So sánh nhân vật Mị và Thị Nở để thấy thân phận người phụ nữ xưa

Khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở chúng ta sẽ thấy được bên cạnh những truyện ngắn có giá trị viết về đề tài chiến tranh và chủ nghĩa anh hùng cách mạng còn có những truyện ngắn viết về số phận người lao động, đặc biệt là số phận người phụ nữ với những khám phá mới mẻ về khát vọng sống và tâm hồn của họ. Tiêu biểu là Chí Phèo và của Nam Cao và Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài. Hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN so sánh nhân vật Mị và Thị Nở để có cái nhìn về hai nhân vật đại diện cho người phụ nữ Việt Nam lúc bấy giờ.

Giới thiệu tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao và Vợ Chồng A Phủ của Tô Hoài

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại giai đoạn 1945-1975, song hành cùng với thơ, truyện ngắn cũng là một thể loại mang lại nhiều thành tựu nổi bật. Nhiều chủ đề được nhà văn khai thác cụ thể như: Người lính, tình cảm gia đình, người nông dân…

Nhưng có thể nói, hình tượng người phụ nữ Việt Nam như một sợi chỉ đỏ, xuyên suốt nền văn học nước nhà với đa dạng khía cạnh, góc nhìn khác nhau từ mỗi nhà văn. Khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở sẽ mở ra cho chúng ta thấy những khía cạnh chân thực và rõ nét cuộc sống của những người phụ nữ xưa.

Tác phẩm Chí Phèo

Chí Phèo là tác phẩm tiêu biểu về đề tài người nông dân nghèo trong sáng tác của Nam Cao. Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo là một con người sinh ra không được ông trời ban cho nhan sắc, vậy mà chuyện tình duyên cũng không được trọn vẹn. Thị Nở muốn được chung sống với Chí Phèo, muốn chăm sóc cho Chí nhưng đáng tiếc thay đó chỉ là những ước mơ xa vời.

Làng xóm chê cười, bà cô ngăn cấm, dường như hạnh phúc chẳng thể mỉm cười với Thị Nở. Cuộc đời người phụ nữ thật bất công, chịu nhiều cay đắng, tủi nhục, nhưng ở họ luôn sáng ngời vẻ đẹp nhân phẩm.

Họ chính là đại diện tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam có cuộc đời bất hạnh. Khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở bước đầu từ việc phân tích Mị sẽ giúp người đọc thấy được cuộc sống tủi nhục cơ cực của người nông dân xưa

Tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Đến giai đoạn 1945-1975, hình tượng người phụ nữ đã đứng lên, vượt lên số phận, nghịch cảnh để làm chủ cuộc đời mình. Với vợ chồng A Phủ, ta bắt gặp hình ảnh Mị- một người phụ nữ dân tộc Mèo có số phận bất hạnh nhưng có sức sống tiềm tàng mãnh liệt. Đó là người phụ nữ lao động có cuộc đời cực khổ, nhưng dưới góc nhìn sự vật, hiện tượng theo chiều hướng đi lên, nhà văn đã phát hiện và khám phá những vẻ đẹp khuất lấp ấy của họ.

Khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở, ta sẽ thấy được cái nhìn nhân đạo của người nghệ sĩ khi họ đã khóc thương cho thân phận nhỏ bé của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời làm nổi bật những phẩm chất đáng quý của họ.

So sánh nhân vật Mị và Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo và Vợ chồng A Phủ

Nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

Mị vốn là cô gái Mèo xinh đẹp, trẻ trung và có tài thổi sáo. Đây là dấu hiệu của một vẻ đẹp tâm hồn phong phú và lãng mạn,biểu hiện một sức sống trẻ trung, rạo rực.Mị đã từng được yêu và cô cũng đã từng yêu. Trái tim giàu khao khát của cô đã từng rung động trước tiếng gọi của tình yêu, hồi hộp trước những âm thanh tiếng sáo mời gọi bạn tình.

Lẽ ra một người con gái sơn cước xinh đẹp như Mị phải có một cuộc đời hạnh phúc. Nhưng bất hạnh lại ập đến với nàng khi phải làm dâu gạt nợ cho nhà Thống lí Bá Tra. Đó là cái cảnh ngộ làm dâu trên danh nghĩa còn thực tế Mị chẳng khác gì một kẻ ăn người ở trong nhà, thậm chí nàng còn không bằng con trâu con ngựa.

Mị mới ngày nào còn là cô gái tươi tắn, xinh xắn giờ đã biến thành một cái xác không hồn, dần dần Mị trở nên chai sạn và cạn kiệt sức sống “lùi lũi như một con ùa nuôi xó cửa”.

Nhân vật Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo (Nam Cao)

Miêu tả Thị Nở như sự trêu đùa trớ trêu của tạo hóa: xấu, nghèo, dở hơi và dòng giống mả hủi. Chỉ với vài dòng miêu tả ngắn gọn và gọng văn lạnh tanh của Nam Cao, Thị Nở hiện lên là một người phụ nữ xấu xí, nhưng đâu đó trong tâm hồn Thị, Thị vẫn khao khát và mưu cầu hạnh phúc như bao người.  

Thị Nở là một cô gái nghèo, cái nghèo đeo bám khiến thị chẳng dám nghĩ đến việc tìm kiếm hạnh phúc cho đời mình. Cả làng Vũ Đại ai cũng biết đến Thị, vì ngoại hình xấu “ma quê quỷ hờn”. Vì nghèo, Thị phải đi gánh nước thuê để kiếm sống qua ngày. Phải chẳng vì nghèo, vì xấu xí như Chí Phèo, nên họ đã đồng cảm số phận và đến với nhau không?

Điểm giống và khác nhau của nhân vật Mị (Vợ chồng A Phủ) và Thị Nở (Chí Phèo)

Điểm giống nhau giữa Mị và Thị Nở

Khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở, chúng ta sẽ phát hiện những điểm chung của cả hai nhân vật này. Điểm chung đầu tiên đó là cả hai nhân vật đều có vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mạnh liệt.

Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ, Nam Cao đã thành công khi phát hiện ra bên trong tâm hồn Mị vẫn còn ẩn chứa một sức sống tiềm tàng. Và trong tác phẩm của mình, nhà văn đã miêu tả thành công sự trỗi dậy mạnh mẽ sức sống tiềm tàng ấy bằng một quá trình phát triển tâm lý, hành động khá sâu sắc và hợp lý.

Ngay khi bị rơi vào cảnh làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lý, hàng tháng đêm nào Mị cũng khóc. Mị cầm nắm lá ngón về nhà lạy chào vĩnh biệt cha. Cô định tự tử vì ý thức được sự tủi nhục của bản thân mình.

Nhưng sự uất ức đến nỗi muốn chết ấy là biểu hiện của một lòng ham sống mãnh liệt nơi Mị. Vì Mị không muốn tiếp tục kiếp sống nhục nhã, sống mà hơn chết ở nhà thống lý Bá Tra. Người đọc khi so sánh nhân vật Mị và Thị Nở, sẽ thấy hình ảnh Mị trong những khoảnh khắc này chính là sự tột cùng của đau khổ và tủi hờn…

Sức sống mãnh liệt còn thể hiện ở đêm mùa đông cứu A Phủ. Khi ý thức được bản thân mình và nhận ra bộ mặt xảo trá của nhà thống lý, nàng đã quyết định đứng dậy cắt dây trói cứu A Phủ và bất giác chạy theo anh, cùng trốn khỏi Hồng Ngài. Hành động tuy bộc phát nhưng thật quyết liệt đó là kết quả tất yếu của quá trình bị dồn nén vào đường cùng, phải tự cứu người và cứu mình.

Thị Nở là một người phụ nữ tuy xấu xí nhưng lại có những phẩm chất rất đáng trân trọng. Đằng sau hình hài xấu xí của Thị Nở là những ước mơ hạnh phúc gia đình hay chính hạnh phúc đã làm thay đổi Thị từ một phụ nữ ngẩn ngơ để giờ đây Thị biết ngượng ngùng khi nghĩ về hai từ “vợ chồng”. Rõ ràng đây là một con người hoàn chỉnh cho dù tạo hóa thật bất công khi không cho Thị những tài sản mà lẽ ra người con gái phải có.

Qua cái nhìn nhân đạo của nhà văn, chúng ta không chỉ đồng cảm mà còn rất trân trọng Thị Nở, trân trọng Mị với những nét đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng mãnh liệt. Cũng như nhiều nhân vật phụ nữ xưa khi bước vào văn học thi ca, so sánh nhân vật Mị và Thị Nở chính là câu trả lời điển hình nhất về số phận của họ trong xã hội cũ.

Điểm khác nhau giữa Mị và Thị Nở

Để tạo nên sự riêng biệt của mỗi nhân vật, nhà văn phải có những khám phá rất riêng về nhân vật của mình. Vậy nên để nhìn thấy những nét riêng ấy, chúng ta phải so sánh nhân vật Mị và Thị Nở ở nhiều phương diện. Đồng thời tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt ấy.

Nhân vật Mị có một cái kết tốt đẹp hơn so với Thị Nở vì Mị ý thức được ánh sáng Cách Mạng. Ở kết truyện, Mị rời khỏi Hồng Ngài được giác ngộ CM, trở thành du kích. Mị tin tưởng vào một ngày mai tươi sáng, nơi có ngọn cờ Cách Mạng soi chiếu và cuộc đời của Mị, A Phủ sẽ sang một trang mới.

Còn với Thị, dù sống ở một xã hội phong kiến với những định kiến lạc hậu, Thị phải chấp nhận sống và không thể thay đổi được số phận của mình. Mị dám vùng dậy đứng lên đòi lại quyền sống cho bản thân, nhưng Thị thì không. Ở kết truyện, Nam Cao miêu tả Thị đang đứng ở lò gạch cũ và nhìn xuống bụng của mình. Phải chăng sẽ có những Chí Phèo con ra đời? Phải chăng cuộc sống Thị sẽ lại tiếp tục lầm lũi và cô độc tới già?

Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt ở hai nhân vật đó là do hoàn cảnh sáng tác và phong cách của mỗi nhà văn. Đây chính là lý do tạo nên sự khác biệt và những nét riêng cho nhân vật của mình. So sánh nhân vật Mị và Thị Nở, ta thấy nhà văn không chỉ dừng lại ở thấu hiểu, cảm thông mà ngòi bút của họ còn bênh vực cho người nông dân, đấu tranh với tầng lớp thống trị phong kiến và các hủ tục xã hội.

Giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực qua hai tác phẩm Vợ chồng A Phủ và Chí Phèo

Giá trị nhân đạo

Khi so sánh nhân vật Thị Nở và Mị, ta không chỉ thấy những phẩm chất đáng quý của hai nhân vật mà thông qua đó, ta còn hiểu được những giá trị nhân văn tác giả gửi gắm trong tác phẩm của mình, đặc biệt là giá trị nhân đạo.
Qua nhân vật Thị Nở và Mị, tác giả thể hiện tình cảm yêu thương chân thành của mìnhđối với con người, đặc biệt là những người phụ nữ có số phận bất hạnh. Ngòi bút nhân đạo của mỗi nhà thơ đã khơi sâu vào nỗi đau bi kịch của con người Không chỉ dựng lại ở sự thấu hiểu mà ngòi bút nhân đạo của mỗi nhà văn còn bênh vực cho người nông dân, đấu tranh với tầng lớp thống trị phong kiến và các hũ tục xã hội.

Giá trị hiện thực

Ở hai tác phẩm đều có giá trị hiện thực khi phản ánh chân thực xã hội phong kiến bất công, tàn bạo, phản ánh số phận của những con người bị áp bức, bất công như Thị Nở và Mị. Đồng thời, mỗi tác phẩm đều tái hiện rõ nét bức tranh xã hội thời đó với những phong tục tập quán của miền núi, miền xuôi.

Qua việc miêu tả chân thực và rõ nét số phận khổ đau của các nhân vật phụ nữ và phát hiện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của họ, các tác giả đã đề cập đến các vấn đè hết sức quan trọng và có ý nghĩa muôn đời của văn học. Hy vọng qua bài so sánh nhân vật Mị và Thị Nở của DINHNGHIA.COM.VN, các bạn đã hiểu hơn về những vấn đề mà tác giả đã gửi gắm qua nhân vật của mình. Nếu có ý kiến hay đóng góp gì cho bài viết so sánh nhân vật Mị và Thị Nở, mời các bạn để lại nhận xét để chúng mình thảo luận thêm nhé!

Xem thêm >>> So sánh nhân vật Tnú và Việt trong Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình

Xem thêm >>> So sánh nhân vật Tràng và A Phủ trong Vợ Nhặt và Vợ chồng A Phủ

Xem thêm >>> Phân tích hình tượng người lính oai hùng trong Tây Tiến của Quang Dũng