Bộ đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 7 năm 2020 – 2021

Cấu trúc đề

Phạm vi

Cấp độ nhận thức

Điểm

NB

TH

VD

VD cao

I. Đọc hiểu:

Văn bản: Sống chết mặc bay

– Tác giả, tác phẩm, thể loại.

– Nội dung của đoạn trích

– Tiếng Việt: Câu đặc biệt và tác dụng của câu đặc biệt

– Nhận biết được tên tác giả, tác phẩm, thể loại.

Hiểu được nội dung của đoạn trích

Tìm được câu đặc biệt và chỉ ra tác dụng của câu đặc biệt.

3,0 điểm

II. Làm văn

Câu 1:

Viết đoạn văn ngắn (5 đến 7 câu) có chủ đề liên quan văn bản đọc hiểu: Nêu suy nghĩ của em về nội dung của đoạn trích trên.

Nhận biết đúng yêu cầu về nội dung và hình thức đoạn văn.

– Viết đúng chủ đề

– Trình bày nội dung trong đoạn văn theo cách diễn dịch hoặc quy nạp.

– Viết được đoạn văn hoàn chỉnh theo đúng yêu cầu.

– Dùng từ chính xác, hợp lý, diễn đạt mạch lạc.

– Có sáng tạo trong cách dùng từ, đặt câu và thể hiện được nội dung yêu cầu đặt ra.

2,0 điểm

Câu 2:

Viết bài văn nghị luận dùng phép lập luận chứng minh.

Xác định được đúng yêu cầu đặt ra trong đề bài: vấn đề, phạm vi…cần nghị luận

Hiểu cách làm bài văn nghị luận dùng phép lập luận chứng minh có các các yếu tố cơ bản: luận điểm, luận cứ, cách lập luận.

– Biết làm bài văn nghị luận có bố cục 3 phần. Thể hiện những cảm nhận, quan điểm cá nhân một cách lợp lý về vấn đề đề.

– Có dẫn chứng để chứng minh

Bài viết sáng tạo: có những kiến giải riêng sâu sắc, mới mẻ, thuyết phục; diễn đạt hấp dẫn, biết liên hệ, so sánh để mở rộng vấn đề.

5,0 điểm

I. Đọc – Hiểu văn bản

1

– Đoạn văn trên trích trong văn bản: “Sống chết mặc bay”

– Tác giả: Phạm Duy Tốn

0,25

0,25

2

– Thể loại của văn bản chứa đoạn trích trên là truyện ngắn hiện đại

0,5

3

Nội dung của đoạn trích trên là: Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm và cảnh dân phu đang ra sức hộ đê.

1

4

– Câu đặt biệt: Gần một giờ đêm.

– Tác dụng: Xác định thời gian.

0,5

0,5

II. Tạo lập văn bản

1

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

– Học sinh có thể viết đoạn văn theo cách diễn dịch hoặc quy nạp

b. Xác định đúng nội dung của đoạn văn: Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm và cảnh dân phu đang ra sức hộ đê.

c. Triển khai nội dung của đoạn văn

– Trình bày đảm bảo được các ý sau:

+ Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm

+ Cảnh dân phu đang ra sức hộ đê. Có suy nghĩ và nhận xét về hình ảnh đó.

d. Chính tả, ngữ pháp

– Viết đúng chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo

– Có cách diễn đạt sáng tạo, mới mẻ.

0,25

0,25

0,25

0,75

0,25

0,25

2

a. Đảm bảo bố cục của một bài văn nghị luận: Mở bài, thân bài, kết bài.

b. Xác định đúng yêu cầu của đề bài: “Bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của chúng ta”.

c. Bài văn nghị luận chứng minh cần đảm bảo theo dàn ý sau:

* Mở bài

– Rừng là tài nguyên vô giá, đem lại lợi ích to lớn cho cuộc sống của con người. Bảo vệ rừng là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta.

* Thân bài (Chứng minh)

– Rừng đem đến cho con người nhiều lợi ích:

+ Rừng gắn bó chặt chẽ với lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam.

+ Rừng cung cấp cho con người nhiều lâm sản quý giá.

+ Rừng có tác dụng ngăn nước lũ, điều hoà khí hậu.

+ Rừng là kho tàng thiên nhiên, phong phú vô tận.

+ Rừng với những cảnh quan đẹp đẽ là nơi để cho con người thư giãn tinh thần, bồi bổ tâm hồn.

– Bảo vệ rừng chính là bảo vệ cuộc sống của con người:

+ ý thức bảo vệ rừng kém sẽ gây hậu quả xấu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống con người.

Ví dụ : Chặt phá rừng đầu nguồn dẫn đến hiện tượng sạt lở núi, lũ quét… tàn phá nhà cửa, mùa màng. Cướp đi sinh mạng của con người.

+ Đốt nương làm rẫy sơ ý làm cháy rừng phá vỡ cân bằng sinh thái, gây thiệt hại không thể bù đắp được.

+ Bảo vệ rừng tức là bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống của con người.

+ Mỗi người phải có ý thức tự giác bảo vệ, gìn giữ và phát triển rừng.

* Kết bài

– Ngày nay, bảo vệ môi trường là vấn đề quan trọng được thế giới đặt lên hàng đầu, trong đó có việc bảo vệ rừng.

– Mỗi chúng ta hãy tích cực góp phần vào phong trào trồng cây gây rừng để đất nước ngày càng tươi đẹp.

d. Chính tả, ngữ pháp

– Bài viết mạch lạc, đúng chính tả, đảm bảo chuẩn ngữ pháp.

e. Sáng tạo

– Cách viết hấp dẫn, mới mẻ, sáng tạo.

0,25

0,25

0,5

1,5

1,5

0,5

0,25

0,25

I. Đọc – hiểu

– Ngữ liệu: Một đoạn trích văn bản nghệ thuật/ Văn bản thông tin

– Tiêu chí: chọn lựa ngữ liệu: một đoạn trích dài khoảng 80 chữ.

Nhận diện phương thức biểu đạt trong đoạn văn/ biện pháp tu từ/ câu chủ động, câu bị động/ câu đặc biệt, rút gọn câu.

-Tác dụng của dấu câu

– Câu đặc biệt /rút gọn câu/ chuyển đổi câu

– Tác dụng của phép tu từ

– Khái quát nội dung chính/ vấn đề chính … mà đoạn văn/văn bản đề cập.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

1

1

10

2

2

20

3

3

30

II. Làm văn

(Nghị luận về một câu tục ngữ)

Nhận biết kiểu bài nghị luận

Hiểu đúng vấn đề nghị luận

Vận dụng các kiến thức để làm đúng bài văn nghị luận

Bài văn có các dẫn chứng tiêu biểu lập luận chặt chẽ, có liên hệ thực tế.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

1

10

1

10

4

40

1

10

1

7

70

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

2

20

3

30

4

40

1

10

4

10

100

ĐỌC HIỂU

Câu 1. Các phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn văn trên là: Miêu tả kết hợp tự sự.

1.0

Câu 2. Tác dụng của dấu ba chấm: đánh dấu phần chưa liệt kê hết.

1.0

Câu 3.

– Đoạn văn là một bức tranh thiên nhiên sinh động, tràn đầy sức sống qua đó tác giả bộc lộ và tình yêu tha thiết đối với thiên nhiên.

1.0

LÀM VĂN

Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Hãy chứng minh lời nhắc nhở đó là nét đẹp truyền thống đạo lí của dân tộc Việt Nam.

a. Đảm bảo cấu trúc kiểu bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận đực vấn đề.

1.0

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: truyền thống ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

1.0

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.

5.0

* Giải thích:

· Nghĩa đen: Khi ăn quả phải biết ơn người trồng cây,

· Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước.

* Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó.

· Học sinh trình bày được những dẫn chứng phù hợp, sắp xếp hợp lý thể hiện truyền thống Ăn quả nhớ kẻ trồng cây của dân tộc ta. (Học sinh cơ bản phải biết kết hợp dẫn chứng và lý lẽ)

· Các thế hệ sau không chỉ hưởng thụ mà còn phải biết gìn giữ, vun đắp, phát triển những thành quả do các thế hệ trước tạo dựng nên.

– Khẳng định lại đó là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

1.5

1.0

1.0

0.5

d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo quy tắc chính tả dùng từ đặt câu.

Cấu trúc đề

Phạm vi

Cấp độ nhận thức

Điểm

NB

TH

VD

VD cao

I. Đọc hiểu:

Văn bản: Sống chết mặc bay

– Tác giả, tác phẩm, thể loại.

– Nội dung của đoạn trích

– Tiếng Việt: Câu đặc biệt và tác dụng của câu đặc biệt

– Nhận biết được tên tác giả, tác phẩm, thể loại.

Hiểu được nội dung của đoạn trích

Tìm được câu đặc biệt và chỉ ra tác dụng của câu đặc biệt.

3,0 điểm

II. Làm văn

Câu 1:

Viết đoạn văn ngắn (5 đến 7 câu) có chủ đề liên quan văn bản đọc hiểu: Nêu suy nghĩ của em về nội dung của đoạn trích trên.

Nhận biết đúng yêu cầu về nội dung và hình thức đoạn văn.

– Viết đúng chủ đề

– Trình bày nội dung trong đoạn văn theo cách diễn dịch hoặc quy nạp.

– Viết được đoạn văn hoàn chỉnh theo đúng yêu cầu.

– Dùng từ chính xác, hợp lý, diễn đạt mạch lạc.

– Có sáng tạo trong cách dùng từ, đặt câu và thể hiện được nội dung yêu cầu đặt ra.

2,0 điểm

Câu 2:

Viết bài văn nghị luận dùng phép lập luận chứng minh.

Xác định được đúng yêu cầu đặt ra trong đề bài: vấn đề, phạm vi…cần nghị luận

Hiểu cách làm bài văn nghị luận dùng phép lập luận chứng minh có các các yếu tố cơ bản: luận điểm, luận cứ, cách lập luận.

– Biết làm bài văn nghị luận có bố cục 3 phần. Thể hiện những cảm nhận, quan điểm cá nhân một cách lợp lý về vấn đề đề.

– Có dẫn chứng để chứng minh

Bài viết sáng tạo: có những kiến giải riêng sâu sắc, mới mẻ, thuyết phục; diễn đạt hấp dẫn, biết liên hệ, so sánh để mở rộng vấn đề.

5,0 điểm

I. Đọc – Hiểu văn bản

1

– Đoạn văn trên trích trong văn bản: “Sống chết mặc bay”

– Tác giả: Phạm Duy Tốn

0,25

0,25

2

– Thể loại của văn bản chứa đoạn trích trên là truyện ngắn hiện đại

0,5

3

Nội dung của đoạn trích trên là: Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm và cảnh dân phu đang ra sức hộ đê.

1

4

– Câu đặt biệt: Gần một giờ đêm.

– Tác dụng: Xác định thời gian.

0,5

0,5

II. Tạo lập văn bản

1

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

– Học sinh có thể viết đoạn văn theo cách diễn dịch hoặc quy nạp

b. Xác định đúng nội dung của đoạn văn: Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm và cảnh dân phu đang ra sức hộ đê.

c. Triển khai nội dung của đoạn văn

– Trình bày đảm bảo được các ý sau:

+ Cảnh con đê sông Nhị Hà đang núng thế giữa cơn bão trong đêm

+ Cảnh dân phu đang ra sức hộ đê. Có suy nghĩ và nhận xét về hình ảnh đó.

d. Chính tả, ngữ pháp

– Viết đúng chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo

– Có cách diễn đạt sáng tạo, mới mẻ.

0,25

0,25

0,25

0,75

0,25

0,25

2

a. Đảm bảo bố cục của một bài văn nghị luận: Mở bài, thân bài, kết bài.

b. Xác định đúng yêu cầu của đề bài: “Bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của chúng ta”.

c. Bài văn nghị luận chứng minh cần đảm bảo theo dàn ý sau:

* Mở bài

– Rừng là tài nguyên vô giá, đem lại lợi ích to lớn cho cuộc sống của con người. Bảo vệ rừng là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta.

* Thân bài (Chứng minh)

– Rừng đem đến cho con người nhiều lợi ích:

+ Rừng gắn bó chặt chẽ với lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam.

+ Rừng cung cấp cho con người nhiều lâm sản quý giá.

+ Rừng có tác dụng ngăn nước lũ, điều hoà khí hậu.

+ Rừng là kho tàng thiên nhiên, phong phú vô tận.

+ Rừng với những cảnh quan đẹp đẽ là nơi để cho con người thư giãn tinh thần, bồi bổ tâm hồn.

– Bảo vệ rừng chính là bảo vệ cuộc sống của con người:

+ ý thức bảo vệ rừng kém sẽ gây hậu quả xấu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống con người.

Ví dụ : Chặt phá rừng đầu nguồn dẫn đến hiện tượng sạt lở núi, lũ quét… tàn phá nhà cửa, mùa màng. Cướp đi sinh mạng của con người.

+ Đốt nương làm rẫy sơ ý làm cháy rừng phá vỡ cân bằng sinh thái, gây thiệt hại không thể bù đắp được.

+ Bảo vệ rừng tức là bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống của con người.

+ Mỗi người phải có ý thức tự giác bảo vệ, gìn giữ và phát triển rừng.

* Kết bài

– Ngày nay, bảo vệ môi trường là vấn đề quan trọng được thế giới đặt lên hàng đầu, trong đó có việc bảo vệ rừng.

– Mỗi chúng ta hãy tích cực góp phần vào phong trào trồng cây gây rừng để đất nước ngày càng tươi đẹp.

d. Chính tả, ngữ pháp

– Bài viết mạch lạc, đúng chính tả, đảm bảo chuẩn ngữ pháp.

e. Sáng tạo

– Cách viết hấp dẫn, mới mẻ, sáng tạo.

0,25

0,25

0,5

1,5

1,5

0,5

0,25

0,25

I. Đọc – hiểu

– Ngữ liệu: Một đoạn trích văn bản nghệ thuật/ Văn bản thông tin

– Tiêu chí: chọn lựa ngữ liệu: một đoạn trích dài khoảng 80 chữ.

Nhận diện phương thức biểu đạt trong đoạn văn/ biện pháp tu từ/ câu chủ động, câu bị động/ câu đặc biệt, rút gọn câu.

-Tác dụng của dấu câu

– Câu đặc biệt /rút gọn câu/ chuyển đổi câu

– Tác dụng của phép tu từ

– Khái quát nội dung chính/ vấn đề chính … mà đoạn văn/văn bản đề cập.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

1

1

10

2

2

20

3

3

30

II. Làm văn

(Nghị luận về một câu tục ngữ)

Nhận biết kiểu bài nghị luận

Hiểu đúng vấn đề nghị luận

Vận dụng các kiến thức để làm đúng bài văn nghị luận

Bài văn có các dẫn chứng tiêu biểu lập luận chặt chẽ, có liên hệ thực tế.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

1

10

1

10

4

40

1

10

1

7

70

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

2

20

3

30

4

40

1

10

4

10

100

ĐỌC HIỂU

Câu 1. Các phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn văn trên là: Miêu tả kết hợp tự sự.

1.0

Câu 2. Tác dụng của dấu ba chấm: đánh dấu phần chưa liệt kê hết.

1.0

Câu 3.

– Đoạn văn là một bức tranh thiên nhiên sinh động, tràn đầy sức sống qua đó tác giả bộc lộ và tình yêu tha thiết đối với thiên nhiên.

1.0

LÀM VĂN

Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Hãy chứng minh lời nhắc nhở đó là nét đẹp truyền thống đạo lí của dân tộc Việt Nam.

a. Đảm bảo cấu trúc kiểu bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận đực vấn đề.

1.0

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: truyền thống ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

1.0

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.

5.0

* Giải thích:

· Nghĩa đen: Khi ăn quả phải biết ơn người trồng cây,

· Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước.

* Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó.

· Học sinh trình bày được những dẫn chứng phù hợp, sắp xếp hợp lý thể hiện truyền thống Ăn quả nhớ kẻ trồng cây của dân tộc ta. (Học sinh cơ bản phải biết kết hợp dẫn chứng và lý lẽ)

· Các thế hệ sau không chỉ hưởng thụ mà còn phải biết gìn giữ, vun đắp, phát triển những thành quả do các thế hệ trước tạo dựng nên.

– Khẳng định lại đó là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

1.5

1.0

1.0

0.5

d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo quy tắc chính tả dùng từ đặt câu.