Trong chương trình sinh học lớp 9 trung học phổ thông, chúng ta đã được học về gen trội và gen lặn. Vậy cụ thể gen trội là gì? Những đặc điểm của gen trội? Tính trạng trội là gì? Thế nào là đột biến gen trội?… Bài viết dưới đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về chủ đề gen trội là gì cùng những nội dung liên quan.
Nội dung chính bài viết
Gen trội là gì? Tính trạng trội là gì?
Để hiểu hơn về gen trội là gì, chúng ta cần nắm được khái niệm kiểu gen cũng như cơ chế hình thành kiểu gen.
Tổ chức của loại sinh vật di truyền theo định nghĩa sẽ được gọi là kiểu gen. Điều này sẽ chịu trách nhiệm ảnh hưởng đến các tính năng vật lý cũng như các hành vi của cá nhân thuộc tất cả các loài.
Sự hình thành kiểu gen như nào? Kiểu gen sẽ được tạo thành bởi các alen hoặc gen có trong mỗi nhiễm sắc thể. Mỗi alen lúc này sẽ chịu trách nhiệm mang một đặc điểm liên quan đến đặc điểm của cá thể. Hai alen có đặc điểm khác nhau thì sẽ tạo ra một gen dị hợp tử. Nhưng với hai alen có cùng đặc điểm thì chúng sẽ tạo ra một gen đồng hợp tử.
Vậy gen trội là gì? Về bản chất thì gen trội là những gen có tính trạng biểu hiện trội hơn. Ví dụ khi ta lai giữa hai loài hoa, sản phẩm F1 cho ra có tính trội hơn thì sẽ được gọi là kiểu gen trội.
Tính trạng trội là một tính trạng biểu hiện cho kiểu gen ở dạng đồng hợp tử trội hoặc dị hợp tử. Tính trội trong sinh học nó là mối quan hệ giữa các alen, alen thứ nhất sẽ có tính trội và alen thứ 2 sẽ có tính lặn.
Tính trội là một khái niệm then chốt trong di truyền Mendel và di truyền học cổ điển. Với các alen trội thì thường sẽ chứa một protein hoạt động được còn alen lặn thì không có.
Tính trội là một mối quan hệ giữa hai alen của một gen và các kiểu hình liên quan. Một alen có thể trội với một alen thứ hai, lặn với một alen thứ ba, và đồng trội với cái thứ tư. Tuy nhiên thì một alen có thể trội lại lặn ở dạng kiểu hình khác bị ảnh hưởng bởi cùng một gen.
Các kiểu quan hệ giữa các gen
Gen trội hoàn toàn là gì?
Ở hầu hết các trường hợp thì alen bình thường trội hoàn toàn so với các alen đột biến. Do đó chúng ta có thể lý giải dựa trên cơ sở di truyền sinh hóa ở chỗ, alen trội cho sản phẩm protein chức năng bình thường mà trong khi alen đột biến lại không tạo ra được sản phẩm có hoạt tính.
Các cá thể đồng hợp về alen lặn không hoàn thành được việc chuyển hóa gen. Thông thường ở người là tình trạng các alen đột biến lặn gây bạch tạng, gây một số bệnh nguy hiểm khác. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp, alen đột biến trội hơn kiểu lặn.
Như vậy có thể thấy được rằng một alen trội hoàn toàn thì nó sẽ át gen khác khi có mặt. Chỉ cần có mặt một alen thì nó có thể cho ra một kiểu hình của gen đó. Ví dụ: vd Aa : trắng và AA: trắng …)
Gen trội không hoàn toàn
Trội không hoàn toàn được hiểu một alen nào đó có thể nó không át gen kia nên chỉ có một alen của nó thì không biểu hiện kiểu hình mà gen đó quy định. Có nghĩa là khi trong gen đó có hai alen của nó trong gen đó thì nó mới biểu hiện kiểu hình của nó.
Kiểu gen đồng hợp trội là gì?
Kiểu gen đồng trội là hiện tượng mà cả hai alen khác nhau trong một thể dị hợp đều cùng biểu hiện ra sản phẩm có hoạt tính khác nhau ở trong tế bào. Theo đó các alen sẽ được gọi là các alen đồng trội.
Điển hình ở đây là trong trường hợp nhóm máu AB của hệ nhóm máu ABO và nhóm máu MN của hệ nhóm máu M-N ở người. Khi đó nhóm máu M- N có hai alen là LM và LN. Như vậy một quần thể chứa ba kiểu gen tương ứng với ba kiểu hình.
Đặc điểm của gen trội là gì?
Gen trội là gì? Gen trội là trường hợp dị hợp tử, alen này có thể biểu hiện ra bên ngoài. Trong các biểu đồ gen thì gen trội đều sẽ được biểu hiện dưới biểu hiện bằng chữ hoa.
Với thắc mắc gen trội là gì thì gen trội là gen có cả bố và mẹ, xuất hiện hai lần trong kiểu gen của con. Theo đó có thể nói rằng nó xuất hiện hai lần trong cấu trúc di truyền của trẻ em và có nhiều khả năng phát triển.
Ở trường hợp gen trội ở người chỉ xuất hiện một trong hai bố hoặc mẹ thì chúng có khả năng biểu hiện ra những đặc điểm của con cái. Theo đó có thể nói rằng một gen trội được truyền và biểu hiện chỉ cần bố hoặc mẹ thừa hưởng nó từ con cái của họ.
Chúng ta có thể thấy trong màu mắt con người, màu sắc của mắt sẽ phụ thuộc vào một số gen, mỗi gen có một số alen. Tức là một số nhiễm sắc thể nơi thông tin được mã hóa. Do đó màu mắt của một người sẽ phụ thuộc vào các alen kết hợp.
Tìm hiểu đột biến gen trội là gì?
Đột biến là sự biến đổi bất thường của các vật chất di truyền ở cấp độ phân tử (ADN, gen) hoặc cấp độ tế bào dẫn đến sự biến đổi đột ngột của tính trạng. Đa số là đột biến gen là những đột biến lặn và có hại, một số đột biến có lợi biểu hiện ở kiểu hình theo cơ thể đột biến là đột biến gen trội.
Ý nghĩa của đột biến gen trội là gì?
- Giúp cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa và chọn giống.
- Đột gen trội là tốt, đột biến gen lặn là xấu.
- Đột biến gen trội sẽ được biểu hiện thành kiểu hình ở cơ thể đột biến.
Một số câu hỏi liên quan đến gen trội và gen lặn
Lùn là gen trội hay lặn?
Nhìn chung, giới hạn phát triển chiều cao là vấn đề phụ thuộc vào gen di truyền (theo bác sĩ Hoàng Xuân Đại, nguyên cán bộ cao cấp Bộ Y tế). Khi gen nào trội (tức mạnh) thì sẽ gây ra cao hoặc lùn. Thông thường thì người có gen lùn thường mạnh, còn gen cao thường lặn, cũng như là gen màu đen bao giờ cũng trội hơn gen trắng.
Gen lặn có tốt không?
Nhìn chung, các gen lặn có thể tốt hoặc không tốt tùy tính trạng. Thông thường các gen lặn không tốt cho sự phát triển cũng như cuộc sống của người mang gen. Nhiều trường hợp, gen lặn gây nên những bệnh nguy hiểm.
Mũi cao gen trội hay lặn?
Trong sinh học thì mũi cao là gen trội.
Cao là tính trạng trội hay lặn?
Trong sinh học thì lá dài là tính trạng trội hơn so với lá ngắn, lá có màu xanh đậm là trội so với lá có màu xanh nhạt. Tương tự cao là tính trạng trội với con người.
Qua bài viết các bạn có thể lý giải được gen trội là gì, đặc điểm của tính trạng trội cũng như một số câu hỏi liên quan đến gen trội. Hy vọng với những thông tin mà DINHNGHIA.COM.VN cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp về đặc điểm của gen trội là gì. Chúc bạn luôn học tập tốt!.
Xem chi tiết:
Xem thêm:
