan đến trạng thái đang nhận được quan tâm.
Ví dụ về kiểu gen như: CCdd, AA, Bb…
Thí nghiệm của Menđen về lai 1 cặp tính trạng
Lý do chọn đối tượng nghiên cứu
Trong thí nghiệm về lai 1 cặp tính trạng, Menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu. Lý do ông chọn loại cây này để thực hiện thí nghiệm vì:
- Đậu Hà Lan có nhiều tính trạng biến dị. Cụ thể là nó có nhiều cặp tính trạng tương phản. Ví dụ như đậu Hà Lan hoa đỏ – đậu Hà Lan hoa trắng; đậu Hà Lan hạt xanh – đậu Hà Lan hạt vàng….
- Thời gian lai tạo, phát triển của cây đậu thường rất ngắn nhưng thế hệ lời con lại có số lượng lớn vượt trội.
- Đậu Hà Lan thuộc nhóm tự thụ phấn nghiêm nahwtj. Vì vậy lai thí nghiệm dễ dàng lai tạo được dòng thuần.
Phương pháp giao phấn
Menđen bỏ nhụy của cây hoa đỏ và lấy hạt phấn của cây hoa trắng vào thụ phân tại khu vực hoa đỏ. Kết quả nhận được là toàn bộ thế hệ F1 đều là hoa đỏ.
Sau đó ông cho thế hệ đậu Hà Lan F1 thu phần nhận được thế hệ F2. Tuy nhiên ở thế hệ tiếp theo này xuất hiện sự phân ly với tỉ lệ cứ 3 hoa đỏ lại có 1 hoa trắng. Ngược lại, ông lấy hạt phấn của cây hoa đỏ để thụ phấn cho cây hoa trắng và nhận được kết quả tương tự.
Từ đó, ông quy định như sau:
- Hoa đỏ: tính trạng trội
- Hoa trắng: Tính trạng lặn.
Giải thích thí nghiệm lai 1 cặp tính trạng của Menđen
-
Thí nghiệm của Menđen tại bài 2 lai 1 cặp tính trạng Sinh học 9 được giải thích như sau:
Đậu Hà Lan đời F1 có tính trạng trội. Trong khi đó, tính trạng lặn lại xuất hiện owr thế hệ F2. Điều này giúp Menđen xác định được tính trạng đơn thuần, không pha trộn của chúng giống như các quan niệm về tính trạng đương thời. - Ông nhận định rằng các tính trạng khác nhau của cơ thể đều do các nhân tố di truyền tạo nên và quy định cấu thành.
- Trong các tế bào sinh dưỡng của cơ thể, nhân tố di truyền phát triển và tồn tại dưới các cặp đối. Cặp nhân tố di truyền có thể giống hoặc khác nhau. Trong đó, trong trường hợp cơ thể đồng hợp tử có hai nhân tố di truyền tương đương hoặc giống nhau như thí nghiệm của Menđen đã thực hiện.
- Ta quy định: AA và aa là cơ thể đồng hợp tử hay còn gọi là thuần chủng. Còn Aa là có thể dị hợp tử hay còn gọi là không thuần chủng.
- Menđen cũng cho rằng, trong 2 Alen luôn có 1 tính trạng di truyền tách rời nhau hay còn gọi là di truyền phân ly. Chúng phân ly trong quá trình hình thành giao tử và quá trình di chuyển về các giao tử khác. Chính vì vậy, trứng hoặc tinh trùng chỉ có duy nhất 1 giao tử có tế bào sinh dưỡng.
Nhận xét thí nghiệm lai một cặp tính trạng
- F1 kiểu gen Aa dị hợp tử 100% với kiểu hình 100% hoa đỏ.
- F2: kiểu gen 1AA : 2Aa : 1aa với kiểu hình 3 đỏ và 1 trắng
- F2 có tỷ lệ kiểu gen là 3 đỏ và 1 trắng bởi kiểu gen Aa biểu hiện kiểu hình giống kiểu gen AA
- AA sẽ có kiểu gen đồng hợp cho kiểu hình hoa đỏ => Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau là kiểu gen đồng hợp (kiểu gen đồng hợp trội AA và kiểu gen đồng hợp lặn aa)
- Aa có kiểu gen dị hợp cho kiểu hình hoa đỏ => Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau gọi là kiểu gen dị hợp.
- => Kiểu gen chính là tổ hợp của toàn bộ các gen trong tế bào cơ thể.
Thí nghiệm của Menđen đã được trình bày và hướng dẫn trong sách giáo khoa sinh học lớp 9. Đây được coi là thí nghiệm mẫu mực, chính xác đầu tiên về lai 1 cặp tính trạng. Hy vọng với những phân tích cụ thể và chi tiết của DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn nắm được cách thực hiện, bản chất và ý nghĩa của lai 1 cặp tính trạng.
Xem chi tiết qua bài giảng dưới đây:
(Nguồn: www.youtube.com)
Xem thêm:
