Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên – Lịch Sử 7

Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên là một mốc son đáng nhớ trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Đối với đế chế Mông Cổ hùng mạnh lúc bấy giờ, quân dân nhà Trần đã giữ nước như thế nào? Bài viết sau đây sẽ tóm tắt 3 lần kháng chiến chống quân mông nguyên của nhân dân Đại Việt, cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu nhé!

Cuộc kháng chiến chống quân mông nguyên lần 1 (năm 1258)

Mở màn cho đại chiến thắng ba lần kháng chiến chống quân xâm lược mông nguyên là cuộc kháng chiến lần thứ nhất vào năm 1258.

Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ

Đầu thế kỷ XVII, đế quốc Mông Cổ từ Thái Bình Dương đến Bắc Hải, đội quân hiếu chiến, rất giỏi cưỡi ngựa bắn cung.

Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt ta để làm bàn  đạp chiếm Nam Tống và xâm lược các nước Đông Nam Á .

Công cuộc chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ

• Sự chuẩn bị của nhà Trần
  • Bắt giam sứ giả Mông Cổ, kiên quyết chống giặc ngoại xâm
  • Cả nước sắm sửa vũ khí
  • Các đội dân binh được thành lập, tập luyện võ nghệ ngày đêm
• Diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ
  • Tháng 1/1258, Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy 3 vạn quân Mông Cổ  tràn vào nước ta. Giặc theo đi đường sông Thao và tiến xuống Bạch Hạc (Phú Thọ). Sau đó, tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc) thì bị chặn lại ở phòng tuyến do vua Trần Thái Tông chỉ huy.
  • Trước thế giặc mạnh Vua Trần rút lui khỏi thành Thăng Long, rút về Thiên Trường (Hà Nam) và thực hiện kế hoạch “Vườn không nhà trống”
  • Giặc vào kinh thành không một bóng người, không có lương thực. Chúng điên cuồng phá hoại kinh thành. Do quân ta chống trả quyết liệt và thiếu lương thực, chưa đầy 1 tháng địch rơi vào tình thế khó khăn, lực lượng bị tiêu hao dần
  • Nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu (bến sông Hồng, Hà Nội). Ngày 29/1/1258, quân Mông cổ bị đánh tan, phải rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần 1 kết thúc thắng lợi.

Cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần 2 (1258)

Tại cuộc kháng chiến thứ 2 này, quân dân nước Đại Việt ta lại có thêm một chiến thắng và sự kiện bắt sống Toa Đô ở Hàm Tử, Thoát Hoan chui ống đồng về nước là những cột mốc rất đáng nhớ trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên.

Âm mưu xâm lược Chăm-pa và Đại Việt của nhà Nguyên

• Năm 1279, Trung Quốc hoàn toàn bị quân Mông Cổ thống trị. Quân Nguyên âm mưu xâm lược Chăm-pa và Đại Việt để làm bàn đạp để thôn tính phía nam Trung Quốc.
• Năm 1283, nhà Nguyên cử Toa Đô chỉ huy 10 vạn quân tiến đánh Chăm-pa với âm mưu dùng Chăm-pa làm bàn đạp tấn công Đại Việt -> âm mưu bước đầu bị thất bại

Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến

• Vua Trần triệu tập các vương hầu, quan lại mở hội nghị Bình Than để bàn kế đánh giặc. Trần Quốc Tuấn được giao lãnh đạo cuộc kháng chiến.
• Đầu năm 1285, vua Trần mở hội nghị Diên Hồng ở Thăng Long mời các bô lão để bàn kế đánh giặc.
• Cả nước được lệnh chuẩn bị sẵn sàng, tổ chức duyệt binh, tập trận lớn ở Đông Bộ Đầu.

Diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần 2

• Tóm tắt cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần 2
  • Tháng 1/1258, Thoát Hoan cầm đầu 50 vạn quân Nguyên tiến vào nước ta.
  • Sau một vài trận đánh địch tại biên giới, quân ta đã tiến về Vạn Kiếp, Thăng Long và cuối cùng, rút về Thiên Trường (Hà Nam) để thực hiện kế hoạch “Vườn không nhà trống”.
  • Cùng thời điểm đó, Toa Đô dẫn quân từ Chăm-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa; quân Thoát Hoan mở cuộc tiến công xuống phía Nam để tiêu diệt quân ta, nhưng thất bại buộc phải rút về Thăng Long và lâm vào tình trạng thiếu lương thực trầm trọng.
  • Tháng 5/1258, lợi dụng thời cơ quân địch đang suy yếu, nhà Tần tổ chức phản công đánh tan quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, Chương Dương, Hàm Tử, Thăng Long.
• Kết quả của lần 2 kháng chiến chống quân Mông Nguyên
  • 50 vạn quân giặc bị giết chết, phần còn lại tháo chạy về nước.
  • Toa Đô bị chém đầu, Thoát Hoan chui ống đồng về nước.

Cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên lần 3 (năm 1258)

Cuộc kháng chiến cuối cùng trong chuỗi ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên lại là một bản trường ca chiến thắng cho đất nước Đại Việt. Không chỉ đánh đuổi triệt để quân xâm lược Nguyên Mông mà còn khẳng định chủ quyền Đại Việt, tinh thần của dân tộc nước Nam

Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt

Sau 2 lần thất bại, nhà Nguyên hoãn lại việc xâm lược Nhật Bản, quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ ba

Vua tôi nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến

Diễn biến:

• Tháng 12/1287, quân Nguyên tấn công Đại Việt. Cánh quân thứ nhất do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào Lạng Sơn, Bắc Giang và chiếm đóng Vạn Kiếp
• Cánh quân thứ 2 là thủy quân do Ô Mã Nhi chỉ huy tiến vào nước ta, ngược lên sông Bạch Đằng để phối hợp cùng Thoát Hoan

Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của giặc

Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư cho quân mai phục đợi đoàn thuyền lương của địch, khi đoàn thuyền lương của địch đi qua bị quân ta từ nhiều phía đánh ra dữ dội.

=> Kết quả của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên lần 3: Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm.

Chiến thắng Bạch Đằng

• Cuối tháng 1/1288, quân Thoát Hoan chiếm đóng Thăng Long nhưng rơi vào thế bị động, lòng quân hoang mang
• Quân ta bố trí, mai phục ở sông Bạch Đằng
• Tháng 4/1288, đoàn thuyền của Ô Mã Nhi rút về theo đường sông Bạch Đằng. Quân ta nhử địch vào sâu trận khi thủy triều dâng cao; đến khi nước rút thì thuyền địch xô vào cọc và bị quân ta đánh từ hai bên bờ
• Kết quả: Nhiều quân giặc bị ta giết chết, Ô Mã Nhi bị bắt sống. Cánh quân bộ của Thoát Hoan nhanh chóng rút về nước -> Quân Nguyên thất bại thảm hại, đập tan mộng xâm lược đại Việt, ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên kết thúc.

Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên

Công cuộc ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên đã khẳng định sự tài tình trong lãnh đạo của vua tôi nhà Trần và sự đoàn kết của dân tộc ta. Sau khi tìm hiểu diễn biến 3 lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên có thể rút ra nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử như sau:

Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên

Nguyên nhân thắng lợi không chỉ ở lãnh đạo mà tạo nên bởi một tập thể đoàn kết:

• Sự đồng lòng của vua tôi nhà Trần, được tất cả các tầng lớp nhân dân ủng hộ và tham gia kháng chiến
• Sự chuẩn bị chu đáo của nhà Trần, tinh thần quyết chí hy sinh của toàn dân, toàn quân ta.
• Đường lối chiến lược đúng đắn, sáng tạo
• Sự lãnh đạo tài tài của các vị tướng nhà Trần, đặc biệt là Trần Quốc Tuấn

Ý nghĩa lịch sử ba lần kháng chiến chống quân mông nguyên

Trải qua ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên của nhà Trần, đã đem lại ý nghĩa lịch sử rất to lớn như:

• Đập tan tham vọng xâm lược Đại Việt của quân Nguyên, bảo vệ độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ
• Ngăn chặn âm mưu xâm lược của quân Nguyên Mông đối với những nước khác
• Xây đắp truyền thống quân sự, viết nên một trang sử hào hùng cho quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam
• Là bài học kinh nghiệm quý giá cho quá trình bảo vệ đất nước sau này của dân tộc ta.

Như vậy, 30 năm quyết tâm nỗ lực đập tan âm mưu xâm lược của quân Nguyên đã đem lại ý nghĩa vô cùng to lớn cho dân tộc Việt Nam. Hy vọng bài viết trên đây sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho quá trình học tập và nghiên cứu của bạn. Nếu có thắc mắc về bài viết ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên, hãy để lại bình luận dưới đây, DINHNGHIA.COM.VN sẽ hỗ trợ giải đáp cho bạn một cách nhanh nhất.

Xem thêm >>> Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống: Diễn biến và Kết quả

Xem thêm >>> Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước – Lịch sử 7 Bài 22