I – DỤNG CỤ VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ (cho mỗi nhóm học sinh)
a. Vật liệu, thiết bị
Dây dẫn điện, bóng đèn đui đèn, công tắc 3 cực, cầu chì, bảng điện, băng cách điện, giấy ráp
b. Dụng cụ
Kìm điện, tuốc vít, khoan, kéo, bút thử
II – CÔNG DỤNG CỦA MẠCH
Mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn dùng để lắp cho cầu thang hoặc 2 công tắc 2 nơi khác nhau điều khiển 1 đèn
III – NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH
1. Tìm hiểu công tắc 3 cực
Hình 1. Tìm hiểu công tắc 3 cực
So sánh công tắc 2 cực và công tắc 3 cực:
- Giống nhau: Có cấu tạo ngoài giống nhau: có võ và bộ phận tác động
- Khác nhau:
- Công tắc 2 cực: Bộ phận tiếp điện có 2 chốt, 1 cực động, 1 cực tĩnh, dùng để đóng cắt 1 dây dẫn
- Công tắc 3 cực: Bộ phận tiếp điện có 3 chốt, 1 cực động, 2 cực tĩnh, dùng để chuyển nối dòng điện
Hình 2. Công tắc 2 cực
Hình 3. Công tắc 3 cực
2. Sơ đồ mạch đèn cầu thang
a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý
Hình 4. Sơ đồ nguyên lí mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn
Nhận xét sơ đồ nguyên lí mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn:
- Cực 1 của hai công tắc nối với nhau, và cực 2 của hai công tắc cũng nối với nhau
- Cầu chì, 2 công tắc 3 cực, và đèn mắc nối tiếp nhau
- Công dụng của 2 công tắc 3 cực dùng để bật, tắt đèn ở 2 nơi khác nhau hoặc ở cùng một nơi
Nguyên tắc hoạt động của mạch:
- Khi 2 công tắc 3 cực ở cùng vị trí 1,1 hoặc 2,2 thì mạch kín đèn sáng
- Khi 2 công tắc 3 cực ở 2 vị trí đối nhau 1,2 hoặc 2,1 thì mạch hở đèn tắt
b. Vẽ sơ đồ lắp đặt
Hình 5. Sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn
3. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị
Bảng 1. Bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị
4. Lắp đặt mạch điện
Hình 6. Qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn
Qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn gồm 5 bước:
- Bước 1. Vạch dấu
- Bước 2. Khoan lỗ
- Khoan lỗ bắt vít
- Khoan lỗ luồn dây
- Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện
- Xác định các cực của công tắc
- Nối dây các thiết bị đóng cắt, bảo vệ trên bảng điện
- Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng điện
- Bước 4. Nối dây mạch điện
- Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn
- Nối dây vào đui đèn
- Bước 5. Kiểm tra
- Kiểm tra sản phẩm đạt chuẩn
- Lắp đặt đúng theo sơ đồ
- Các mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc và đẹp
- Mạch điện đảm bảo thông mạch
- Nối mạch điện vào nguồn điện và cho vận hành thử
