Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu để thấy một tiếng lòng rất riêng, một tình yêu cuộc sống cháy bỏng cùng khát khao tận hưởng mãnh liệt của thi nhân. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu, cảm nhận cũng như phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng nhé!
Mở bài: Thơ Mới vẫn luôn được xem là sự nổi loạn bằng thơ phá vỡ đi những quan niệm truyền thống về nhân sinh và nghệ thuật. Các nhà Thơ Mới đã khước từ mọi khuôn mẫu truyền thống, từ hình ảnh ước lệ chuyển sang hình ảnh của đời thường, từ nhịp thơ bị bó buộc trong luật thơ chuyển sang sự tự do trong nhịp điệu, từ việc sử dụng từ ngữ kiểu cách chuyển sang ngôn ngữ bình dị. Nhưng cốt lõi cho những thay đổi ấy chính là để bộc lộ cái nhu cầu được thành thực với bản thân mình, thành thực với nỗi lòng mình với cả thế hệ mình. Và Xuân Diệu – “nhà thơ mới nhất của phong trào Thơ Mới” cũng không nằm ngoài điều ấy. Xuân Diệu đã lý giải và gửi gắm nỗi niềm ấy trong bài thơ Vội vàng, đặc biệt là khổ cuối của bài thơ.
Nội dung chính bài viết
Giới thiệu về tác giả Xuân Diệu và tác phẩm Vội vàng
Trước khi tìm hiểu và phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm
Tóm tắt về thi nhân Xuân Diệu
Xuân Diệu (sinh ngày 25/04/1916 – mất ngày 18/12/1985), tên thật là Ngô Xuân Diệu. Quê cha ở Hà Tĩnh, ông sinh ra và lớn lên ở quê mẹ – Bình Định. Học xong tú tài, Xuân Diệu có thời gian làm tham tá thương chính ở Mỹ Tho từ năm 1940 đến 1943. Sau đó, ông thôi việc và ra Hà Nội làm báo, viết văn.
Ông là một thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn. Xuân Diệu có thơ đăng báo từ năm 1935. Ông được chào đón với các tập thơ Thơ thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945). Ở lĩnh vực truyện ngắn có thể kể đến tập truyện ngắn Phấn thông vàng (1939). Sau năm 1945, ông vẫn tiếp tục sáng tác thơ, tiểu luận và tham gia các hoạt động xã hội. Xuân Diệu là nhà thơ có sức sáng tạo dồi dào và đóng góp nhiều mặt cho nền văn hóa nước nhà.
Vì những cống hiến cho lĩnh vực văn học, Xuân Diệu được nhà nước truy tặng giải thưởng Văn học nghệ thuật năm 1996. Trong thơ Xuân Diệu có sự kết hợp hài hòa giữa phương đông và phương tây, giữa truyền thống và hiện đại. Bên cạnh việc kế thừa và phát huy điệu hồn dân tộc, Xuân Diệu còn chịu ảnh hưởng của thơ ca tượng trưng Pháp. Chính những điều đó đã giúp Xuân Diệu khám phá mọi chuyển biến tinh vi của cuộc sống, giúp ông cảm nhận cuộc sống bằng tất cả mọi giác quan.
Tìm hiểu về bài thơ Vội vàng
Bài thơ Vội vàng được in trong tập Thơ thơ (1938). Thi phẩm này đã thể hiện những cảm xúc tinh tế đầy say mê nhiệt huyết mà Xuân Diệu dành cho đời. Đây là một tuyên ngôn bằng thơ của Xuân Diệu về cuộc đời, về thời gian, tuổi trẻ. Cái vội vàng, cuống quýt của Xuân Diệu bắt nguồn sâu xa ý thức về thời gian, về sự ngắn ngủi của kiếp người. Sống với ông chính là một điều hạnh phúc lớn lao kỳ diệu nên phải tận hưởng và tận hiến.
Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu
Quan niệm sống mới mẻ đầy khát khao mãnh liệt
Nếu ở hai khổ đầu đó là sự phát hiện về bức tranh thiên đường nơi trần thế và sự vỡ lẽ về quy luật của thời gian, thì ở khổ thơ cuối tuyên ngôn ấy đã được hiện thực hóa bằng hành động. Đó là sự vội vàng, sự mãnh liệt của một khát khao nồng cháy
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước và cây và cỏ rạng”
Bài thơ mở đầu bằng khúc hát “tôi muốn” thì giờ đây khúc hát ấy lại chuyển thành “ta muốn”. Nhịp thơ vang lên như tiếng lòng của nhà thơ đầy giục giã. Nó hiện ra trong những làn sóng ngôn ngữ đan chéo vào nhau của điệp khúc “ta muốn”. Câu thơ “Ta muốn ôm” chỉ có ba chữ nhưng lại được đặt ở vị trí đặc biệt – giữa dòng thơ. Khi phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng, ta thấy dường như đó chính là hình ảnh một cái tôi đầy tham vọng đứng giữa trời đất dang rộng vòng tay để ôm hết mọi thanh sắc của cuộc đời. Từ cái tôi đã trở thành cái ta. Đây dường như là một lời khẳng định bản thân mạnh mẽ mãnh liệt
“Ta là một là riêng là thứ nhất
Không có chi bè bạn nỗi cùng ta”
(Hy Mã Lạp sơn – Xuân Diệu)
Trước thiên nhiên vũ trụ rộng lớn bao la, thi nhân dường như cũng mở rộng chiều kích của mình để có thể thâu tóm Sau bao đớn đau, tuyệt vọng trong ý thức thức về sự hữu hạn của đời người, của tuổi xuân, câu thơ như thu vén lại những ước mơ để đúng lúc bùng lên mãnh liệt. Ước muốn ấy vẫn vẹn nguyên nhưng ở những dòng này ước muốn ấy được cụ thể hóa. Khi phân tích khổ thơ cuối bài vội vàng, ta nhận thấy đó không còn những khát khao trái ngược với quy luật của tự nhiên mà là những ước muốn “riết mây đưa và gió lượn”, “say cánh bướm với tình yêu”, “thâu trong một cái hôn nhiều”.
Điệp ngữ “ta muốn” được lặp lại với mật độ dày đặc, mỗi lần lặp lại là một lần trạng thái mạnh mẽ hơn. Đó là hình ảnh một con người với tầm vóc lớn lao đang đứng giữa cõi trần mở rộng vòng tay để ôm trọn những cảnh sắc quyến rũ của cuộc đời. Tư thế lớn lao và tâm thế khát khao ấy chính là hình tượng của chủ thể trữ tình và mạch cảm xúc chủ đạo. Phân tích khổ thơ cuối bài vội vàng, ta nhận ra đó là cái tôi ham sống, ham hưởng thụ và khát khao hưởng thụ trọn vẹn. Các động từ mạnh được sử dụng như “ôm”, “riết”, “say”, “thâu”, “cắn”.
Tác giả muốn ôm nhưng không phải là một sự sống riêng lẻ mà là cả một sự thâu tóm, ôm trọn chiếm lĩnh đến tham lam không muốn bỏ sót bất kỳ hương sắc nào của cuộc đời. Niềm khát khao hướng đến cuộc sống trong trạng thái mới nhất, non tơ nhất và tràn đầy sự sống. “Mây đưa”, “gió lượn” vốn chuyển động khó nắm bắt nhưng trong cái nhìn của Xuân Diệu, ông cũng muốn thau hết cả gió mây vào tâm hồn mình.
Không chỉ tận hưởng thiên nhiên mà Xuân Diệu còn muốn tận hưởng cả tình yêu. Đời người đẹp nhất là tuổi trẻ mà tuổi trẻ đẹp nhất đáng nhớ nhất là tình yêu. Chính vì lẽ đó là tình yêu luôn trở thành một nỗi niềm day dứt của Xuân Diệu
“Hãy sát đôi đầu! Hãy kề đôi ngực!
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!
Những cánh tay! Hãy quấn riết đôi vai!
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!
Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng”
(Xa cách – Xuân Diệu)
Từ tình yêu tha thiết để rồi tất cả tổng kết trong “một cái hôn nhiều” của tình yêu. Đó không đơn thuần là tình yêu đôi lứa mà hiểu rộng ra đó là tình yêu của cuộc sống. Mà cái hôn là biểu hiện cao nhất gắn kết nhất của tình yêu.
Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng, ta thấy ở đây ảnh sắc đều được nhìn trong ánh mắt say mê của một trái tim tình yêu, được nhìn trong lăng kính tình yêu vì thế cảnh vật hiện lên vừa tươi đẹp vừa quyến rũ. Mây vì thế mà không trôi bồng bềnh hay u buồn như Gió theo lối gió mây đường mây (Đây thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử) mà là mây rạp rực, gió không thổi mà lượn duyên dáng, cánh bướm cũng chìm đắm chao liệng trong tình yêu.
Trong dòng thơ “Và non nước, và cây, và cỏ rạng”, từ “và” được lặp lại ba lần có vẻ như dư thừa. Nhưng thực chất đây chính là một dụng ý nghệ thuật của thi nhân. Nhà thơ như đang liệt kê, không muốn bỏ sót thanh sắc nào của cuộc sống. Đó là một giọng điệu tươi vui sôi nổi, mang đậm sắc thái riêng của Xuân Diệu, cho thấy cái nguồn sống ấy đang trào dâng mãnh liệt không ngừng.
Khát khao cháy bỏng tận hưởng cuộc sống
Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng để thấy những khát khao ấy xuất phát từ một trái tim nhiệt thành trước cuộc đời. Tác giả muốn ôm hết mọi thứ bởi
“Cho chếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi”
Điệp từ “cho” kết hợp với phép liệt kê cho thấy rõ mục đích của những khát khao mãnh liệt ấy. Hương đã đầy tràn ngập khắp không gian, ánh sáng cũng phủ đầy trời đất, thanh sắc cũng đã hiện lên rực rỡ. Với Xuân Diệu, thời gian không được phân định thành bốn mùa xuân – hạ – thu – đông mà dường như chỉ được phân định thành hai mùa. Đó là mùa của thời tươi và của thời không tươi.
Thời tươi đó với ông là khoảng thời gian rạo rực của tình yêu và tuổi trẻ. Mất đi tình yêu, mất đi tuổi trẻ thì mọi thứ cũng trở nên vô nghĩa. Ta không thể tắt nắng hay buộc gió, không thể can dự vào quy luật của tạo hóa, không thể cất giữ mãi hương sắc cuộc đời, cũng không thể kéo dài quỹ thời gian hạn hẹp của đời người. Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng để thấy đó là những cảm xúc thẩm mỹ của một trái tim yêu đời, khát khao sống đến tột cùng của thi nhân.
Trong nhiều điều không thể ấy, điều duy nhất ta có thể là tự lựa chọn cách sống cho mình. Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng để thấy nhà thơ đã lựa chọn cho mình cách sống vội vàng, sống tận hưởng và tận hiến. Nhà thơ giục giã mọi người phải nhanh lên phải vội vàng lên không phải để chạy đua với cuộc sống xô bồ mà vội vàng để tận hưởng hương sắc. Đó là lý do mà Xuân Diệu không thoát lên tiên như Thế Lữ
“Dáng yêu kiều tha thướt khách giai nhân;
Ánh tưng bừng linh hoạt nắng trời xuân;
Vẻ sầu muộn âm thầm ngày mưa gió;
Cảnh vĩ đại, sóng nghiêng trời, thác ngàn đổ”
(Cây đàn muôn điệu – Thế Lữ)
Hay tiếc nuối khung cảnh quá khứ như Chế Lan Viên
“Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng?
Với của hoa tươi, muôn cánh rã
Về đây, đem chắn nẻo xuân sang!”
(Xuân – Chế Lan Viên)
Mà Xuân Diệu hòa nhập vào cuộc đời
“Không muốn đi, mãi mãi ở vườn trần
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất”
(Thanh niên – Xuân Diệu)
Cảm xúc trước vẻ đẹp của xuân hồng thanh sắc
Mọi thứ như đã tràn đầy trong tâm hồn thi nhân, để rồi cuối cùng thốt lên thành một lời yêu cháy bỏng:
“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Câu thơ mang tính khái quát về sự sống, nhà thơ bày ra trước mắt một bức tranh cuộc đời tuyệt đẹp tuyệt mỹ. Trong bức tranh ấy, cảnh vật phong phú biến đổi vô cùng. Khi đầy biến ảo vô hình như mây gió, khi lại cụ thể hữu hình với cây cỏ. Nếu trong thơ Hàn Mặc Tử đó là một mùa xuân chín đầy huyền ảo mơ hồ
“Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:
– “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”
(Mùa xuân chín – Hàn Mặc Tử)
Thì Xuân Diệu lại tìm đến mùa “xuân hồng” rực rỡ tươi đẹp của đất trời. Xuân Diệu đã biến cái vô hình của mùa xuân thành cái hữu hình mang đầy tính hình thể – đôi môi. Mùa xuân ấy không chỉ là mùa xuân mang tính phân định của thời gian bốn mùa mà trở thành “xuân hồng” tươi thắm, ngọt ngào đầy quyến rũ.
Dưới ngòi bút của thi nhân, trong cặp mắt “xanh non, biếc rờn”, thiên nhiên hiện lên rõ rệt đầy sức sống. Màu xuân như đôi môi, ửng hồng như đôi má người thiếu nữ đang độ xuân thì, tràn đầy nhựa sống trinh nguyên mang một chút rạo rực hơi thở của tình yêu. Mùa xuân như một người tình đầy quyến rũ của thi nhân. Vì thế đã dẫn đến một khát khao tạo bạo nhưng không kém phần đáng yêu duyên dáng của một tâm hồn non trẻ – “muốn cắn vào ngươi”.
Một sự chuyển đổi cảm giác tinh tế không chỉ gợi được sức sống mà còn gợi được cả cháy khao rực cháy hối hả cuốn quýt trong tâm hồn thi nhân. Con người đã trở thành chuẩn mực cho vẻ đẹp của con người. Đây là cả một sự đổi mới không chỉ về thi pháp mà cả về quan niệm nhân sinh. Con người vươn lên, giải phóng mọi cảm xúc, bức khỏi mọi giới hạn. Nỗi niềm ấy vì vậy được thể hiện trong thơ ca chân thật nhất, tựa như tiếng nói của tâm hồn. Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng, người đọc nhận thấy đây là một điều rất mới mẻ trong thơ của Xuân Diệu nói riêng và trong phong trào Thơ Mới nói riêng.
Nhận xét tác phẩm khi phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng
Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng, ta thấy Xuân Diệu đã sử dụng một hệ thống hình ảnh, từ ngữ phong phú với nhiều động từ và tính từ mạnh được kết hợp hiệu quả để nhấn mạnh sắc thái tận hưởng cuộc sống tươi vui. Hệ thống điệp từ, điệp ngữ được sử dụng theo cấp độ tăng tiến đã tạo nhịp điệu cuốn quýt dồn dập nhanh chóng muốn thâu tóm cả sự sống vô biên trong tầm tay.
Mạch thơ có sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch cảm xúc và mạch luân lý. Xuân Diệu không thể hiện quan điểm triết học một cách khô khan mà thể hiện nó bằng những lời thơ nhẹ nhàng say đắm. Với Xuân Diệu, sống vội vàng là phải sống bằng tất cả cường độ mãnh liệt, sống hết mình để tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn và hạnh phúc nhất. Bài thơ đã thể hiện một quan niệm nhân sinh mới mẻ, cao cả của Xuân Diệu. Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng nói riêng hay toàn tứ thơ nói chung để thấy tác phẩm này là tiêu biểu cho ý thức cá nhân vừa đậm chất thơ mới vừa đậm chất Xuân Diệu – rạo rực, say đắm, thiết tha.
Kết bài: Toàn bộ bài thơ là một khúc ca say đắm yêu đời mà khúc cả nổi bật nhất, say đắm nhất chính là khúc cuối. Khúc ca vừa rạo rực vừa đằm thắm. Đoạn cuối như một khúc vĩ thanh kết lại bài thơ. Chính vì vậy, tứ thơ tuy đã kết thúc nhưng vẫn để lại dư ba trong lòng người đọc về một trái tim yêu đời, một triết lý sống độc đáo mà Vội vàng là một trong những nét đặc biệt ấy. Những tưởng vội vàng là một lối sống tiêu cực nhưng càng đi sâu vào tìm hiểu ta thấy đó là một khát khao giao cảm với đời.
Dàn ý phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của Xuân Diệu
Mở bài phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng
- Giới thiệu về nhà thơ Xuân Diệu cùng bài thơ Vội vàng.
- Đi từ cái mới và độc đáo của phong trào Thơ Mới, từ đó giới thiệu hồn thơ Xuân Diệu.
- Khẳng định khổ cuối bài Vội vàng mang giá trị nội dung thể hiện phong cách thơ của Xuân Diệu.
Thân bài phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng
- Quan niệm sống mới mẻ nhiều khát vọng của nhà thơ.
- Phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng để thấy khao khát tận hưởng tuổi xuân.
- Những cảm xúc mãnh liệt của nhà thơ trước vẻ đẹp của xuân hồng.
Kết bài phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng
- Giá trị của bài thơ Vội vàng trong tập Thơ thơ.
- Đoạn cuối như một khúc vĩ thanh kết lại bài thơ mang đến nhiều giá trị cho tác phẩm.
Xem thêm >>> Phân tích cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Vội vàng đoạn 2 của Xuân Diệu
Xem thêm >>> Phân tích 13 câu đầu bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu
Như vậy, phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của Xuân Diệu, ta thấy một quan điểm sống tích cực đầy mới mẻ. Bên cạnh đó còn là thái độ sống tích cực cùng khát khao mãnh liệt được tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết về chủ đề cảm nhận và phân tích khổ thơ cuối bài Vội vàng của Xuân Diệu. Nếu thấy hay đừng quên chia sẻ bạn nhé! Chúc bạn luôn học tốt!
Tu khoa
- dàn ý khổ cuối bài vội vàng
- dàn ý 10 câu cuối bài vội vàng
- phân tích đoạn cuối bài vội vàng
- phân tích đoạn cuối bài vội vàng
- cảm nhận 10 câu cuối bài vội vàng
- bình giảng khổ thơ cuối bài vội vàng
- phân tích đoạn cuối bài vội vàng
- cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài vội vàng
- cảm nhận 9 câu thơ cuối của bài vội vàng
- cảm nhận về khổ thơ cuối trong bài vội vàng
- cảm nhận của em qua đoạn cuối bài thơ vội vàng
- phân tích khổ thơ cuối bài vội vàng của xuân diệu
